Ο Χρυσόστομος Ρουσής M.Ed., πρώην γυμνασιάρχης, σημειώνει απόψεις της Εκκλησίας και επιστημόνων για την αρετή της ευγνωμοσύνης.
Καταρχάς, η ευγνωμοσύνη είναι η μόνη αρετή, που χρειάζεται λόγια: Ο Χριστός ζήτησε την ευγνωμοσύνη, «το ευχαριστώ», από τους 10 λεπρούς, όχι για τον εαυτό Του, αλλά για τους ίδιους –η ευγνωμοσύνη εκείνους θα ωφελούσε πνευματικά– (Άγιος Παΐσιος). Ακόμη, ο απόστολος Παύλος μας προτρέπει να ευχαριστούμε τον Θεό για όλα: «Πάντοτε χαίρετε, αδιαλείπτως προσεύχεσθε, εν παντί ευχαριστείτε». (Α´Θε 5,16-18).
Σύμφωνα με νέα έρευνα στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια (2015), η ευγνωμοσύνη μας δίνει εσωτερική γαλήνη και συναισθηματική ισορροπία, θωρακίζει την καρδιά μας. «Εάν θέλετε να κρατήσετε την καρδιά σας γερή, τότε αρχίστε να λέτε “ευχαριστώ” πιο συχνά». Επίσης, ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης συνδέει την ευγνωμοσύνη με την ψυχική ειρήνη.
Σε έρευνα του δόκτορα Jeffrey Froh, καθηγητή Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Hofstra, οι μαθητές που ένιωθαν εντονότερα το συναίσθημα της ευγνωμοσύνης είχαν καλύτερους βαθμούς και περισσότερους φίλους. Επίσης, αποδείχθηκε ότι οι μαθητές που εξέφραζαν την ευγνωμοσύνη τους, λέγοντας «ευχαριστώ», ήταν πιο ευτυχισμένοι.
Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι η ευγνωμοσύνη μπορεί να ενισχύσει τις κοινωνικές σχέσεις και να μειώσει το άγχος και την κατάθλιψη. «Όσο πιο ευγνώμονες είμαστε, τόσο μεγαλύτερη είναι η ικανοποίησή μας από τη ζωή» (Psychology Team 2017). «Αν είσαι ευγνώμων για αυτά που έχεις, θα καταλήξεις να έχεις περισσότερα» (Oprah Winfrey).
Επιπλέον, η ευγνωμοσύνη προκαλεί θετικά συναισθήματα, μας κάνει να εκτιμάμε αυτά που έχουμε και μας βοηθά να διαχειριζόμαστε τα προβλήματα της ζωής. Παράλληλα, η ευγνωμοσύνη αυξάνει τα επίπεδα «ευεξίας», καλής ψυχικής κατάστασης και μειώνει τα συναισθήματα ζήλιας και εγωκεντρισμού (Elle Kaplan, ειδική σε θέματα ευεξίας).
Όταν ακούμε τη λέξη «ευχαριστώ», αισθανόμαστε ικανοποίηση, γιατί οι άλλοι, τα παιδιά μας εκτιμούν/ αναγνωρίζουν ό,τι τους έχουμε προσφέρει. «Η αναγνώριση μιας προσφοράς είναι ανθρώπινη πνευματική ανάγκη, που δίνει βαθειά αίσθηση ικανοποίησης» (Abraham Maslow). Ακόμη, η αναγνώριση/ εκτίμηση βελτιώνει τις ανθρώπινες σχέσεις και αναπτύσσει τη συνεργασία. Πολλές φορές αναγνωρίζουμε, την προσφορά των άλλων, όμως, δεν εκφράζουμε ανοικτά την εκτίμησή μας!
Τέλος, η ευγνωμοσύνη είναι μια αρετή που ο καθένας μπορεί να καλλιεργήσει: Καταγράφουμε σ’ ένα «ημερολόγιο ευγνωμοσύνης» πράγματα για τα οποία είμαστε ευγνώμονες. Κάθε πρωί ευχαριστούμε τον Θεό για αυτά που έχουμε (υγεία, οικογένεια, εργασία, καλοί φίλοι), γιατί κι αν ακόμη πολλά υλικά αγαθά μας λείπουν, η ζωή μας θα εξακολουθεί να είναι γεμάτη. Ακόμη, κάνουμε παρέα με αισιόδοξα άτομα που θεωρούμε πως οι ίδιοι αισθάνονται ευγνώμονες με τη ζωή τους, γιατί «η θετική διάθεση είναι ενέργεια που μεταδίδεται» (Medlook, 2018).
