Τα τελευταία έτη συντελείται μία πλειάδα αλλαγών στον τομέα της μεταποιητικής και κατασκευαστικής βιομηχανίας, με την εισαγωγή νέων τεχνολογιών, καινοτομιών, απαιτήσεων και εφαρμογών. Λαμβάνοντας υπόψη τις τάσεις και τις πολιτικές που διαμορφώνονται σε κρατικό, ευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο, αυτή η τάση πρόκειται να ενισχυθεί τα επόμενα χρόνια, δημιουργώντας απειλές αλλά και ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις και επιφέροντας σημαντικές αλλαγές στην καθημερινότητα των επαγγελματιών και των επιχειρήσεων.
Οι τομείς της μεταποίησης και των κατασκευών στην Κύπρο αποτελούν δυναμικούς κλάδους της κυπριακής βιομηχανίας, που ακόμη και μέσα στις διαδοχικές κρίσεις (την οικονομική και της πανδημίας) κατάφεραν με σημαντικές επενδύσεις να συγκρατήσουν το κόστος αλλά και να αυξήσουν την παραγωγικότητα τους. Παρόλα αυτά, στην πλειοψηφία τους οι επιχειρήσεις εμφανίζουν μία καθυστέρηση στην υιοθέτηση αλλαγών. Είναι σημαντικό επομένως για τις επιχειρήσεις και ανεξάρτητα από τις επιμέρους δραστηριότητες και το μέγεθος τους, να κατανοήσουν τη μετάβαση στη νέα βιομηχανική/ κατασκευαστική εποχή και ιδιαίτερα την ανάγκη αξιοποίησης των νέων ψηφιακών τεχνολογιών και τις παραγωγικές προεκτάσεις τους, καθώς και την ανάγκη στροφής σε περισσότερο αειφόρες μορφές παραγωγής και επιχειρηματικής δραστηριοποίησης.
Οι μετασχηματισμοί που συντελούνται στους τομείς της μεταποίησης και του περιβάλλοντος με βάση τις αρχές του ψηφιακού μετασχηματισμού και της αειφορίας αποτελούν τις σημαντικότερες σύγχρονες τάσεις.
Πιο συγκεκριμένα και όσον αφορά στις τάσεις και προκλήσεις του ψηφιακού μετασχηματισμού, η 4η βιομηχανική επανάσταση αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις παγκοσμίως και αναμένεται να αλλάξει ριζικά τον τρόπο λειτουργίας των εργοστασίων, επηρεάζοντας όλους τους βιομηχανικούς κλάδους. Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση (Industry 4.0) θα αποφέρει σημαντικά οφέλη όσον αφορά τα κόστη, την αποδοτικότητα και τα κέρδη των επιχειρήσεων. Από την άλλη, η αειφορία στη μεταποίηση (Sustainable Manufacturing) στη νέα εποχή αποτελεί μία νέα έννοια για ένα καινούριο τρόπο στο επιχειρείν και τη δημιουργία αξίας. Βρίσκεται πίσω από πολλά «πράσινα προϊόντα», υπηρεσίες, καινοτομίες και διαδικασίες που παρουσιάζουν τεράστια αύξηση σε ζήτηση παγκοσμίως. Νέα παραγωγικά και αναπτυξιακά μοντέλα, όπως η Κυκλική Οικονομία, η βιοοικονομία και διαδικασίες (βιομηχανική συμβίωση, αλυσιδωτή χρήση πρώτων υλών, ανάλυση του κύκλου ζωής των προϊόντων, οικολογικός σχεδιασμός, πιστοποίηση των διαδικασιών, εφαρμογή νέων μεθόδων προμηθειών κ.λ.π.), παρέχουν μια χρήσιμη βάση για μία τέτοια προσέγγιση, καθώς περιλαμβάνουν τη χρήση ανανεώσιμων βιολογικών πόρων και τη μετατροπή των πόρων αυτών και των αποβλήτων τους σε προϊόντα προστιθέμενης αξίας και προϊόντα βιολογικής βάσης και βιοενέργεια.
Οι κυπριακές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον μεταποιητικό και κατασκευαστικό τομέα οφείλουν να ενσωματώσουν τις νέες τάσεις και τεχνολογίες που έχουν προκύψει τα τελευταία έτη. Επιπλέον, κρίνεται απαραίτητο να αναπτύξουν ικανότητες μετασχηματισμού των επιχειρηματικών τους διαδικασιών σε μία πιο βιώσιμη και αειφορική κατεύθυνση, που να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις και τις απαιτήσεις της νέας αυτής εποχής για αποδοτική χρήση των πόρων, αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία.
Στα πλαίσια αυτά, η Ομοσπονδία Εργοδοτών & Βιομηχάνων (ΟΕΒ) διοργανώνει εκπαιδευτικά προγράμματα, με κύριο στόχο να προσφέρει τη δυνατότητα στις συμμετέχουσες επιχειρήσεις να αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις, ούτως ώστε να μπορέσουν να εναρμονιστούν με οτιδήποτε καινούριο στον χώρο δραστηριοποίησής τους, στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού, της περιβαλλοντικής πολιτικής και της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης.
* Λειτουργός, Τμήμα Μελετών Κατάρτισης & Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, OEB
