Στην πρόσφατη παναραβική σύνοδο του Καΐρου, πέρα από τη Γάζα και το σχέδιο της Αιγύπτου, ένας ελέφαντας γυρόφερνε στο δωμάτιο: η απομόνωση του Μαχμούτ Αμπάς. Οι Άραβες έδειχναν, κι αυτό κάθε άλλο παρά απαρατήρητο πέρασε, να έχουν όσο το δυνατόν λιγότερη ουσιαστική επαφή με τον ηγέτη της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούτ Αμπάς. 

Δεν είναι μυστικό άλλωστε ότι οι πλείστοι Άραβες θεωρούν πως η παρουσία του 89χρονου Αμπάς και οι χειρισμοί του περισσότερο βλάπτουν παρά βοηθούν τους Παλαιστινίους, Η δε πρόσφατη συμπεριφορά τους Στο σκανδαλώδες ζήτημα των κλιμακωτών αναλόγως της ποινής (με απλά λόγια το πόσους σκότωσαν) επιδομάτων σε φυλακισμένους στο Ισραήλ τρομοκράτες αλλά και η αθέτηση της δέσμευσής του να τερματιστεί η πρακτική η οποία επί της ουσίας έγινε επάγγελμα, έπληξε ότι απέμεινε από το κύρος του ακόμα περισσότερο.

Βεβαίως, όσο κι αν είναι αληθής ως τέτοια, η κατηγορία εναντίον του Αμπάς ότι είναι δικτάτορας και δεν κάνει εκλογές, θα πρέπει να αντιμετωπιστεί δίκαια. Ναι, ο Αμπάς είναι δικτάτορας και το αυταρχικό του καθεστώς ευθύνεται ακόμα και για το θάνατο επικριτών του. Και ενός τουλάχιστον δημοσιογράφου. 

Όμως, όλοι ξέρουν, πως παρά το δικό του μερίδιο ευθύνης για την απαξίωση που εισπράττει – έχει δημοτικότητα γύρω στο 10% και αυτό οφείλεται κυρίως στη διαφθορά της Παλαιστινιακής Αρχής – εάν προκηρυχθούν εκλογές η Χαμάς θα τις κερδίσει με ευκολία. Διότι εν αντιθέσει (πλέον) με τη Γάζα, στη Δυτική Όχθη η αποδοχή της Χαμάς είναι πλειοψηφική. Πέρα κιόλας από το θράσος του πράγματος όσον αφορά τους Άραβες, δεδομένου ότι σε καμία αραβική χώρα, πλην του Λιβάνου και εκεί όχι ακριβώς, δεν υπάρχει δημοκρατία. Μπροστά σε αυτό αλλά και στο ότι σε μερικές δεν έγιναν ποτέ εκλογές το γεγονός ότι ο Αμπάς έκανε Προεδρικές Εκλογές – έστω και το 2005 – είναι κάτι! 

Τούτων λεχθέντων ο Αμπάς είναι φανερό ότι δεν μπορεί πλέον να διαχειριστεί την κατάσταση σε σημείο που χρειάζεται και χρησιμοποιεί τη βοήθεια του Ισραήλ για να αντιμετωπίσει τους τρομοκρατικούς πυρήνες οι οποίοι επιδιώκουν και τη δική του ανατροπή, στα άντρα τους, την Τζενίν, την Τουλκάρεμ και αλλού. Κανείς δεν τολμά πλέον να πάει σ’ αυτές τις περιοχές τις οποίες επί της ουσίας δεν τις ελέγχει η Ραμάλα.

Αδυνατώντας να πάει σε εκλογές, ο Αμπάς είπε στους υπόλοιπους Άραβες ότι θα προχωρήσει στο βήμα αυτό όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν και ότι θα διορίσει, αυτό στο άμεσο μέλλον, έναν αντιπρόεδρο, Ποιος μπορεί όμως να τον διαδεχθεί, ρωτούν πολλοί. Εάν η συζήτηση γινόταν πριν από είκοσι χρόνια θα ήταν όντως δύσκολο όμως, όταν κάποιος ηγέτης κινείται στην καλύτερη περίπτωση στο 10%, τα πράγματα δεν πρέπει να είναι και τόσο δύσκολα. 

Θεωρητικά. Με τον κόσμο να απαξιώνει την Παλαιστινιακή Αρχή τόσο πολύ και δικαιολογημένα, το πρόβλημα της διαδοχής είναι θεσμικό περισσότερο. Οι Παλαιστίνιοι δεν τον απαξιώνουν επειδή ο ίδιος είναι διεφθαρμένος, δεν τον θεωρούν καν διεφθαρμένο ούτε και δείχνει να είναι. Θεωρούν ότι επέτρεψε στον περίγυρό του και την ηγεσία της Φάταχ τη απόλυτη διαφθορά. 

Συνεπώς εάν ο Αμπάς δεν θεωρείται διεφθαρμένος απλά δεσποτικός και ανίκανος, λόγω γήρατος και όχι μόνο, ο κόσμος που δεν τον θέλει γιατί να θέλει κάποιον από τους υπόλοιπους της Φάταχ ή της PLO ευρύτερα για τους οποίους δεν ξέρει και ενδέχεται να μην μάθει ποτέ;

Η θέση του αντιπροέδρου όμως η οποία ας σημειωθεί δεν ήταν δική του ιδέα αλλά όρος περίπου για οικονομική και άλλη βοήθεια από τους Άραβες και την ΕΕ, είναι όπως όλα δείχνουν η μόνη διέξοδος. Και εκεί είναι που αρχίζει μια άλλη συζήτηση. 

Τα πρόσωπα που θα μπορούσαν αναλάβουν το αξίωμα – και να το διατηρήσουν – είναι δύο. Ο ένας είναι ο ισχυρός ανήρ των μυστικών υπηρεσιών Μαζίντ Φάραζ ο οποίος διατηρεί εξαιρετικές σχέσεις και με το Ισραήλ αλλά και με τους Αμερικανούς. Οι τελευταίοι ακούγεται ότι τον προκρίνουν. Παρότι ο Φάραζ θεωρείται απόλυτα έμπιστος του Αμπάς ο άλλος υποψήφιος είναι αυτός που ο Αμπάς φαίνεται να προτιμά. Το όνομά του είναι Χουσεΐν αλ Σέιχ. 

Τον περασμένο Μάη είχα βρεθεί ξανά στη Δυτική Όχθη καλύπτοντας την επίσκεψη του τότε Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανου Κασσελάκη. Ήταν ένα αρκετά προβληματικό ταξίδι αφού ο τότε ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης μερικές μέρες πριν το ταξίδι είχε πει ότι «η Χαμάς παράγει ανθρωπιστικό έργο» (sic), προκαλώντας την οργίλη αντίδραση του Ισραήλ. 

Αν και η Ιερουσαλήμ του έδωσε τυπικά τις διευκολύνσεις που χρειαζόταν ουδείς από την πλευρά του Ισραήλ τον συνάντησε, πέρα από τον / την λειτουργό στα διαβατήρια. 

Αυτοί όμως που ενοχλήθηκαν ακόμα περισσότερο ήταν όπως διαφάνηκε οι της Παλαιστινιακής Αρχής οι οποίοι μισούν τη Χαμάς πολύ περισσότερο και από το Ισραήλ. Και είναι λογικό. Έτσι την πρώτη μέρα, βρεθήκαμε στην Βηθλεέμ όπου τον τότε Πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ υποδέχθηκε ο… υπουργός Τουρισμού της Αρχής. Τη δεύτερη βρεθήκαμε στη Ραμάλα όπου από ότι μας είπαν θα έβλεπε τον δεύτερο και τελευταίο επίσημο, κάποιον υψηλόβαθμο της PLO αλλά όχι, βεβαίως, τον Μαχμούτ Αμπάς.

Σε ένα κτήριο δίπλα από ένα ξενοδοχείο η είσοδος και το parking του οποίου φρουρούνταν από φουσκωτούς, κάτω από ισχυρά μέτρα ασφάλειας καταλήξαμε σε ένα γραφείο όπου αντίκρισα για πρώτη φορά τον γενικό γραμματέα της Εκτελεστικής Επιτροπής της PLO, Χουσεΐν αλ Σέιχ (στη φωτογραφία μαζί με τον Αμπάς).

Ένας τραχύς στην όψη άνθρωπος ο οποίος με το που είδε την κάμερα, παρόλο που είχα Παλαιστίνιο εικονολήπτη, μπορούσες να διακρίνεις ότι ήταν ενοχλημένος από την παρουσία μας. Εν αντιθέσει με το συνήθως γίνεται – και είχε γίνει με τον υπουργό Τουρισμού στο γραφείο του οποίο μας καλωσόρισαν πολύ εγκάρδια 0 μόλις ο αλ Σέιχ καλωσόρισε τον τότε αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης της Ελλάδας έγνεψε με τρόπο για να μας απομακρύνουν. Περιμέναμε αρκετή ώρα, στο μεσοδιάστημα έμαθα ότι θα πήγαιναν και στο Μαυσωλείο του Αραφάτ, κάτι που δεν μας είχαν πει και, όταν η «μυστική» συνάντηση τελείωσε, άκουσα από την αντιπροσωπεία ότι δεν θα πάνε δημοσιογράφοι στο Μαυσωλείο. Είπα ότι ένας ήμουν και θα ήταν καλό. Μου είπαν δεν γίνεται.  Όπως και να ‘χει αν και Μάης ήταν μια απίστευτα ζεστή μέρα. Στάθηκα σε έναν κεντρικό δρόμο και έκανα το ζωντανό και επειδή στα παρακάτω ο Στέφανος Κασσελάκης θα είχε φύγει, ανέλαβε η Αθήνα το ρεπορτάζ. Πήρα τον καμεραμάν μου και πήγαμε στην Ιερουσαλήμ να φάμε εξαιρετικά φαλάφελ. Αρκετή ήταν η ταλαιπωρία με τη ζέστη.

Ήταν μια αρκούντως άβολη εμπειρία, το δε βλέμμα του αλ Σέιχ, το θυμάμαι ακόμα. Σε έκανε να νιώθεις φοβερά άβολα. Φώναζε ότι ήταν αυτό που οι Τούρκοι λένε, “derin devlet”, βαθύ κράτος ελληνιστί.

Από τη μία λοιπόν, είναι κάποιος ολοφάνερα ικανός και έξυπνος για τη θέση και για να διατηρεί τις ισορροπίες με τους Ισραηλινούς, τον Τραμπ και όχι μόνο, έμπιστος επίσης και από την άλλη είναι η… βαθιά PLO με τον αλ Σέιχ και με τα μέλη της να έχουν ήδη αντιδράσει, με το αιτιολογικό ότι ο Φάραζ δεν μπορεί, λέει, καταστατικά να διεκδικήσει το αξίωμα καθώς δεν είναι μέλος των δύο ανώτατων Σωμάτων! 

Κατά σύμπτωση αρνούνται κιόλας να τον εντάξουν για να μπορέσει. Στη Δυτική Όχθη διάχυτη είναι η αίσθηση ότι ο Αμπάς θα διαλέξει τον αλ Σέιχ και θα συνεχίσει να ζει σε ένα παράλληλο σύμπαν. 

Διαλύοντας και την όποια κατανόηση βρίσκει ακόμα στον έξω κόσμο.