Το τροποποιητικό νομοσχέδιο στον Ποινικό Κώδικα, μέσω του οποίου σκοπείται η προστασία της ιδιωτικής ζωής από επιθέσεις στο διαδίκτυο, εμπεριέχει πρόνοιες οι οποίες ελλοχεύουν δυνητικούς, αλλά ουσιαστικούς κινδύνους για την ελευθερία έκφρασης και την ελευθερία του Τύπου. Ορθώς αποσύρθηκε το επίμαχο νομοσχέδιο από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών και ορθώς παραπέμφθηκε εκ νέου στο υπουργείο Δικαιοσύνης προς διεξαγωγή ενός δημοσίου διαλόγου επί τούτου, με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, σε μια πιο ευρεία και αντιπροσωπευτική βάση.
Ως Ένωση Συντακτών Κύπρου χαιρετίζουμε την ενέργεια της υπουργού Δικαιοσύνης Άννας Προκοπίου, να συγκαλέσει σύσκεψη γύρω από το όλο θέμα με συμμετοχή εκπροσώπων όλων των φορέων που έχουν να κάμουν με την κυπριακή δημοσιογραφία. Σαφώς υποτιμήθηκε ο καταλυτικά αρνητικός ρόλος που θα μπορούσε να διαδραματίσει το υπό αναφορά νομοσχέδιο στα δημοσιογραφικά πράγματα. Αυτό συνέβη στο προηγηθέν στάδιο επί παρελθούσας διακυβέρνησης. Αυτή η αστοχία αναγνωρίστηκε τώρα, κι αυτό είναι, αν μη τι άλλο, παρήγορο. Ωστόσο, η ουσία παραμένει, ελλοχεύουν κίνδυνοι για την ελευθεροτυπία και την ελευθερία έκφρασης από τυχόν υιοθέτηση και εφαρμογή της εν λόγω νομοθεσίας.
Η ΕΣΚ, εναντιώνεται σε κάθε εγχείρημα ποινικοποίησης της άποψης, είτε αυτό είναι άμεσο είτε είναι έμμεσο. Υπάρχει θεσμικό πλαίσιο που διέπει και εξασφαλίζει την προστασία της ιδιωτικής ζωής από επιθέσεις μέσω διαδικτύου. Ποια η ανάγκη να θεσπιστεί κάτι επιπρόσθετο, τόσο ευρύ, τόσο αμφίσημο – πολύσημο και υποκειμενικό;
Πλέον το δημοσιογραφικό προϊόν στο σύνολό του, από όλα τα είδη των ΜΜΕ, διαχέεται και αναπαράγεται μέσω των ΜΚΔ και των συναφών πλατφορμών. Είναι ανέφικτο να γίνει ο οποιοσδήποτε διαχωρισμός. Ποιος θα αποφασίζει τι συνιστά δημοσιογραφικό υλικό και τι όχι; Η ορολογία που εμπεριέχεται στο επίμαχο νομοθέτημα χαρακτηρίζεται από αοριστία, υποκειμενισμό και ασάφεια, κάτι που θ΄ αποτελέσει, πολύ φοβόμαστε, πρόσφορο έδαφος για παρεμβάσεις επί του δημοσιογραφικού έργου. Π.χ. «πρόκληση σοβαρής ενόχλησης» (99Γ(α)). Ποιος καθορίζει το ακριβές περιεχόμενο των τριών αυτών λέξεων, των τριών αυτών όρων; O Γενικός Εισαγγελέας; Μα ο συγκεκριμένος θεσμός, ούτως ή άλλως, μπορεί και τώρα ν΄ αποφασίσει αν θα αχθεί μια υπόθεση ενώπιον του Δικαστηρίου, είτε με αστική, είτε με ποινική διάσταση.
Οι δημοσιογράφοι είναι υπηρέτες των εξουσιαζομένων και ελεγκτές των εξουσιαστών. Είναι στη φύση της αποστολής τους να γίνονται «δυσάρεστοι», για κάποιους. Είναι στην φύση της αποστολής τους να ελέγχουν και να διερευνούν όλα τα κέντρα λήψης αποφάσεων, όλες τις εξουσίες και σε κάθε επίπεδο. Αυτό το έργο επιτελούν εκ μέρους των πολιτών προς εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Η δημοσιογραφική κοινότητα έπρεπε να δέχεται διαρκώς πολιτειακή αρωγή επί τούτου. Και όχι να της παρεμβάλλονται συνεχώς εμπόδια.
Στη σύσκεψη της περασμένης Τρίτης 16 Μαΐου 2023, υπό την προεδρία της κυρίας Προκοπίου, όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, Ένωση Συντακτών Κύπρου, Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, Σύνδεσμος Εκδοτών και Κυπριακός Σύνδεσμος Εκδοτών Διαδικτύου, μιλήσαμε με μια κοινή γλώσσα κι είχαμε ενιαία και ταυτόσημη άποψη επί όλων των πτυχών του θέματος. Οι ψεύτικοι λογαριασμοί στα ΜΚΔ που συνεχώς λοιδορούν και προσβάλλουν δημόσια πρόσωπα δεν αντιμετωπίζονται με ποινικές διατάξεις που στο τέλος της μέρας μόνο τους δημοσιογράφους και τα ΜΜΕ θα πλήξουν και θα περιορίσουν. Υπάρχουν διέξοδοι και πρέπει να αναζητηθούν, όχι σε βάρος της ελευθερίας έκφρασης. Το νομοσχέδιο αυτό πρέπει να αποσυρθεί ολοκληρωτικά και δια παντός. Και να μην ξαναδεί ποτέ το κατώφλι της Βουλής.
* Πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Κύπρου.
