Ο Όρσον Ουέλς έλεγε ότι αν θέλεις ευτυχισμένο τέλος αυτό εξαρτάται από το πού σταματάς την αφήγηση. Στο δράμα του πολιτισμού στην Κύπρο, που έχει κορυφωθεί στις μέρες του κορωνοϊού, θα σταματούσα την αφήγηση στη φράση του Πρόδρομου Προδρόμου «στο Υπουργείο αυτό εκτός από τον Πολιτισμό έχουμε και την Εκπαίδευση». Θα ήταν το ιδανικό κωμικό τέλος σε μια τραγωδία δίχως τέλος.
 
Εγώ πάντως όταν το πρωτοδιάβασα κόντεψε να μου βγει η σαμπάνια από τη μύτη. Σκεφτείτε το λίγο. Είναι σαν να λέει: Μόνο με τον Πολιτισμό θα ασχολούμαστε; Ας ασχοληθούμε λίγο και με τη φουκαριάρα την Παιδεία.
 
Φυσικά, αν δεν σταματήσεις την αφήγηση και δεις τη συνολική διατύπωση καταλαβαίνεις απόλυτα τι ήθελε να πει ο ποιητής, που μάλλον ήταν το ακριβώς αντίθετο. Και χωρίς να λαμβάνει υπόψη το εντελώς άκομψο του πράγματος υπερθεμάτισε κιόλας, λέγοντας χωρίς περιστροφές λίγο- πολύ αυτό: είχαμε πιο σοβαρά θέματα να ασχοληθούμε. Αυτό φυσικά αφορούσε τη μεγάλη αναμπουμπούλα της κρίσης και τα ανοιχτά μέτωπα στην υγεία, την παιδεία, την οικονομία, όμως εμείς ως κακεντρεχείς θα το απομονώσουμε και θα το γενικεύσουμε διατεινόμενοι ότι συμπυκνώνει τη γενικότερη φιλοσοφία της κυπριακής πολιτείας ως προς την αντιμετώπιση του Πολιτισμού.
 
Βέβαια, καμιά σκορδοκαΐλα δεν έχει γενικότερα η κυπριακή κοινωνία πάνω στο ζήτημα γιατί αν είχε θα το είχε εισπράξει και η εκάστοτε ψηφοφορούμενη πολιτική ηγεσία και θα είχε ασχοληθεί περισσότερο. Από την άλλη, δεν μπορείς να πεις ότι αυτό είναι απαραίτητα και καλό, κρίνοντας από τα χαΐρια που δεν είδαμε στην τρικυμιώσα Παιδεία, όμως αυτό είναι μια άλλη συζήτηση και καλό είναι εξάλλου να μην παλινδρομούμε μέσα στην ίδια μας την επιχειρηματολογία.
 
Κανείς δεν διαφωνεί ότι αυτό που προέχει τον καιρό του χαμού είναι η δημόσια υγεία κι ότι υπάρχουν πιο επείγοντα ζητήματα. Ωστόσο, διαπιστώνει κάποιος ότι δεν έκαναν την παραμικρή προσπάθεια να διαψεύσουν όσους τους θεωρούν βασανιστικά προβλέψιμους. Ο Πολιτισμός είναι ο τομέας που έχει πληγεί περισσότερο και πιο κραυγαλέα από αυτή την κρίση. Κι όμως παρά τις εκκλήσεις και τα πειστήρια η κυβέρνηση και το ΥΠΠΑΝ καθυστέρησαν επειδικτικά να εξαγγείλουν μέτρα για την άμβλυνση των καταστροφικών επιπτώσεων, ανακοινώνοντάς τα κυριολεκτικά την υστάτη, λιγότερο από ένα 24ωρο πριν την τηλεδιάσκεψη των υπουργών Πολιτισμού της ΕΕ. Εκεί όπου ο Πρόδρομος Προδρόμου υποθέτω ότι συντονίστηκε στο μήκος κύματος των 26 ομολόγων του και πήρε περισπούδαστο ύφος για να ανταλλάξει απόψεις για τα διάφορα μέτρα διάσωσης που εφαρμόζονται σε εθνικό επίπεδο και τα αποτελέσματά τους.
 
Μιλάμε για πολλές εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους σε ολόκληρη την Ευρώπη, εκατομμύρια στον κόσμο αλλά και χιλιάδες στην Κύπρο που απασχολούνται στην πολιτιστική και δημιουργική βιομηχανία κι έχουν γονατίσει λόγω της υφιστάμενης κατάστασης. Κι όχι για 5-10 εκκεντρικούς που έκαναν επάγγελμα το ψώνιο και το μεράκι τους. Δεν αιτούνται κάτι περισσότερο απ’ ότι και οι υπόλοιποι πληγέντες που έχουν ουσιαστικά βρεθεί στην ανεργία και αντιμετωπίζουν τον κοινωνικό αποκλεισμό και την αγωνία της επιβίωσης. Και η δουλειά τους εκτός από την αόριστη ανεκτίμητη πνευματική αξία αποτιμάται και στο πεδίο της πραγματικής οικονομίας. Πώς να το κάνουμε δηλαδή;
 
Πέραν από κάποια βασικά και αυτονόητα που αφορούν και άλλους κλάδους, τα μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση είναι ένα μνημείο προχειρότητας και κενολογίας και το πιο εκνευριστικό είναι ότι δεν έλαβαν καθόλου υπόψη τις πραγματικές ανάγκες και τις ιδιάζουσες συνθήκες που ούτως ή άλλως υποβίβαζαν όλα τα προηγούμενα χρόνια την ιδιότητα του καλλιτέχνη σε κατώτερη κατηγορία. Μιλάμε για πολιτικές και νοοτροπίες δεκαετιών που ήταν επιτακτικό να αναθεωρηθούν αν όχι και να ξηλωθούν. Όταν όλα αυτά παραγνωρίζονται και οι ιθύνοντες υιοθετούν ύφος 100 καρδιναλίων για να πλασάρουν το πρόβλημα σε γενικό πλαίσιο σε σχέση με την κρίση, αλλά και σε πανευρωπαϊκό πλαίσιο σε σχέση με τις παραμέτρους του Πολιτισμού, να μην εκπλήσσονται όταν οι επηρεαζόμενοι τους τρίβουν τα μέτρα στη μούρη. Ευγενικά, βέβαια, γιατί είναι και εκλεπτυσμένοι.
 
Στην καλύτερη περίπτωση, μπορούμε να το εκλάβουμε ως ενοχικότητα. Για να τελειώνουμε επιτέλους με το ζήτημα αυτό, είναι ανάγκη να γίνει μια επί της ουσίας αλληλεπίδραση με τους εμπλεκόμενους, να αφουγκραστούν τις πραγματικές τους ανάγκες και να επανέλθουν άμεσα με μια μελετημένη δέσμη μέτρων συγκεκριμένων, εξειδικευμένων και προσαρμοσμένων στις πραγματικές ανάγκες.
 
* Στη φωτογραφία επίκαιρο έργο του εικαστικού Χρίστου Αβραάμ. Ευχόμαστε να μη χρειαστεί… να το φάει.