Το Πάσχα είναι η μεγαλύτερη γιορτή της Χριστιανοσύνης. Η πένθιμη ατμόσφαιρα της Μεγάλης Εβδομάδας και η χαρά που τη διαδέχεται το βράδυ της Ανάστασης δεν βιώνονται με την ίδια κατάνυξη και τον ίδιο ενθουσιασμό από ολόκληρη το Χριστιανικό κόσμο. Αφενός, η Ορθόδοξη Εκκλησία δίνει μεγαλύτερη έμφαση στην Ανάσταση του Κυρίου, αφετέρου η Δυτική στον θρήνο και στο θάνατό Του.
Το Πάσχα πιστεύεται ότι προέρχεται από το Εβραϊκό Πάσχα, το οποίο έχει τις ρίζες του στην αρχαία Αίγυπτο. Με το «Πισάχ», (που σημαίνει διάβαση) οι Αιγύπτιοι γιόρταζαν τη διάβαση του ήλιου από τον ισημερινό, την εαρινή δηλαδή ισημερία και μαζί της τον ερχομό της άνοιξης. Ουσιαστικά, ήταν η στιγμή η οποία οριοθετούσε την αρχή της άνοιξης και την ισότητα ημέρας και νύχτας, ενώ συνάμα το φως του Ήλιου θριάμβευε επάνω στο σκοτάδι.
Οι Εβραίοι καθιέρωσαν και αυτοί τη γιορτή με την ονομασία «Πεσάχ» (που σημαίνει διάβαση – υπέρβαση), σε ανάμνηση της απελευθέρωσης τους από τους Αιγύπτιους, δηλαδή από τη φαραωνική δουλεία και της διάβασης τους από την Ερυθρά Θάλασσα. Επιπρόσθετα όμως για να αποχαιρετήσουν το τέλος του χειμώνα και να υποδεχθούν την άνοιξη.
Η λέξη Πάσχα είναι ελληνοποιημένη απόδοση του Πάσχα και σημαίνει Διάβαση. Στη Χριστιανική γιορτή δόθηκε, το όνομα «Πάσχα» και με απόφαση της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου, το 325 μ.Χ., ορίστηκε να γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την Πανσέληνο της εαρινής ισημερίας, και μετά το Εβραϊκό Πάσχα, προκειμένου να τηρείται η σειρά των γεγονότων. Το Χριστιανικό Πάσχα, τιμώντας την Ανάσταση του Χριστού, είναι σαφές ότι δεν έχει καμία σχέση με το εβραϊκό Πεσάχ. Παρ’ όλα αυτά, διατήρησε την ίδια ονομασία, επειδή οι πρώτοι Χριστιανοί, ως προερχόμενοι από τους Εβραίους και συνεπώς άρρηκτα συνδεδεμένοι με την εβραϊκή παράδοση, ταύτισαν την εβραϊκή έξοδο από τη δουλεία της Αιγύπτου με την Ανάσταση του Χριστού και την έξοδο της ψυχής (διάβαση) από τον κόσμο του θανάτου.
Ως εκ τούτου, το Πάσχα των Χριστιανών συμβολίζει το γεγονός ότι ο Σωτήρας Χριστός ελευθέρωσε την ανθρωπότητα από τη δουλεία της αμαρτίας με τον σταυρικό του θάνατο και την Ανάστασή Του. Ο Ιησούς «διέβη» τα σκοτάδια του Άδη, γι΄ αυτό οι Χριστιανοί γιορτάζουν την «εκ νεκρών» Ανάσταση και το λαμπρό φως, το οποίο επανέρχεται στη Γη με τον ερχομό της Άνοιξης. Εξ αυτού, η γιορτή του Πάσχα καλείται Λαμπρή.
Με τη λέξη Πάσχα, Λαμπρή και Λαμπρά –στην Κύπρο– εννοούμε δύο βδομάδες που αρχίζουν από την Ανάσταση του Λαζάρου και τελειώνουν την Κυριακή του Θωμά.
*Καθηγήτρια Φιλολογίας
