Στο πρώτο ντιμπέιτ για τις δημοτικές εκλογές στη Λεμεσό, δυο υποψήφιοι δήμαρχοι, ο νυν δήμαρχος Νίκος Νικολαΐδης που επαναδιεκδικεί και ο Χρίστος Μιχαηλίδης, επέλεξαν να πλήξουν την υποψηφιότητα του τρίτου υποψηφίου, Γιάννη Αρμεύτη, χρησιμοποιώντας την επαγγελματική του ιδιότητα, ως αρχιτέκτονα, δαιμονοποιώντας την. Λες και η αρχιτεκτονική, ως επαγγελματική πρακτική, είναι φορέας διαφθοράς. Είναι όμως στ’ αλήθεια υπεύθυνος ο αρχιτέκτονας;
Ο αρχιτέκτονας πρέπει να σχεδιάζει βάσει των ισχυόντων νόμων και κανονισμών, όπως αυτοί ορίζονται από τον περί “Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμο”, τον “περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμο” και των Σχεδίων Ανάπτυξης. Σε αυτά προστίθεται και το “Σχέδιο Παροχής Πολεοδομικών Κινήτρων για Ανάκαμψη της Αναπτυξιακής Δραστηριότητας” της κυβέρνησης Αναστασιάδη, που στην ουσία έφερε τους πύργους. Το σύστημα στην Κύπρο όμως δίνει χώρο ερμηνείας των κανονισμών δίνοντας τη δυνατότητα στις πολεοδομικές αρχές (π.χ. Δήμος Λεμεσού) να ασκούν διακριτική ευχέρεια.
Η πολιτική εξουσία, επομένως, μπορεί να εγκρίνει ή να απορρίψει αναπτύξεις λαμβάνοντας υπόψη την κατεύθυνση που επιθυμεί η ίδια να δώσει στην ανάπτυξη της πόλης. Για παράδειγμα, στον πυρήνα της Λεμεσού έχουν μαζευτεί τόσα πολλά νυχτερινά κέντρα αναψυχής που, λόγω των συσσωρευτικών συνεπειών τους στο αστικό περιβάλλον, δεν δύναται να αδειοδοτηθούν άλλα, παρόλο που το σχέδιο περιοχής επιτρέπει τη συγκεκριμένη χρήση. Άρα, μπορεί ο αρχιτέκτονας να προτείνει το πιο ντιζαϊνάτο μπαράκι, όμως η πολιτεία να μην το εγκρίνει επειδή κρίνει ότι δεν αντέχει άλλο η περιοχή, έχει δηλαδή φτάσει στα ακραία όρια. Μπορεί επίσης ο αρχιτέκτονας να σχεδιάσει ένα παράνομο υπόγειο δρόμο που να ενώνει δύο τεμάχια κάτω από δημόσιο δρόμο και η πολιτεία να το εγκρίνει, όπως συνέβη με τον τελευταίο πύργο που ενέκριναν πριν από μερικές ημέρες οι δημοτικές αρχές. Το ίδιο ισχύει για οποιαδήποτε οικοδομή, οπουδήποτε. Ποιος ευθύνεται, λοιπόν;
Η διοίκηση Νικολαιδη είναι γνωστό πως πήρε την πολιτική απόφαση και ενέκρινε 10 από τους 12 πύργους στην επικράτεια του Δήμου Λεμεσού, διαμορφώνοντας το αστικό περιβάλλον χωρίς επιστροφή. Δεν άσκησε τη διακριτική της ευχέρεια. Την ίδια στιγμή, εκμεταλλευόμενη την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, μιας κοινωνίας που βιώνει την περιθωριοποίηση, δαιμονοποιεί τον αρχιτέκτονα ως ιδιότητα, για να τον καταστήσει εκείνον υπεύθυνο για τις ανισότητες που η κοινωνία βιώνει, ξεπλένοντας τις ολόδικές της ευθύνες.
Ο δήμαρχος, λοιπόν, οφείλει να αναγνωρίσει ότι με τις αποφάσεις του χάραξε συγκεκριμένη πολιτική, αυτήν της άναρχης ανάπτυξης, χωρίς ορθολογισμό, χωρίς πλάνο, ούτε προσανατολισμό. Οι επενδυτές και τα διαθέσιμα τεμάχια καθόρισαν την ανάπτυξη και αυτός τα ακολούθησε πιστά.
Αναγνωρίζοντας το παραπάνω θέλουμε να ξέρουμε αν επιθυμεί να συνεχίσει να διοικεί με τον ίδιο τρόπο και την επόμενη θητεία που διεκδικεί. Ποιο είναι το πλάνο για την πολεοδομική ανασυγκρότηση της κατατεμαχισμένης πόλης μας σε συνοικίες με πολύ διαφορετική σύσταση έτσι όπως την άφησε να εξελιχθεί; Θα κατέβει από το ράφι το ΣΒΑΚ και θα εφαρμοστεί επιτέλους πέντε χρόνια μετά την ολοκλήρωση του; Πώς θα ενισχυθούν οι στόχοι που θέτει το ΣΒΑΚ ώστε να φτάσουμε σε ποσοστά εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που να μην είναι τα χειρότερα της Ευρώπης και να μην πληρώνουμε φόρους-πρόστιμα; Θα συνεχίσει να προάγει την αυτοκίνηση και τους κυκλικούς κόμβους ανάμεσα από σχολεία όπως για παράδειγμα στο Καφέ-Παρί; Πώς θα επιστρέψει η ζωή στο εγκαταλελειμμένο κτιριακό απόθεμα της πόλης και ειδικά στο κέντρο της που καταρρέει ή θα κλαίμε επί καμένων και άλλων ερειπίων ξανά και ξανά; Πώς θα σταματήσει η φυγή των νέων εξαιτίας των ακριβών ενοικίων και ειδικά των καλλιτεχνών που έχουν πληγεί όσο κανείς άλλος επαγγελματικός τομέας; Τι θα γίνει για την ποιότητα ζωής μας γενικότερα; Θα συνεχίσει να παίρνει αποφάσεις παγκόσμιας πρωτοτυπίας για εναλλάξ μονοδρομήσεις ή θα πάρει επιτέλους τολμηρές αποφάσεις;
Αυτά τα ερωτήματα επιθυμούμε να απαντηθούν από έναν υφιστάμενο δήμαρχο που επαναδιεκδικεί. Θέλουμε όμως πάνω από όλα εκείνος να ξέρει ποιαν πολιτική ευθύνη διεκδικεί και αν έχει την τόλμη να αναλάβει στο ακέραιο.
*Αρχιτέκτονας, μέλος γενικού συμβουλίου ΕΤΕΚ, μέλος Επιτροπής Αισθητικού Ελέγχου Δήμου Λεμεσού
