Ούτε πανηγυρισμοί και υπέρμετρος ενθουσιασμός χωράει, ούτε και υποτίμηση των εξελίξεων και αλόγιστος μηδενισμός. Πρόκειται αναμφίβολα, απλώς, για ένα βήμα προς τα εμπρός αυτό στην άτυπη διάσκεψη της Γενεύης. Συγκριτικά με την απραξία οκτώ χρόνων στο Κυπριακό. Σε αυτό μας βρίσκει σύμφωνους η τοποθέτηση του Νίκου Χριστοδουλίδη. Ένα βήμα προς τα εμπρός, όμως, το οποίο θα είναι άνευ σημασίας αν δεν ακολουθήσει και δεύτερο και τρίτο και τέταρτο…
Σπεύδουμε με την προαναφερθείσα τοποθέτηση να προλάβουμε τους συνήθεις… φανατικούς ένθεν κι ένθεν. Ήδη από χθες, εμφανίστηκαν κάποιοι υπερβολικά αισιόδοξοι και κάποιοι οι οποίοι έτρεξαν να αναζητήσουν σφραγίδα «επιτυχίας» του Χριστοδουλίδη. Σήμερα, αναμένεται να ακολουθήσουν κι άλλοι. Όπως, παράλληλα, εμφανίστηκαν και αρκετοί οι οποίοι προσπάθησαν να διαγράψουν ακόμη και αυτό το πρώτο βήμα. Εμφανώς, με κίνητρο την αντιπάθεια τους στον Νίκο Χριστοδουλίδη.
Τι ακριβώς έγινε; Ο Αντόνιο Γκουτέρες σαφώς και ήθελε να κτίσει πάνω στην άτυπη διάσκεψη της Γενεύης ώστε να καταγραφεί κάτι θετικότερο από το τίποτα. Δηλαδή, από την οκτάχρονη απραξία. Ως εκ τούτου, αναμενόμενο ήταν πως θα παρουσίαζε ένα τέτοιο πλαίσιο, το οποίο θα «εγκλώβιζε» τις δύο πλευρές (στην πραγματικότητα τη μια) σε μια συνέχιση της διαδικασίας. Το έπραξε με την πρόθεσή του για νέο απεσταλμένο του, με την πρότασή του για συμφωνία επί ενός πακέτου μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης και κατ’ επέκταση (αφού στηρίχθηκε στα δυο προαναφερθέντα) την ανακοίνωση νέας άτυπης πενταμερούς τον ερχόμενο Ιούλιο.
Για να καταφέρει το τελικό αποτέλεσμα, ο ΓΓ υποχρέωσε την τουρκική πλευρά να αποδεχθεί να συζητήσει το άνοιγμα τεσσάρων νέων σημείων διέλευσης. Ξεπέρασε έτσι την άρνηση Τατάρ, ο οποίος αποδεχόταν να συζητήσει μόνο το άνοιγμα οδοφράγματος στην Μια Μηλιά. Κι αυτό έγινε κατορθωτό, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες από την Γενεύη, χάρις στη στάση της Άγκυρας (δια του υπουργού Εξωτερικών της) που εμφανώς, ήθελε να φανεί ότι δείχνει θετική στάση. Κοιτάζοντας με το ένα μάτι προς τις Βρυξέλλες.
Βεβαίως, το μέγα ζητούμενο είναι αν και πόσο θα κρατήσει η θετική στάση της τουρκικής πλευράς. Μέχρι ποιου σημείου αυτή μπορεί να προεκταθεί. Ακόμη και το προαναφερθέν θέμα της αποδοχής συζήτησης για το άνοιγμα τεσσάρων οδοφραγμάτων (Πυρόϊ – Αθηένου, Λουρουτζίνα, Μια Μηλιά και Κόκκινα) σαφώς και δεν υποδηλοί τελική συμφωνία σε όλα. Εν πολλοίς, θα είναι μια δοκιμασία από την οποία θα διαφανεί και η πραγματική βούληση της τουρκικής πλευράς.
Τα 50 χρόνια της θλιβερής ιστορίας του Κυπριακού είναι, δυστυχώς, πλημμυρισμένα από τέτοια πρώτα θετικά βήματα. Ακόμη και από βήματα τα οποία έφτασαν μέχρι την τελική ευθεία. Άφησαν, ωστόσο, μόνο απογοήτευση πίσω τους. Ποιος ξεχνάει άραγε εκείνον τον Νορβηγό… αστρονόμο, ο οποίος διαφήμιζε μια δήθεν ευθυγράμμιση των άστρων. Μέχρι που τελικά απεδείχθη πως επρόκειτο για πεφταστέρια…
Το σημείο στο οποίο πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας είναι η Άγκυρα. Η σχετικά θετική στάση που έδειξε. Πού οφείλεται. Μέχρι πού μπορεί να συνεχιστεί. Δεν θα επιχειρήσουμε να εμφανιστούμε ειδήμονες. Όσο και αν η πραγματική αιτία είναι αντιληπτή δια γυμνού οφθαλμού. Θα επικαλεστούμε την εξήγηση Τούρκου πρώην διπλωμάτη, η οποία μας βρίσκει απολύτως σύμφωνους.
Συγκεκριμένα, η Τουρκία δεν θέλει να μείνει εκτός ενός νέου ευρωπαϊκού σχήματος ασφαλείας που θα μπορούσε να αντικαταστήσει το ΝΑΤΟ, ανάφερε στο Radio France Internationale o Τούρκος, πρώην διπλωμάτης και ιδρυτής του ερευνητικού κέντρου EDAM, Σινάν Ουλγκέν.
Παράλληλα, υπογράμμισε ότι τα κονδύλια για την ασφάλεια της Ευρώπης, που αναμένεται να αυξηθούν, θα μπορούσαν εν μέρει να χρησιμοποιηθούν για την αγορά προϊόντων από την αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας. Τέλος, τόνισε ότι η στενότερη συνεργασία Ευρώπης-Τουρκίας θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης μεταξύ της Τουρκίας και της ΕΕ, η οποία ισχύει εδώ και 30 χρόνια, αλλά παραμένει μπλοκαρισμένη για πολιτικούς λόγους.
Το μέγα ερώτημα, λοιπόν, είναι αν αυτή η στάση της Άγκυρας λόγω της ανάγκης να αναπτύξει τις σχέσεις της με την ΕΕ, προσβλέποντας σε συμμετοχή στο ευρωπαϊκό σχήμα ασφαλείας, θα συνεχιστεί μέχρι τον Ιούλιο. Αν θα συνεχιστεί και μετά τον Ιούλιο. Αν θα τερματιστεί όταν θα εξασφαλίσει ή δεν θα εξασφαλίσει όσα επιδιώκει από την ΕΕ. Αν αυτές οι επιδιώξεις της θα είναι αρκετές για να οδηγήσουν σε μια στάση που να οδηγεί ακόμη και σε λύση του Κυπριακού.
Στο χώρο της πολιτικής, αν υπάρχει ένα δόγμα το οποίο μάθαμε καλά, είναι ότι δεν υπάρχει δόγμα που δεν δύναται να αλλάξει. Η δογματική και ακραία Τουρκία, όμως, και στο Κυπριακό και σε ό,τι άλλο θεωρεί… κεκτημένο της, είναι η εξαίρεση. Η λογική σκέψη είναι πως θα ήταν ουτοπία να πιστέψουμε ότι μπορεί να βιώσουμε εξαφάνιση αυτού του δόγματος. Ίδωμεν…
