Σύγχυση, αβεβαιότητα και τρόμος χαρακτηρίζουν τις αντιδράσεις των ευρωπαϊκών χωρών, που συνήλθαν στο Παρίσι μελετώντας την κατάσταση όπως αυτή προκύπτει μετά τη συνάντηση ΗΠΑ-Ρωσίας στη Σαουδική Αραβία και όσα λέχθηκαν από πλευράς των δύο υπερδυνάμεων.
Είναι χαρακτηριστικά τα όσα είπε ο Βρετανός Πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, ότι οι διασκέψεις των ευρωπαϊκών χωρών για το ζήτημα αποτελούν ιστορικές στιγμές, «από αυτές που έχει να αντιμετωπίσει μια φορά κάθε γενιά καθώς αφορούν άμεσα την εθνική ασφάλεια της χώρας. Το Ηνωμένο Βασίλειο θα προσπαθήσει να διασφαλίσει ότι οι ΗΠΑ και η Ευρώπη θα παραμείνουν ενωμένες. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε καμία διαίρεση εντός της συμμαχίας που θα μας αποσπούσε από την αντιμετώπιση εξωτερικών εχθρών».
Είναι και η Ρωσία μεταξύ των εξωτερικών εχθρών, όπως τους «περιγράφει» ο Κιρ Στάρμερ; Πιθανότατα ούτε και ο ίδιος μπορεί να απαντήσει μετά βεβαιότητας υπό τα πιο κάτω δεδομένα, από τη στιγμή που η Ουάσιγκτον προχωρεί με γοργά βήματα σε κινήσεις πλήρους συνεργασίας, με τη Μόσχα. Ας δούμε πως διαμορφώνεται η εικόνα σήμερα.
Μετά τις συνομιλίες μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας στο Ριάντ για τον πόλεμο στην Ουκρανία, μόνο για τον πόλεμο δεν ήταν οι αποφάσεις που λήφθηκαν για τις επόμενες κινήσεις των δύο υπερδυνάμεων, γνωρίζοντας ότι ο πόλεμος δεν ήταν μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας αλλά μεταξύ Ρωσίας και Δύσης. Μία σημαντικότατη απόφαση που λήφθηκε στο Ριάντ προκύπτει από δήλωση του επικεφαλής του Ρωσικού Ταμείου Άμεσων Επενδύσεων Κίριλ Ντμίτριεφ, σύμφωνα με το ρωσικό TASS, που είπε πως αναμένει, «μια σειρά αμερικανικών εταιρειών να επιστρέψουν στη ρωσική αγορά κατά το β΄ τρίμηνο του 2025. Η διαδικασία επιστροφής των αμερικανικών εταιρειών, ωστόσο, δεν θα είναι εύκολη, καθώς πολλές θέσεις στην αγορά έχουν ήδη καταληφθεί». Από τότε που η Δύση επέβαλε τις πλέον αυστηρές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί ποτέ σε μια μεγάλη οικονομία, η Ρωσία έσπευσε να παρακάμψει τους περιορισμούς και οι εγχώριοι παραγωγοί κάλυψαν το κενό που έμεινε στην αγορά μετά την αποχώρηση κάποιων μεγάλων πολυεθνικών. Αξιολογώντας γενικότερα την κατάσταση η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα δήλωσε στον ραδιοφωνικό σταθμό Σπόυτνικ: «Αυτή είναι η αρχή μιας εντατικής προσπάθειας όχι μόνο για αποκατάσταση των διμερών σχέσεων, αλλά και για την επίλυση των παγκόσμιων προβλημάτων που δημιούργησε η προηγούμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ». Στο Ριάντ, η Μόσχα έθεσε μια σειρά από όρους, ζητώντας όπως το ΝΑΤΟ να ανακαλέσει τη δέσμευση του 2008, περί μελλοντικής ένταξης της Ουκρανίας στη Συμμαχία. Ταυτόχρονα, απέρριψε την ιδέα ότι οι δυνάμεις των μελών του ΝΑΤΟ θα μπορούσαν να αναλάβουν ρόλο διαφύλαξης της ειρήνης. Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ είπε στους συμμάχους του ΝΑΤΟ την περασμένη εβδομάδα ότι δεν είναι ρεαλιστικό να ενταχθεί η Ουκρανία στη Συμμαχία στο πλαίσιο κάποιας διευθέτησης με τη Ρωσία, ενώ τόνισε πως οι ελπίδες του Κιέβου να αποκαταστήσει τα διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορά του αποτελούν «ψευδαίσθηση»…
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανέβαλε την επίσκεψή του στη Σαουδική Αραβία, έτσι ώστε να μην «επικυρώσει» τη συνάντηση ΗΠΑ – Ρωσίας, όπως μετέδωσε το Reuters επικαλούμενο δύο πηγές με γνώση του θέματος.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει δηλώσει επανειλημμένα πως θα τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, είπε ότι είναι πιθανό να συναντηθεί με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντιμίρ Πούτιν, αυτό τον μήνα. Ο Εμανουέλ Μακρόν, μετά τη δεύτερη άτυπη Σύνοδο στο Παρίσι με τη συμμετοχή Ευρωπαίων ηγετών με θέμα την Ουκρανία, είπε ότι «θέλουμε ισχυρή και σταθερή ειρήνη στην Ουκρανία», και πρόσθεσε ότι «έχουμε τον ίδιο στόχο με τον πρόεδρο Τραμπ, δηλαδή να θέσουμε τέλος στον επιθετικό, εδώ και τρία χρόνια, πόλεμο της Ρωσίας». Ο Γάλλος πρόεδρος τόνισε πως ο Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να βοηθήσει στην επανεκκίνηση του διαλόγου με τη Ρωσία, χαρακτηρίζοντας την και πάλι «υπαρξιακή απειλή» για την Ευρώπη. Από την πλευρά της η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας, δήλωσε ότι, «Η Ρωσία θα προσπαθήσει να μας διχάσει. Ας μην πέσουμε στην παγίδα της. Εάν εργαστούμε από κοινού με τις ΗΠΑ θα μπορέσουμε να πετύχουμε μία δίκαιη και διαρκή ειρήνη, με τους όρους της Ουκρανίας».
Πάντως ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου Μάικ Γουόλτς δήλωσε ότι τη βδομάδα αυτή, ότι Μακρόν και Στάρμερ θα επισκεφθούν την Ουάσιγκτον, εν μέσω και άλλων συναντήσεων με στόχο τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία ενώ ο Μάρκο Ρούμπιο είχε επικοινωνία με Ευρωπαίους ομολόγους του ενημερώνοντάς τους για τις συνομιλίες και επανέλαβε ότι η Ευρώπη θα βρίσκεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων κάποια στιγμή γιατί και αυτοί έχουν επιβάλλει κυρώσεις». Ο ΥΠΕΞ της Γαλλίας Ζαν Μανουέλ Μπαρό αποκάλυψε ότι στόχος των ΗΠΑ σύμφωνα με τον Ρούμπιο, «δεν θα είναι μια μεταβατική παύση που θα επιτρέψει στη Ρωσία να ανασυγκροτήσει τις δυνάμεις της, αλλά μια βιώσιμη ειρήνη».
Πάντως ολομέτωπες επιθέσεις κατ’ εξακολούθηση εξαπέλυσε ο Τραμπ κατά Ζελένσκι, προκαλώντας του διπλωματική ασφυξία σύμφωνα με ξένα πρακτορεία: «Το μόνο στο οποίο ήταν καλός, ήταν να “χορεύει στο ταψί” τον Τζο Μπάιντεν. Ένας δικτάτορας χωρίς εκλογές ο Ζελένσκι θα πρέπει να βιαστεί, ειδάλλως δεν θα του απομείνει χώρα». Ο Τραμπ κατηγόρησε την Ουκρανία ως υπεύθυνη για την έναρξη του πολέμου, λόγω και της επιθυμίας της να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και δήλωσε ότι οι Ουκρανοί «είχαν μια θέση στις διαπραγματεύσεις για τρία χρόνια και πολύ καιρό πριν. Αυτό θα μπορούσε να διευθετηθεί πολύ εύκολα, πριν από χρόνια, χωρίς την απώλεια πολλών εδαφών, χωρίς την απώλεια ανθρώπινων ζωών», δήλωσε ο Τραμπ. Μίλησε και για εκλογές στην Ουκρανία, υποστηρίζοντας ότι η δημοτικότητα Ζελένσκι έχει πέσει στο 4%. Ο Ζελένσκι είπε πως ο Τραμπ, «δυστυχώς ζει στη δική του φούσκα παραπληροφόρησης. Πιστεύω ότι οι ΗΠΑ βοήθησαν τον Πούτιν να βγει από την απομόνωσή του», είπε και ξεκαθάρισε πως δεν πρόκειται να έχουν αποτέλεσμα οι όποιες προσπάθειες να αντικατασταθεί εν μέσω πολέμου. Να σημειωθεί ότι ενώ οι αξιωματούχοι ΗΠΑ – Ρωσίας προετοιμάζουν συνάντηση σε επίπεδο προέδρων ίσως και μέχρι το τέλος του μήνα, ο Βλαντιμίρ Πούτιν μίλησε για πρώτη φορά δημόσια για το θέμα, τονίζοντας ότι με χαρά θα συναντήσει τον Ντόναλντ Τραμπ και δήλωσε ανοικτός σε διαπραγματεύσεις, ενώ χαρακτήρισε υστερικές τις αντιδράσεις για τις συνομιλίες, τονίζοντας πως στο μέλλον σε αυτές θα πάρει μέρος και η Ουκρανία.
Στο μεταξύ ο Ταγίπ Ερντογάν σε δηλώσεις του ενώπιον του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, είπε ότι η πολιτική Τραμπ είναι σύμφωνη με την πολιτική που ακολουθεί η Τουρκία τα τελευταία τρία χρόνια και προσφέρθηκε, επίσης, να φιλοξενήσει τις μελλοντικές ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας με τη συμμετοχή των Ηνωμένων Πολιτειών.
Μετά από την κρίση των πυραύλων της Κούβας, μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ το 1962, Ουάσιγκτον και Μόσχα βρίσκονται ξανά σε μια κούρσα διαπραγματεύσεων για τις ισορροπίες στον πλανήτη και με τις δύο να γνωρίζουν τι θέλουν. Από την άλλη η «παχύσαρκη» Ε.Ε. αναζητά τις δικές της ισορροπίες για να αποκτήσει μια θέση στο τραπέζι της μοιρασιάς ωστόσο φαίνεται ότι δεν έχει τις ανάλογες αντοχές. Ες αύριον τα σπουδαία…
