Ο κυπριακός λαός βίωσε τραγωδίες, προσφυγιά, συμφορές και αδικία. Μια αδικία που ακόμη συνεχίζεται, αλλά ως λαός παραμένει φιλάνθρωπος και αλληλέγγυος επειδή αυτός είναι ο πολιτισμός μας. Για αυτό, αντιμετωπίζουμε ως λαός την εργαλειοποιημένη μετανάστευση από την Τουρκία με στόχο την ανατροπή της δημογραφίας στις ελεύθερες περιοχές, αναζητώντας τρόπους με σεβασμό των Διεθνών Συμβάσεων και των Συνθηκών της ΕΕ για παροχή ασύλου σε όσους πραγματικά κινδυνεύουν ή καταδιώκονται λόγω πεποιθήσεων. Προς τούτο επιβάλλεται σωστή διάγνωση και ανάλογα μέτρα.
Το κοινό πλαίσιο κανόνων της ΕΕ για παροχή ασύλου παραγνωρίζει τις ιδιάζουσες συνθήκες λόγω της κατοχικής γραμμής στην Κύπρο, που όμως ως κράτος έχει την ευθύνη για την δημόσια τάξη και ασφάλεια. Άλλα κράτη-μέλη (π.χ. Λιθουανία), επικαλούμενα λόγους ασφάλειας, θέσπισαν νομοθεσίες επαναπροώθησης όσων επιδιώκουν να διασχίσουν παράνομα τα σύνορα, εμποδίζοντας έτσι κάθε παράνομη είσοδο. Καθώς η Τουρκία ασκεί για πολλά χρόνια υβριδική επίθεση εις βάρος της Κύπρου μέσω της διοχέτευσης μεταναστευτικών ροών, οι κυπριακές Κυβερνήσεις μελετούσαν το ίδιο διάστημα τη λήψη… μέτρων, εν μέσω οργανωμένης κατάχρησης των κανόνων της ΕΕ. Σήμερα, ένα Σχέδιο Δράσης της ΕΕ που θα επικεντρώνεται στα γενεσιουργά αίτια στις χώρες προέλευσης των μεταναστών, είναι ιδεατό, αλλά η Κύπρος δεν μπορεί να το λειτουργήσει μόνη της. Μπορεί κι οφείλει όμως να επικεντρωθεί στους αριθμούς παράνομης εισόδου και μετανάστευσης εντός Κύπρου που τρομάζουν. Πρόκειται για μεταναστευτικές ροές που η Τουρκία προσελκύει από χώρες της Αφρικής, μεταφέρονται στα κατεχόμενα και ακολούθως προωθούνται στις ελεύθερες περιοχές για να αιτηθούν άσυλο ως πρόσφυγες. Χαρακτηριστικά όσα αποκάλυψε το Διεθνές Ειδησιογραφικό Κανάλι «France 24» για το οργανωμένο σχέδιο δήθεν φοιτητών στα κατεχόμενα που προσελκύονται με κίνητρο τα πλεονεκτήματα αίτησης ασύλου στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου.
Μετά από επίσκεψη σε χώρους φιλοξενίας μεταναστών και αιτητών ασύλου, αναζητήσαμε μέτρα αποτροπής που θα αναμεταδοθούν σε ελάχιστη ώρα προς τις χώρες προέλευσης, πολύ πιο πειστικά και αποτρεπτικά από οποιανδήποτε εκστρατεία ενημέρωσης. Φυσικά, ο περιορισμός των χρηματικών επιδομάτων και μετατροπή σε είδος, η επίσπευση της διαδικασίας εξέτασης αιτήσεων, επαναπροωθήσεις είναι θετικά, αλλά προέχουν μέτρα που αφορούν την εργαλειοποίηση και την πηγή των μεταναστευτικών ροών για να λειτουργήσουν αποτρεπτικά. Δεδομένης της στάσης της Τουρκίας και του κατοχικού καθεστώτος, προτείνουμε ένα μέτρο ανάλογο του προβλήματος που η τουρκική κατοχή αναπαράγει: Η είσοδος οποιουδήποτε στο κατεχόμενο μέρος της Κύπρου είναι παράνομη και ως εκ τούτου, αναστέλλεται έκτακτα η διαδικασία παροχής προστασίας ασύλου. Ενδεχομένως, περιπτώσεις ενδιαφερομένων για αίτηση ασύλου να απευθύνονται στο υποκατάστημα του Γραφείου της Επιτροπής στα κατεχόμενα. Τέλειο μέτρο δεν υπάρχει και για αυτό κάθε καλόπιστη κριτική πρέπει να συνοδεύεται με καλύτερα μέτρα με αποτρεπτικό αποτέλεσμα στους χώρους προέλευσης της μετανάστευσης.
Πάντως, λόγω της παράνομης κατοχής, η προσαρμογή των κανόνων έπρεπε να είχε γίνει προ πολλού και αυτό προϋποθέτει σωστή διάγνωση και πολιτικό θάρρος.
*Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D), Πρόεδρος Πολιτικής Επιτροπής για την Μεσόγειο.
