Άρθρο στη ψηφιακή, συλλεκτική έκδοση του Φιλελευθέρου «Η ΚΥΠΡΟΣ ΤΟ 2024! ΕΤΟΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΩΝ» που διατίθεται δωρεάν μέσω του philenews.com
Δύο μήνες τώρα, από την έναρξη της σύγκρουσης Ισραήλ-Χαμάς και οι άμαχοι βρίσκονται στη δίνη του πολέμου, χιλιάδες άνθρωποι ανάμεσα τους και πολλά παιδιά έχουν χάσει τη ζωή τους, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες έχουν εκτοπιστεί από τα σπίτια τους. Την ίδια ώρα συνεχίζεται ο πόλεμος στην Ουκρανία με πολλά παιδιά θύματα.
Πώς όμως να μιλήσει κανείς για απρόσκοπτη απόλαυση των δικαιωμάτων ενός παιδιού, όταν παιδιά στερούνται την πρόσβαση στην εκπαίδευση και στο παιχνίδι. Πως μπορεί ένα παιδί που δεν έχει πρόσβαση σε διατροφή, σε υγειονομική περίθαλψη και νερό να έχει επαρκές βιοτικό επίπεδο (άρθρο 27 της Σύμβασης).
Πώς να μιλήσει κανείς για δικαιώματα στα παιδιά που στρατολογούνται βίαια. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού υποχρεούνται, ακόμη και σε συνθήκες πολέμου, να σέβονται να τηρούν το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και να προστατεύουν τα παιδιά και τον άμαχο πληθυσμό, ανεξάρτητα από φυλή εθνικότητα φύλο ή θρησκεία.
Πώς να μιλήσουμε στα παιδιά για τον πόλεμο; Πως μπορούμε να τα πληροφορήσουμε; Τα παιδιά μας έρχονται σε επαφή με τα γεγονότα, ακούνε για απαγωγές παιδιών, βλέπουν γιγοντοαφίσες στους δρόμους, ακούνε για πόλεμο και θάνατο. Όσο και να θέλουμε να τα προστατεύσουμε πρέπει να αντιληφθούμε ότι είμαστε υποχρεωμένοι να ανοίξουμε μαζί τους ένα διάλογο. Να ακούσουμε το παιδί, να το αφήσουμε να καθοδηγήσει τη συζήτηση, να του μιλήσουμε με ειλικρίνεια. Να αναγνωρίσουμε τις αγωνίες και τους φόβους του. Να τονίσουμε τη σημασία της ενσυναίσθησης και της προσφοράς, να εμπλέξουμε το παιδί, ανάλογα πάντοτε με την ηλικία του, σε μια εθελοντική δράση, ιδιαιτέρως στους εφήβους χωρίς να τα ενοχοποιήσουμε επειδή αυτά απολαμβάνουν μια ειρηνική ζωή. Τα παιδιά δικαιούνται να ζουν σε ένα ειρηνικό και ασφαλές περιβάλλον, να αναπτύσσουν απρόσκοπτα την προσωπικότητά τους, να παίρνουν τη γνώση και τη χαρά σε ένα δημοκρατικό σχολικό περιβάλλον, να εκφράζουν ελεύθερα την άποψή τους. Να νιώσουν ότι προσφέρουν και ότι συνεισφέρουν σε μια προσπάθεια ή σε μια αλλαγή και ότι αποτελούν μέρος της.
Με αφετηρία την αναγνώριση και τον σεβασμό στα δικαιώματα των παιδιών μπορεί να οδηγηθούμε, έστω και κάτω από αντίξοες συνθήκες, σε ένα κόσμο με ενσυναίσθηση και σεβασμό στα δικαιώματα του Ανθρώπου. Αν κατανοήσουμε την αξία των δικαιωμάτων των παιδιών, υπάρχει ελπίδα να δοθεί περισσότερη έμφαση στην πρόληψη και την προστασία τους, παρά στην καταστολή των παραβιάσεων. Όταν πρωτίστως λαμβάνεται υπόψη το συμφέρον του παιδιού, τότε μπορούμε να προσβλέπουμε σε καλύτερες μέρες.
Πρέπει να αποδεχθούμε ότι όταν μιλούμε για δικαιώματα δεν αναφερόμαστε θεωρητικά στα άρθρα μιας Σύμβασης, αλλά την υιοθέτηση μιας στάσης ζωής και έμπρακτης εφαρμογής τους.
Τα δικαιώματα, με την ιδιαίτερη δυναμική που τα χαρακτηρίζει, μάς υποχρεώνουν να ανανεώνουμε και να αναπροσαρμόζουμε τις πολιτικές μας, στις εκάστοτε απαιτήσεις των καιρών και όχι να καταφεύγουμε σε δοκιμασμένες, πλην όμως ξεπερασμένες, λύσεις.
Πιστεύω πως μόνο η αποδοχή και αναγνώριση της καθολικότητας της εφαρμογής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των αξιών που αυτά φέρουν, μπορούν να δώσουν την απάντηση ώστε τα κράτη, η πολιτεία, η κοινωνία να αντιμετωπίσουν κάθε αντίξοη συνθήκη: τις πολεμικές συγκρούσεις, την κλιματική κρίση, την επισιτιστική κρίση και κάθε κίνδυνο που απειλεί την ανθρωπότητα.
*Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού
