Ο Λεωνίδας Λεωνίδου, ερευνητής – συγγραφέας που διαμένει στο Λονδίνο, γράφει για το τι συζήτησαν ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος με τον Γεώργιο Γρίβα Διγενή στη συνάντηση που είχαν στις 26 Μαρτίου του 1972 και το τι αναφέρεται γι’ αυτήν στο Πόρισμα της Επιτροπής για τον Φάκελο της Κύπρου.
Για τη συνάντηση Μακαρίου – Γρίβα στις 26/3/1972, το Πόρισμα της Επιτροπής Φακέλου Κύπρου αναφέρει (Φ.Κ. Τόμος Α΄, σ.332): «Η μεταξύ τους συζήτηση έγινε χωρίς την παρουσία των συνεργατών τους. Ως εκ τούτου, το τι διημείφθη κανένας δεν μπορεί να το επιβεβαιώσει… Η πλευρά του στρατηγού Γρίβα ισχυρίζεται ότι στη συνάντηση συμφωνήθηκε ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος να περιορισθεί στα εκκλησιαστικά του καθήκοντα και την Προεδρία της Δημοκρατίας να αναλάβει κοινά αποδεκτός υποψήφιος. Στη συνέχεια, κατηγόρησε, μάλιστα, τον Αρχιεπίσκοπο ότι αθέτησε τη συμφωνία και δικαιολόγησε τη δράση της ΕΟΚΑ Β΄. Από την πλευρά του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι ο Μακάριος δεν είχε συμφωνήσει με την εισήγηση του Γρίβα για Πρόεδρο κοινής αποδοχής, αλλά επιφυλάχθηκε να απαντήσει… Τελικά, η απάντηση του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου ήταν αρνητική και αντιπρότεινε στον Γ. Γρίβα να εγκαταλείψει την παρανομία και να προχωρήσει σε ανοικτή πολιτική δράση».
Και όμως το τι λέχθηκε στη συνάντηση Μακαρίου – Γρίβα, δημοσίευσα το 2008 στο βιβλίο μου «Γ.Γρίβας Διγενής – Βιογραφία, Τόμος 3, σ.145», με βάση το απόρρητο αρχείο του Στρατηγού και το κατέθεσα στην Επιτροπή Φακέλου Κύπρου στις 10 Αυγούστου 2010.
Πρώτα μίλησε ο Μακάριος και ενημέρωσε τον Γρίβα για την κρίση των τσεχοσλοβακικών όπλων και τις σχέσεις του με την ελληνική κυβέρνηση. Στη συνέχεια, ο Γρίβας έκανε παρατηρήσεις για τη μέχρι τότε αποτυχημένη πολιτική στο Κυπριακό και υπέβαλε εισηγήσεις για τη μελλοντική πορεία του, έτσι που να επέλθει ομόνοια του λαού.
Οι παρατηρήσεις – εισηγήσεις του Γρίβα είχαν ως εξής:
1. Οι μέχρι τότε συνομιλίες και παρασκηνιακές ενέργειες απέτυχαν παταγωδώς.
2. Ο κυπριακός λαός τα είχε χαμένα διότι δεν γνώριζε τι ζητούσε ο Μακάριος.
3. Η ορθή γραμμή ήταν να εκδηλωθεί ο Μακάριος υπέρ της Ένωσης οπότε αυτομάτως θα επερχόταν και ομόνοια του λαού. Δεν μπορούσε όμως να το κάνει αυτό ενόσω ήταν Πρόεδρος.
4. Έπρεπε, λοιπόν, να αποσυρθεί από το προεδρικό αξίωμα για να αποδεσμευτεί έτσι η Κύπρος από εντυπώσεις και δεσμεύσεις του παρελθόντος υπέρ της ανεξαρτησίας κ.λπ. και από κοινού θα επέλεγαν και θα υποστήριζαν τον αντικαταστάτη του. Για το θέμα αυτό, ο Αρχιεπίσκοπος παρατήρησε ότι ο υποψήφιος κοινής εμπιστοσύνης έπρεπε ταυτόχρονα να εμπνέει τον λαό.
5. Ο νέος Πρόεδρος θα διακήρυττε τη νέα του γραμμή: Αυτοδιάθεση – Ένωση και θα καλούσε την ελληνική κυβέρνηση να πάρει θέση. Εδώ ο Μακάριος εξέφρασε φόβους ότι η ελληνική κυβέρνηση θα επιδίωκε διπλή Ένωση.
6. Ο Μακάριος εισηγήθηκε, να δεχθούν σε 6 μέρες και οι δυο μαζί σε εξέδρα, ο ένας δίπλα στον άλλο, τον χαιρετισμό της παρέλασης της 1ης Απριλίου 1955. Εισηγήθηκε, μάλιστα, να εκτυπωθούν χιλιάδες αφίσες με τους δυο ηγέτες, Μακάριο και Γρίβα, να καλούν τον λαό προς συμφιλίωση και μια νέα πορεία προς την Ένωση.
7. Ο Γρίβας θα έβγαινε από τον κρυψώνα του και θα διέλυε την ΕΟΚΑ Β΄.
8. Ο Μακάριος δέχθηκε να δώσει αμνηστία στους καταζητούμενους της ΕΟΚΑ Β΄ και θα απέλυε τους πολιτικούς κρατουμένους. Ζήτησε από τον Στρατηγό κατάλογο όλων των καταζητούμενων και των πολιτικών κρατουμένων.
9. Σύμφωνα με τον Γρίβα, «δεν απέκλεισε την εισήγησή του και φάνηκε μάλλον ότι θα την δεχόταν».
