Η πρώτη εντύπωση για τη φορολογική μεταρρύθμιση η οποία παρουσιάστηκε χθες, έδειξε να κινείται προς μια καλή κατεύθυνση. Όσο τη μελετά, όμως, κάποιος, εντοπίζει ολοένα και περισσότερες αδυναμίες. Πρωτίστως, δεν υλοποιείται η προεκλογική δέσμευση του Νίκου Χριστοδουλίδη για όριο αφορολόγητου εισοδήματος στις €24.000.
Οφείλουμε, ωστόσο, να είμαστε δίκαιοι κριτές. Γι’ αυτό, ομολογούμε πως στα όσα ανακοινώθηκαν χθες, υπάρχουν αρκετά θετικά. Κυρίως, όσον αφορά κάποια κίνητρα τα οποία εμπλουτίζουν το φορολογικό μοντέλο και επαναφέρουν φιλοσοφία μοντέλων που εφαρμόζονταν στο παρελθόν. Όπως για παράδειγμα, η φορολογική έκπτωση σε εργαζόμενους αναλόγως των τέκνων που έχουν. Όπως η έκπτωση βάσει στεγαστικών δανείων ενός νοικοκυριού ή ενοικίου μέχρι €1.500. Και όπως η έκπτωση για ενεργειακή αναβάθμιση κατοικίας, τοποθέτηση φωτοβολταϊκών, αγορά ηλεκτρικού οχήματος κ.α.
Παράλληλα, ωστόσο, εντοπίζουμε και αρκετά αρνητικά σημεία ή αδυναμίες στα όσα εξαγγέλθηκαν επειδή δεν φαίνεται να καλύπτουν κενά ή να προσφέρουν με ανάλογο τρόπο στήριξη σε όλα τα στρώματα της κοινωνίας.
Πρώτον, η οριζόντια αύξηση του αφορολόγητου εισοδήματος από €19.500 σε €20.500, σαφώς δεν αντικατοπτρίζει τις προσδοκίες των πολιτών. Προσδοκίες τις οποίες ο ίδιος ο Χριστοδουλίδης είχε δημιουργήσει με την προεκλογική του δέσμευση για αύξηση του αφορολόγητου εισοδήματος σε €24.000. Πριν βγει ο Κεραυνός ή κάποιος άλλος από το κυβερνητικό στρατόπεδο να ισχυριστεί ότι στη βάση των προτεινόμενων κριτηρίων, κάποιοι ενδεχομένως να ξεπερνούν τη συγκεκριμένη υπόσχεση, υπενθυμίζουμε ότι η δέσμευση του Προέδρου δεν αναφερόταν σε κατηγοριοποίηση. Όπως εξαγγέλθηκε, άφηνε τους ψηφοφόρους να αντιληφθούν ότι αναφερόταν σε οριζόντια αύξηση.
Δεύτερον, η αύξηση του αφορολόγητου στα €20.500, σαφώς και δεν μπορεί να θεωρηθεί ικανοποιητική από τους μικρομεσαίους, αν ληφθεί υπόψη το ύψος του πληθωρισμού τα τελευταία χρόνια και η εκτόξευση της ακρίβειας. Και επειδή και πάλι μερικοί μπορεί να επικαλεστούν ότι αυτό το πρόβλημα αντιμετωπίζεται ουσιαστικά από την αύξηση της ΑΤΑ, καλό είναι να επισημανθεί πως πλείστοι στον ιδιωτικό τομέα δεν επωφελούνται πλέον αυτού του επιδόματος.
Τρίτον, σε συνάρτηση με το προηγούμενο, πρέπει να επισημανθεί πως ακόμη και αν επιμετρηθεί ότι κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση η αύξηση του αφορολόγητου στα €20.500, πρόκειται για στοιχείο το οποίο δεν καλύπτει ένα στους δύο εργαζόμενους, αφού περίπου το 49% των εργαζομένων βρισκόταν κάτω από το προηγούμενο όριο των €19.500. Τουτέστιν, η προτεινόμενη αλλαγή δεν προσφέρει το παραμικρό όφελος σε όλους αυτούς τους ανθρώπους. Τούτο σημαίνει ότι πρέπει η Κυβέρνηση να εξεύρει τρόπους να προσφέρει με άλλο τρόπο όφελος σε αυτή την τεράστια μάζα.
Τέταρτον, σε μια φορολογική μεταρρύθμιση που διαφημιζόταν ότι θα επικεντρωνόταν στην στήριξη της μεσαίας τάξης, διαπιστώνεται η στήριξη σε μεγάλο βαθμό και των πλούσιων στρωμάτων. Η φορολογική κλίμακα που ήταν ο συντελεστής 30% για εισοδήματα μεταξύ €36.301 – €60.000 ανεβαίνει σε €40.001 – €60.000 και η κλίμακα με συντελεστή 35% που ήταν για εισοδήματα άνω των €60.000 ανεβαίνει στα €80.000! Έτσι, εκτός από τους κεφαλαιοκράτες, ευνοούνται και ο Πρόεδρος, και οι υπουργοί, και ένα σωρό άλλοι χρυσοπληρωμένοι αξιωματούχοι!
Πέμπτον, σίγουρα τα όσα ανακοινώθηκαν δεν επιτρέπουν να μιλάμε για ολοκληρωμένο φορολογικό μετασχηματισμό αλλά απλώς, για εκσυγχρονισμό του φορολογικού πλαισίου των εργαζομένων. Κι αυτό επειδή δεν περιλαμβάνει οτιδήποτε για τον ΦΠΑ και όσα προτείνονται από διάφορες πλευρές. Επίσης, δεν περιλαμβάνονται οποιαδήποτε μέτρα για την γάγγραινα της φοροδιαφυγής, η οποία έχει στοιβάξει τις απώλειες για το κράτος σε μερικά δισεκατομμύρια.
Έκτον, για να κριθεί πλήρως και ξεκάθαρα η χθεσινή εξαγγελία, πρέπει να δούμε τους φόρους που θα έρθουν για την πράσινη οικονομία. Αν θα είναι τέτοιοι, που θα εκτοξεύσουν για παράδειγμα τις τιμές στα καύσιμα, θα αποδυναμώσουν σημαντικά, για τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα και τη μεσαία τάξη, το αντίκρισμα από τις προτεινόμενες αλλαγές.
Βεβαίως, εγκυρότερες θα είναι οι αναλύσεις των ειδικών, που είναι οι οικονομολόγοι. Οι παρατηρήσεις μας επιχειρούν να καταδείξουν εκ πρώτης όψεως κάποιες αδυναμίες. Εκείνο το οποίο δεν χρειάζεται κάποιος ειδικός για να το αναλύσει είναι πως δεν υλοποιείται η προεκλογική δέσμευση του Χριστοδουλίδη για το όριο αφορολόγητου εισοδήματος στις €24.000. Προφανώς, αυτό το ευλογημένο ρήμα «δεσμεύομαι», που ήταν η αχίλλειος πτέρνα του προκατόχου του, μεταφέρεται σαν αχίλλειος πτέρνα και του ιδίου.
