Ο Χρυσόστομος Π. Ρουσής, πρώην διευθυντής σχολείων Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης, επισημαίνει λάθη που διαβάσαμε ή ακούσαμε στα ΜΜΕ.
Αποφεύγοντας λάθη, ανεβάζουμε την ποιότητα της σκέψης και της γλώσσας μας, που ύμνησε ο Οδυσσέας Ελύτης, στον λόγο του κατά την απονομή του βραβείου Νόμπελ το 1979: «Τη γλώσσα μού έδωσαν ελληνική· το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου. Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου».
- «Η τιμωρία “όλων όσων ευθύνονται” για το σκάνδαλο στη μονή θα αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη του λαού προς την Εκκλησία» (το σωστό είναι: η τιμωρία όλων όσοι ευθύνονται).
Ν.Β. (Σημειώστε): Χρησιμοποιούμε τη φράση «όλους/ όλων όσοι», όταν το «όσοι» είναι υποκείμενο στο ρήμα που ακολουθεί: Ευχαριστώ όλους όσοι μου συμπαραστάθηκαν (= ευχαριστώ όσους μου συμπαραστάθηκαν ή ευχαριστώ εκείνους που μου συμπαραστάθηκαν).
«Αφορά όλους όσοι δεν ανανέωσαν την άδεια οδηγού» ή «αφορά όσους δεν ανανέωσαν την άδεια οδηγού». Χρησιμοποιούμε τη φράση «όλους όσους», όταν το «όσους» είναι αντικείμενο στο ρήμα: Απέλυσαν όλους όσους είχαν προσλάβει ως συμβούλους. – Χαιρετώ όλους όσους ξέρω. - «Στην Εκκλησία απλώς αλλάζουν πρόσωπα αλλά οι “νοοτροπίες” μένουν οι ίδιες» (το σωστό είναι: η νοοτροπία μένει η ίδια).
Ν.Β. (Σημειώστε): Η δημοτική αποφεύγει τον πληθυντικό στα αφηρημένα ουσιαστικά: δομή, ένταση, ζωή, λειτουργία, λογική, μουσική, νοοτροπία, πολιτική, πρακτική, ρυθμός, συμπεριφορά, στρατηγική, τακτική.
Λέμε και γράφουμε: Η νοοτροπία των νέων μας έχει αλλάξει (και όχι οι νοοτροπίες) – Οι έφηβοι αναπαράγουν συμπεριφορά που βλέπουν (και όχι συμπεριφορές). Αλλά: Η γρίπη θα κοστίσει λιγότερες “ζωές”. - «Ο Πρόεδρος εξέφρασε την ελπίδα να καταστεί δυνατόν να υπάρξουν επαφές σε πιο “ψηλό επίπεδο”, ακόμη και στο επίπεδο του κ. Ερντογάν» (το σωστό είναι: υψηλό επίπεδο).
Ν.Β. (Σημειώστε): Το επίθετο ψηλός (άνδρας, βουνό) όταν χρησιμοποιείται μεταφορικά και σημαίνει «μεγάλος», γράφεται με υ- «υψηλός»: «Ο πόνος βοηθά και τους πνευματικούς ανθρώπους να φθάσουν σε υψηλότερες μορφές πνευματικής τελείωσης». Λέμε και γράφουμε: υψηλή θερμοκρασία, υψηλός στόχος, υψηλές τιμές σε πολλά είδη τροφίμων. - «Υπενθυμίζοντας ότι “πριν την επίσκεψη” του κ. Ερντογάν στην Αίγυπτο υπήρξε η επίσκεψη του Αιγύπτιου ΥΠΕΞ στην Κύπρο» (το σωστό είναι: πριν +από την επίσκεψη).
Ν.Β. (Σημειώστε): το «πριν» σε θέση πρόθεσης (+από) δηλώνει ότι κάποιος ή κάτι προηγείται χρονικά ή τοπικά: Ένα βήμα πριν από τον τελικό – Την είδα πριν από λίγο – Πριν από πολλά χρόνια – Πριν από το Δημαρχείο. - «Για εμάς, “η παιδεία δεν είναι απλά παροχή υπηρεσιών”, όπως ο τουρισμός, αλλά ένα κοινωνικό αγαθό» [το σωστό είναι: δεν είναι απλώς παροχή υπηρεσιών (= μόνο)].
Ν.Β. (Σημειώστε): Σήμερα, στη μεγάλη μας πλειονότητα, χρησιμοποιούμε το «απλά» σε όλες τις περιπτώσεις με την αντίληψη ότι είναι τύπος της δημοτικής. Οι δύο τύποι, όμως, διαφέρουν σημασιολογικά: «Απλά» σημαίνει «με απλό τρόπο», ενώ «απλώς» σημαίνει «μόνο». «Στη συνέντευξη πρέπει απλώς (=μόνο) να διατυπώσεις απλά (=καθαρά) τις απόψεις σου».
