Τελικά, ούτε στάσεις λεωφορείων δεν μπορούμε να κατασκευάσουμε χωρίς παρατράγουδα; Τόσο ανίκανοι; Ή, τόσο παραπόττες και λαμόγια; Διότι μυαλά υπάρχουν. Το θέμα είναι πώς αξιοποιούνται. Για καλό ή για λαμογιές.
Όταν ξεκίνησε να κάνει φασαρία ο βουλευτής Κώστας Κώστα για τις νέες στάσεις λεωφορείων, παραξενεύτηκα. Μου φάνηκε πως απλώς ενόχλησε κάποιους ο μοντέρνος σχεδιασμός τους κι άρχισαν τις μεμψιμοιρίες, όπως πάντα. Χτες στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Μεταφορών όπου έγραψε το θέμα ο Κώστα, ακούστηκαν πολλά. Φαίνεται ότι όντως κάτι δεν πάει καλά με αυτή την ιστορία. Κι όπως είπε ο βουλευτής που ασχολήθηκε περισσότερο από όλους: «λυπάμαι να παρατηρήσω ότι με όσα έχω ακούσει πλέον είμαι σίγουρος ότι πρόκειται για έναν τεράστιο σκάνδαλο δεκάδων εκατομμυρίων».
Στο τέλος θα αναμένεται έρευνα από την Ελεγκτική Υπηρεσία για να ξεκαθαρίσει αν υπάρχει οικονομικό σκάνδαλο. Στο μεταξύ, όμως, προσωπικά, μου αρκούν όσα κατέθεσε ο σχεδιαστής του έργου για να είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν σκιές. Είπε κατ΄ αρχήν ότι η εταιρεία του υπέγραψε το συμβόλαιο για τον σχεδιασμό το 2019. Μέσα σε έξι μήνες είχε παρέχει αρκετά σχέδια, αλλά η διαδικασία κράτησε τρία χρόνια. Ξέρετε γιατί; Διότι του ζητούσαν επανειλημμένα ανασχεδιασμό. Ποιοι; Αφού αυτός ήταν ο ειδικός ποιοι ζητούσαν ανασχεδιασμό; Οι υπουργοί; Οι διευθυντές; Οι λογιστές; Τα Δημόσια Έργα; Αυτό από μόνο του δείχνει πως τα έκαναν κι εδώ όπως σε όλα. Σαλάτα. Διότι, αναθέτουν σε έναν ειδικό μια μελέτη αλλά μετά ξεκινούν οι παρεμβάσεις. Έτσι γίνεται σε όλα.
Επειδή είπα στην αρχή ότι «μυαλά υπάρχουν», πρέπει να ομολογήσω ότι θεωρώ τον σχεδιαστή αυτών των στάσεων λεωφορείων ένα από αυτά τα μυαλά. Λέγεται Νικόλας Δημάδης, είναι μηχανολόγος μηχανικός και βιομηχανικός / αυτοκινητιστικός σχεδιαστής, με εμπειρία στο Centro Stile της Alfa Romeo στο Μιλάνο και στο Advanced Design Studio της Mercedes-Benz στο Κόμο της Ιταλίας. Με περισσότερα από 280 ολοκληρωμένα έργα. Πριν πάρα πολλά χρόνια φιλοξενήσαμε συνέντευξή του στο περιοδικό Σελίδες όταν σχεδίαζε αυτοκίνητα για την Alfa Romeo. Με είχε εντυπωσιάσει που ένας νέος από την Κύπρο εργαζόταν για τόσο κορυφαίες εταιρείες.
Επέστρεψε να δουλέψει στην Κύπρο, λοιπόν, αυτός ο άνθρωπος, κέρδισε έναν διαγωνισμό για να σχεδιάσει στάσεις λεωφορείων και τελικά έμπλεξε στα γρανάζια της κρατικής μηχανής, αλλά και της κυπριακής στενοκεφαλιάς, για να βλέπει το έργο του να υλοποιείται με αλλαγές που κάνουν άλλοι. Όταν αντέδρασε, όπως είπε στη Βουλή, του απάντησαν ότι «ο εργολάβος δικαιούται να το κάνει στο πλαίσιο του διαγωνισμού». Κι όταν ρωτήθηκε αν το τελικό αποτέλεσμα έχει την ίδια αντοχή με αυτό που σχεδιάστηκε, απάντησε αρνητικά. Ούτε η αντοχή, ούτε το κόστος είναι τα ίδια, είπε. Παρατηρεί αλλαγές και τροποποιήσεις στον αρχικό σχεδιασμό, με τις οποίες δεν συμφωνεί. «Νιώθουμε αποκομμένοι από την υλοποίηση, θέλουμε να εμπλακούμε για να γίνει σωστά η διαδικασία».
Δηλαδή, αυτοί που έκαναν τα σχέδια παρακολουθούν την υλοποίηση από μακριά. Είναι όπως όταν ο αρχιτέκτονας σχεδιάζει ένα σπίτι, αλλά δεν μπορεί να παρακολουθεί ή να παρεμβαίνει στη δουλειά του εργολάβου όταν το κτίζει. Γίνεται; Δεν γίνεται. Ε, πώς στο καλό γίνεται για τις στάσεις λεωφορείων; Επειδή είναι δουλειά του δημοσίου, μάλλον. Εδώ υπάρχουν άλλες τακτικές. Τακτικές που βολεύουν τον κρατικό μηχανισμό και τις λαμογιές.
Για παράδειγμα, η προσφορά που κέρδισε τον διαγωνισμό για την κατασκευή ήταν κατά €5 εκατομμύρια πιο φτηνή από τη δεύτερη προσφορά. Ε, πώς να μην γίνουν αλλαγές χωρίς τη συμμετοχή του σχεδιαστή; Αφού πρέπει να καλυφθεί η διαφορά, να βγει το κέρδος. Όπως γίνεται σε όλες τις προσφορές του δημοσίου. Από τους δρόμους μέχρι τον καθαρισμό οικοπέδων από τα χόρτα. Πάντως, όπως λέχθηκε στη Βουλή, μέχρι σήμερα έπρεπε να παραδοθούν 1.000 στάσεις και έχουν παραδοθεί μόνο 180. Κι ενώ ο σχεδιασμός αφορά «έξυπνες στάσεις», σε καμία από τις στάσεις που έχουν παραδοθεί δεν μπήκε ακόμη ηλεκτρονική πινακίδα ενημέρωσης και φωτοβολταϊκά. Ε, πώς να μην μας προκύψει ακόμα ένα σκάνδαλο να μας εξοργίζει!
