Σε όλο τον κόσμο συζητείται η βρετανική σειρά Adolescence. Σε τέσσερα μόνο επεισόδια οι δημιουργοί της καταφέρνουν να αγγίξουν, με τρομακτικό τρόπο, την επίδραση που έχουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στα παιδιά και στους έφηβους, οι οποίοι χωρίς κανένα φίλτρο προστασίας απορροφούν και υιοθετούν όλη την τοξικότητα που καλλιεργείται και μεταφέρεται μέσα από αυτά, ενώ οι γονείς ούτε παίρνουν είδηση ούτε μπορούν να κάνουν πολλά.
Η σειρά ξεκινά με τη σύλληψη ενός 13χρόνου για τη δολοφονία συμμαθήτριας του. Ο ίδιος δεν είναι παρά ένα παιδί που κατουριέται πάνω του όταν τον συλλαμβάνουν, ενώ οι γονείς δεν μπορούν να πιστέψουν πως ο γιος τους θα μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο. Είναι μια συνηθισμένη οικογένεια, χωρίς προβλήματα και προβληματικές συμπεριφορές που θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν ένα τέτοιο έγκλημα. Κι αυτό είναι το πιο τρομακτικό. Το ότι δηλαδή ο καθένας μπορεί να ταυτιστεί.
Στην Κύπρο θέλουμε να πιστεύουμε πως η έκθεση των παιδιών στις διάφορες πλατφόρμες μετριάζεται από την κουλτούρα της ευρύτερης οικογένειας. Παππούδες, γιαγιάδες, αδέλφια, ξαδέλφια, θείοι, νονοί, μπορούν ακόμα να αποτελούν ένα δίκτυ προστασίας. Ωστόσο, ίσως απλά να επαναπαυόμαστε. Στη Βουλή, έστω και σαν φήμη, ειπώθηκε πως ανήλικοι μαθητές «πουλούν» συμμαθήτριες τους. Κι αν αυτό είναι φήμη, η χρήση ναρκωτικών ακόμα και το εμπόριο τους σε σχολικούς χώρους αποτελεί πραγματικότητα. Όπως και το μπούλινγκ, η απόρριψη, η έκθεση στον κόσμο των social media. Δεν διαφέρουμε πολύ από τις υπόλοιπες κοινωνίες.
Όσο για το θέμα της βρετανικής σειράς, έστω κι αν οι δημιουργοί του λένε πως δεν βασίστηκαν σε κάποιο συγκεκριμένο γεγονός, είναι πολλά τα γεγονότα που κτυπάνε καμπανάκι για την έκθεση των ανήλικων σε διάφορα μέσα. Στη Βρετανία, με αφορμή τη σειρά συζητήθηκε στη Βουλή η απαγόρευση χρήσης του Tik Tok από ανήλικους. Στη Γαλλία και σε άλλες χώρες ζητείται γονική συναίνεση για κάτω από κάποιες ηλικίες, συνήθως 15. Το αυστραλιανό κοινοβούλιο ενέκρινε νομοσχέδιο που απαγορεύει πλήρως την πρόσβαση σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης για άτομα κάτω των 16 ετών. Στην Αλβανία επίσης απαγορεύτηκε δοκιμαστικά για περίοδο ενός χρόνου. Η απαγόρευση επιβλήθηκε μετά τη δολοφονία 15χρόνου από ένα 14χρόνο, μετά από διαδικτυακή αντιπαράθεση. Λίγες δε ώρες μετά την επίθεση, η εικόνα του θανάσιμα τραυματισμένου έφηβου κυκλοφορούσε στο TikTok, με ανήλικους χρήστες της πλατφόρμας να επικροτούν τη δολοφονία. Κι αυτό είναι ακόμα πιο τρομακτικό. «Πολλοί ανήλικοι βλέπουν τέτοιες πράξεις ως μέσο ενδυνάμωσης της “ψηφιακής ταυτότητάς” τους», εξηγούν ειδικοί. «Οι κίνδυνοι που προκύπτουν από τη θόλωση των ορίων μεταξύ του πραγματικού και του εικονικού κόσμου γίνονται ολοένα και πιο ανησυχητικοί και άγνωστοι».
Δεν έχουμε φτάσει σε σημεία που οι έφηβοι να τραβάνε μαχαίρια -και μακάρι να μην φτάσουμε- αλλά ας μην επαναπαυόμαστε.
