Πέρασε η βδομάδα των Παθών και η μεγαλύτερη γιορτή της Χριστιανοσύνης, η Ανάσταση του Χριστού από τον Άδη.
Ο κόσμος τίμησε τα παραδοσιακά πατροπαράδοτα χριστιανικά έθιμα, ιδίως τα γαστρονομικά˙η είδηση λέει ότι «καταναλώθηκαν αμνοερίφια αξίας άνω των 11 εκατ. ευρώ» (Φιλ., 22/4/2025).
Σε όλα σχεδόν τα ελεύθερα χωριά μας έπαιξαν λιγκρί, σακουλοδρομίες, αυγουλοδρομίες, σχοινί, ζίζηρο, κάμηλο, τραγούδησαν τσιατιστά και χόρεψαν.
Όμως, πόσα από τα διδάγματα του Κυρίου εφαρμόζονται;
Στην εντολή του Κυρίου «ου κλέψεις» αντιπαραβάλλονται τα σκάνδαλα˙ κλέψε, «φάε» και ξεγέλα τον κόσμο. Αφού «this is Cyprus» και «πράττε για μετάπραττε για που την Κύπρο φεύκε». Ισχύει το «παίξε πελλόν» ακόμα και μεταξύ συγγενών.
Πλησίον είναι ο συνάνθρωπος, ο διπλανός για τον οποίο δεν πρέπει να αδιαφορείς.
Ο Χριστός παραγγέλλει: «αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου… και τον πλησίον σου ως σ’ εαυτόν», μην αδιαφορείς για τον πλησίον σου.
Όταν ρώτησαν το Χριστό ποιος είναι ο πλησίον αυτός απάντησε με την παραβολή του Καλού Σαμαρείτη. Ο Ιησούς διηγήθηκε την ιστορία κάποιου οδοιπόρου στο δρόμο από την Ιερουσαλήμ προς την Ιεριχώ, ένα διαβόητο δρόμο γνωστό για τον κίνδυνο που διέτρεχε κάποιος. Η διαφορά υψομέτρου (περίπου 1000 μ.) μέσα στα 30 χλμ της διαδρομής, γεμάτα στροφές και ψηλά βράχια αποτελούν ακόμα και σήμερα ιδανική μορφολογία για ενέδρες. Οι ληστές επιτέθηκαν και έδειραν τον οδοιπόρο και τον άφησαν μισοπεθαμένο στην άκρη του δρόμου. Πέρασαν απ’ εκεί ένας ιερέας και κατόπιν ένας Λευίτης (Ιουδαίος κληρικός), αλλά «έπαιξαν πελλόν». Στο τέλος πέρασε ένας Σαμαρείτης, άνθρωπος που τύγχανε της περιφρόνησης των Εβραίων, ο οποίος περιέθαλψε τον τραυματία και τον μετάφερε σε πανδοχείο.
Η παραβολή του καλού Σαμαρείτη έχει αλληγορική σημασία. Σύμφωνα με την παραβολή, πλησίον δεν είναι μόνο ο γνωστός, ο χωριανός, ο συντοπίτης, ο ομόθρησκος αλλά ο κάθε άνθρωπος, ξένος ή δικός, που βρίσκεται σε ανάγκη και χρειάζεται βοήθεια. Όλοι οι άνθρωποι έχουν ανάγκη το σεβασμό, τη στοργή και την αγάπη αφού είμαστε εικόνες Θεού. Ο καθένας μας πρέπει να δημιουργήσει μια ασπίδα προστασίας γύρω από ένα «πλησίον» που τον χρειάζεται, να δείξει ότι τον νοιάζεται.
Όσοι έχουν ταξιδεύσει σε ξένες χώρες θα έχουν αντιληφθεί ότι εκεί ο καθένας είναι κλεισμένος στο μικρόκοσμο του, δεν βοηθούν όταν κάποιος χρειαστεί βοήθεια.
Επεισόδια όπως τα πιο κάτω το αποδεικνύουν:
Στη Νέα Υόρκη μια κρύα νύχτα του Μαρτίου 1964 ο 29χρονος έγχρωμος κατά συρροή δολοφόνος Winston Moseley εντόπισε στις 3:20 τα ξημερώματα την 28χρονη Kitty Genovese που επέστρεφε από το νυχτερινό κέντρο όπου εργαζόταν και της επιτέθηκε με μαχαίρι. Η επίθεση συνεχίστηκε σε τρεις φάσεις, αφού η κοπέλα έτρεχε να γλυτώσει. Η Genovese καλούσε συνεχώς βοήθεια, αλλά κανένας από τους ανθρώπους στην κοντινή πολυκατοικία που άκουαν τις κραυγές της, βοήθησε ή κάλεσε την αστυνομία. Την άλλη μέρα η εφημερίδα New York Times έγραφε: «Για περισσότερο από μισή ώρα, 38 αξιοπρεπείς, νομοταγείς συμπολίτες μας παρακολουθούσαν την άγρια δολοφονία μιας γυναίκας σε τρεις ξεχωριστές φάσεις… κανένας δεν μπήκε στον κόπο να τηλεφωνήσει έστω στην αστυνομία…». Η όλη υπόθεση απασχόλησε τους κοινωνικούς ψυχολόγους που ονόμασαν το φαινόμενο «επίδραση των παρευρισκομένων» («bystander effect»).
Τα πιο πάνω συνέβησαν στη Νέα Υόρκη όχι στην Κύπρο μας.
Ο ψυχολόγος Allan Wicker μελέτησε 46 σχετικές έρευνες και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι είναι πολύ πιθανόν οι στάσεις να μη σχετίζονται με τη συμπεριφορά. Π.χ. Οι «μεγάλοι σταυροί» (οι πολύ θρησκευόμενοι) δεν είναι κατ’ ανάγκη και οι καλύτεροι άνθρωποι.
Είδηση 1. HΠΑ: Γυναίκα έπεσε θύμα βιασμού σε μετρό και οι συνεπιβάτες τραβούσαν βίντεο (19/10/2021) «Ο βιασμός γυναίκας μέσα στο μετρό της Φιλαδέλφειας θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί, αν οι συνεπιβάτες της, «αντί να τραβούν βίντεο αυτής της φοβερής εγκληματικής πράξης με τα κινητά τηλέφωνά τους, τα είχαν χρησιμοποιήσει για να καλέσουν την αστυνομία». Ο δράστης, ένας παράνομος μετανάστης από το 2015, κακοποιούσε τη γυναίκα για πάνω από 30 λεπτά.
Είδηση 2: Μια 20χρονη γυναίκα βιάστηκε μέρα μεσημέρι, με το βαγόνι γεμάτο ανθρώπους, στο Λονδίνο (2020). Ένας μάρτυρας κατάθεσε ότι δεν παρενέβηκε επειδή δεν τον ενδιέφερε (Guardian). Ο δράστης συνελήφθη και καταδικάστηκε και για ανεξιχνίαστους βιασμούς.
Είδηση 3: Στο Παλέρμο ομαδικός βιασμός 19χρονης από επτά νεαρούς (19/8/2023). «Τους παρακάλεσα να σταματήσουν, οι περαστικοί με αγνόησαν», λέει η 19χρονη. Οι κάμερες «συνέλαβαν» τους βιαστές.
Όλα τα πιο πάνω δείχνουν τη σήψη της κοινωνίας. Πώς μπορεί να εκτυλίσσεται ένας φόνος ή ένας βιασμός σε κοινή θέα και να μην αντιδρά κανείς.
Μέχρι τώρα πιστεύαμε ότι παρόμοιες καταστάσεις δεν θα μπορούσαν να συμβούν στην Κύπρο διότι ο Κύπριος νοιάζεται για τον «πλησίον», γιατί το «βοηθάτε αλλήλους» αποτελεί στάση ζωής. Μέχρι τώρα γνωρίζαμε ότι ο Κύπριος τρέχει να βοηθήσει, προθυμοποιείται και επεμβαίνει.
Όμως, πώς εξηγείται μια μοναχική ηλικιωμένη γυναίκα που ζει σε πυκνοκατοικημένη περιοχή να μην έχει δώσει σημεία ζωής για μέρες και να μην διερωτηθούν οι γείτονες πού είναι; Τελικά την βρήκαν όταν ήταν πολύ αργά πλέον.
Η κοινωνία μας αλλάζει προς το χειρότερο δυστυχώς.
Και όλα ξεκινούν από κάτι πολύ μικρό. Για παράδειγμα κτυπά το σύστημα συναγερμού του γείτονα ή αντιλαμβάνεσαι κάτι περίεργο στη γειτονιά και λες «δεν βαριέσαι» και «παίζεις πελλόν».
Υπάρχει η ανάγκη της αλληλεγγύης, της αλληλοβοήθειας. Όμως, είμαστε ελεύθεροι να επιλέξουμε ως αυτεξούσιοι είτε να βοηθήσουμε είτε «παίξε πελλόν». Δυστυχώς οι περισσότεροι επιλέγουν το δεύτερο.
