Στις μέρες μας, όλο και περισσότεροι οργανισμοί αναβαθμίζουν τα συστήματα, την τεχνολογία και τον εξοπλισμό τους, ενώ παράλληλα προσπαθούν με κάθε τρόπο να διασφαλίσουν ότι οι εργαζόμενοι χρησιμοποιούν πλήρως τις δυνατότητες και τις δεξιότητές τους, με σκοπό να αναβαθμίσουν τόσο τις υπηρεσίες, όσο και τη δυναμική της επιχείρησής τους.
Εντούτοις, εξίσου σημαντική είναι η κατανόηση του ρόλου της νευροεπιστήμης στον χώρο εργασίας, όπου οι εργαζόμενοι περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας τους, χρησιμοποιώντας διάφορες διεργασίες του εγκεφάλου, όπως η λήψη αποφάσεων, η δημιουργικότητα και η επίλυση προβλημάτων. Η νευροεπιστήμη μπορεί να προσφέρει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την επίτευξη σταθερότητας και ευημερίας στον εργασιακό χώρο, ενώ παράλληλα συνεισφέρει στη διατήρηση υψηλών εργασιακών επιδόσεων.
Ο εγκέφαλος προσδιορίζει ποιοι είμαστε και τι κάνουμε, ενώ μας επιτρέπει να δημιουργούμε νέες συνάψεις, σκέψεις και ιδέες. Ταυτόχρονα, η νευροπλαστικότητά του, μας επιτρέπει να τροποποιούμε, να αλλάζουμε και να αναπροσαρμόζουμε τη δομή και λειτουργία του, μέσω διαφόρων γνώσεων και εμπειριών. Έτσι, μέσω της νευροπλαστικότητας, οι εργαζόμενοι έχουν την ευκαιρία να επαναπροσδιορίζουν τις εργασιακές τους συνήθειες και να προάγουν έναν πιο επωφελή τρόπο εργασίας.
Παρ’ όλα αυτά, για να επιτευχθεί η πιο πάνω προσπάθεια, οι εταιρείες πρέπει να κατανοήσουν τις διάφορες προκλήσεις που μπορεί να υφίστανται στον εργασιακό χώρο και πώς αυτές επηρεάζουν σημαντικές περιοχές του εγκεφάλου.
Ειδικότερα, η καταπίεση των συναισθημάτων στον εργασιακό χώρο μπορεί να μειώσει σημαντικά τη δημιουργικότητα και αποφασιστικότητα ενός υπαλλήλου. Η περιοχή του εγκεφάλου (προμετωπιαίος φλοιός), που είναι υπεύθυνη για την επίλυση προβλημάτων και την αναλυτική σκέψη, είναι ταυτόχρονα υπεύθυνη για τη λογική, την κατανόηση, τον έλεγχο των παρορμήσεων και την επιμονή. Ως εκ τούτου, καθώς η ενέργεια του εργαζομένου ξοδεύεται στη μη εξωτερίκευση των συναισθημάτων του, συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου επηρεάζονται αρνητικά, με αποτέλεσμα άλλες σημαντικές διεργασίες, άμεσα απαραίτητες στο εργασιακό περιβάλλον, να επιβραδύνονται.
Ακόμη, τα αρνητικά συναισθήματα είναι πιθανό να είναι μεταδοτικά, ιδίως εάν αυτά προέρχονται από τη διοίκηση της εταιρείας, ενώ μπορούν να έχουν διαρκή επίδραση στον εργαζόμενο και πιο συγκεκριμένα στην αμυγδαλή, σημείο του εγκεφάλου το οποίο είναι υπεύθυνο για την ολοκλήρωση των συναισθημάτων, της συναισθηματικής συμπεριφοράς και των κίνητρων.
Άλλη μια σημαντική πρόκληση είναι το άγχος, το οποίο αποτελεί συχνό φαινόμενο στον εργασιακό χώρο, εξαιτίας διάφορων παραγόντων, όπως εργασιακών προθεσμιών, φόρτου εργασίας και της ευρύτερης πίεσης. Το άγχος, το οποίο εμφανίζεται όταν η αμυγδαλή αισθάνεται ότι έχει να αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα ή κίνδυνο, μπορεί να εισβάλλει στη διαδικασία σκέψης ενός ατόμου και να δυσκολέψει τη συγκέντρωση και τη διαυγή σκέψη. Σε υπερβολική ποσότητα, το άγχος δεν επιτρέπει στο μυαλό να ηρεμήσει, ενώ ο εγκέφαλος απελευθερώνει περισσότερες ορμόνες του στρες (κορτιζόλη και αδρεναλίνη), με αποτέλεσμα ο εργαζόμενος να γίνεται πιο επιρρεπής στην εμφάνιση στρεσογόνων συμπεριφορών.
Τα καλά νέα είναι ότι μέσω καθημερινών υγιών συνηθειών και συμπεριφορών στο εργασιακό περιβάλλον, η αντιμετώπιση τέτοιων προβλημάτων μπορεί να γίνει εφικτή και να επιφέρει θετικά αποτελέσματα.
Για παράδειγμα, η εξάσκηση της ενσυνειδητότητας (mindfulness), δηλαδή η ολιστική προσέγγιση νου και σώματος, που περιλαμβάνει σωματικές αισθήσεις, σκέψεις και συναισθήματα, έχει αποδειχθεί ότι επιφέρει θετικές επιδράσεις στον εγκέφαλο. Με την εξάσκηση της ενσυνειδητότητας, το σχήμα της αμυγδαλής μπορεί να γίνει μικρότερο, πράγμα που σημαίνει υψηλότερη ανθεκτικότητα στο άγχος και άρα λιγότερο άγχος! Ακόμη, ο προμετωπιαίος φλοιός μπορεί να γίνει παχύτερος, ενισχύοντας τη δημιουργικότητα, την επίλυση προβλημάτων και τον έλεγχο των συναισθημάτων. Τέλος, ο ιππόκαμπος, που είναι υπεύθυνος για τη μάθηση και τις αναμνήσεις, μπορεί επίσης να γίνει μεγαλύτερος.
Επιπρόσθετα, η εφαρμογή της διά βίου μάθησης ως καθημερινή συνήθεια στο εργασιακό περιβάλλον μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο σε διάφορες λειτουργίες του εγκεφάλου. Συγκεκριμένα, μπορεί να αυξήσει τις δεξιότητες μνήμης και δημιουργικότητας, να ενισχύσει τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, ενώ παράλληλα μπορεί να αυξήσει την ικανότητα του εγκεφάλου να δημιουργεί καινούριες νευρικές συνάψεις, εξαιτίας της νευροπλαστικότητας του.
Τέλος, η σωματική άσκηση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο, καθώς αυξάνει το οξυγόνο στον εγκέφαλο, μειώνει τη φλεγμονή και ενισχύει την παραγωγή νέων κυττάρων, τα οποία μπορούν να ενισχύσουν τις γνωστικές δεξιότητες, να βελτιώσουν τα επίπεδα διάθεσης και να απελευθερώσουν «χαρούμενες» ορμόνες, όπως οι ενδορφίνες.
Αναφέροντας όλα τα παραπάνω ευρήματα, είναι σημαντικό οι εργοδότες να ενισχύσουν την ανοικτή επικοινωνία, την ανατροφοδότηση και τη διά βίου μάθηση και καταληκτικά να επενδύσουν σε ένα υγιές και συνεχές εξελισσόμενο εργασιακό περιβάλλον.
* Learning & Development, ΚPMG Limited
Οι απόψεις και γνώμες που διατυπώνονται στο παρόν είναι αυτές του συγγραφέα και δεν εκπροσωπούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις και γνώμες της KPMG Limited. Η επωνυμία και το λογότυπο της KPMG είναι εγγεγραμμένα εμπορικά σήματα, τα οποία χρησιμοποιούνται κατόπιν άδειας από τις ανεξάρτητες εταιρείες-μέλη του παγκόσμιου οργανισμού της KPMG.
