Ο Λεωνίδας Λεωνίδου συγγραφέας –ερευνητής, σχολιάζει, με αφορμή δημοσίευμα στον «Φ» του κ. Κώστα Σερέζη 10.3.24 με τίτλο «Η Ελληνική Μεραρχία και οι πρωταγωνιστές», αναφορά στο βιβλίο Π. Πανουργιά.
Σκοπός μου δεν είναι αμφισβήτηση της προσφοράς του τελευταίου στους στρατιωτικούς αγώνες και την πολιτική ζωή της Ελλάδας. Επιχειρώ όμως να σχολιάσω το πλάτος και βάθος των αιτίων της εκδίωξης της Μεραρχίας στα τέλη 1967.
Αμφισβητώ ότι η Κοφίνου αποτελούσε προπύργιο των Τούρκων στασιαστών. Ο θύλακας, έκτασης ενάμισυ μόλις χωριού και απομονωμένος από κάθε άλλον τουρκικό θύλακα στην περιοχή εξασθένησε σημαντικά όταν ο επικεφαλής Τούρκος αξιωματικός εξουδετερώθηκε κατ’ εντολή του Γρίβα από Κύπριο αξιωματικό με ομάδα καταδρομέων τον Αύγουστο του 1967. Επομένως η αμετάθετη εμμονή Μακαρίου – Γιωρκάτζη από Ιούνιο 1967 για εκκαθάρισή του με εμπλοκή της Ε.Φ. δεν είχε στρατιωτικά ή αμυντικά κίνητρα.
«Για τα γεγονότα εκείνα δεν προβλέφθηκαν από στρατιωτικής πλευράς οι πολιτικές επιπτώσεις», γράφει ο κ. Σερέζης. Και όμως η ανάμιξη της Ε.Φ. στην Κοφίνου ήταν αποκλειστικά πολιτική απόφαση Μακαρίου, χουντικού Ζωιτάκη, βασιλιά και Καραμανλή. Οι λεπτομέρειες του σχεδίου συμφωνήθηκαν κατά την αστραπιαία επίσκεψη Ζωιτάκη στην Κύπρο 20.10.1967 και τις μυστικές συνομιλίες του με τον Αρχιεπίσκοπο. Η ανατίναξη της πτήσης CY 284 με θύματα 66 αθώους πολίτες στις 12.10.1967 για εξόντωση του Γρίβα και η απόπειρα παράνομης εισόδου Ντενκτάς στην Κύπρο και σύλληψή του στις 31.10.67 (αντί να αποβιβαστεί στην ακτή Αγ. Θεοδώρου Λάρνακας βγήκε στην ακτή Αγ. Θεοδώρου Καρπασίας) δεν ήταν άσχετα με το σχέδιο Κοφίνου. Ο Γρίβας, κάθετα αντίθετος με εμπλοκή της Ε.Φ. στην Κοφίνου, συμβούλευσε τον Μακάριο να λύσει το πρόβλημα με εγκατάσταση αστυνομικού σταθμού στον Άγ. Θεόδωρο. Σε σύσκεψη στο Προεδρικό (31.10.67) προειδοποίησε για σοβαρότατες επιπτώσεις και κάλεσε τον Μακάριο να αναλάβει την πολιτική ευθύνη. Απέστειλε τον Τσατσανίφο στην Αθήνα με γραπτή προειδοποίηση προς Ζωιτάκη και βασιλιά. Φωνή βοόντος εν τη ερήμω!
Ο κ. Σερέζης περιγράφει τον τρόπο που ο Μακάριος απέπεμψε τον Αμερικανό μεσολαβητή Σάιρους Βανς, ως να ήταν πράξη ηρωισμού! Θα ήταν αφέλεια να θεωρηθεί ότι ο δισταγμός του Μακαρίου να διαλύσει την Ε.Φ. μετά την κατεδάφιση της άμυνας της Κύπρου με την εκδίωξη της Μεραρχίας αποτελούσε ηρωισμό! Η όλη αντίληψη του Μακαρίου ως προς τον ρόλο της Μεραρχίας στην Κύπρο φαίνεται από την παραλειπόμενη αντίδρασή του προς την επιστολή Τζόνσον (17.11.67) και την τουρκική αξίωση για αποχώρηση Γρίβα, Μεραρχίας και διάλυση της Ε.Φ. Εκείνο που δεν είχε συνειδητοποιήσει τότε ο Αρχιεπίσκοπος είναι ότι η διχοτόμηση μπορούσε να επιτευχθεί μόνο με τουρκική στρατιωτική εισβολή και ότι αντιμετώπισή της εσαεί ήταν η αμυντική θωράκιση της Κύπρου με την παρουσία της Μεραρχίας και όχι με τα χάρτινα ψηφίσματα των αδεσμεύτων και ΟΗΕ.
Το τραγικό της όλης υπόθεσης είναι ότι η Τουρκία πέτυχε τελικά απομάκρυνση της Μεραρχίας υπό την απειλή της εισβολής, που σύμφωνα με τα απόρρητα τουρκικά έγγραφα δεν μπορούσε τότε να πράξει, η Ελλάδα εξευτελίστηκε και η άμυνα της Κύπρου κατέρρευσε με καταστροφικό επίλογο το ’74!
