Στην επικαιρότητα της βδομάδας το Ουκρανικό και οι συναντήσεις ανάμεσα στη Ρωσία και τη χώρα του Πλανητάρχη, χωρίς την Ευρώπη αλλά και χωρίς την ίδια την Ουκρανία. Να υπολογίσετε τι θα μπορούσε να σημαίνει αυτό και για μας!
Επείγεται πολύ ο Πλανητάρχης, θέλει, πάση θυσία, να βάλει χέρι στα ορυκτά της Ουκρανίας, τα έχει ανάγκη για την αμυντική βιομηχανία της χώρας του… Και τα θέλει γιατί είναι δυσαρεστημένος επειδή ο «μέτριος κωμικός» έπεισε τον «υπναρά» Μπάιντεν να ξοδέψει η Αμερική τα δις της χωρίς ένα καλό deal στο θέμα των ορυκτών, ένα αντάλλαγμα αξιοπρεπές τέλος πάντων! Εξ’ άλλου ο πόλεμος αυτός είναι Ευρωπαϊκός δεν αφορά τους Αμερικανούς και το MAGA (Make America Great Again), είπε, γιατί «έχουν ένα μεγάλο όμορφο ωκεανό, ως διαχωριστικό».
Τα πιο πάνω ανάξια σχολιασμού μεν, εισαγωγή δε για αυτά που θα ακολουθήσουν γιατί η στήλη επιμένει ότι μόνο αν μάθουμε ιστορία μπορούμε κυρίως να προβλέψουμε και να προγραμματίσουμε ένα ευοίωνο μέλλον, χωρίς να είναι ανάγκη να περάσουμε από συμπληγάδες πέτρες και κυνοκεφάλους.
Οι πόλεμοι για την αναγκαία ανάκτηση του ορυκτού πλούτου είναι και πανάρχαιοι και διαχρονικοί…ξεκινώντας από τα λημέρια μας και όχι μόνον. Οι Νουβικοί πολέμοι όταν η Αίγυπτος προσπάθησε να κατακτήσει τη Νουβία (το σημερινό Σουδάν) για τα κοιτάσματα χρυσού, ή οι επιθέσεις της Ρώμης ενάντια στα πλούσια κοιτάσματα άργυρου της Καρχηδόνας, ή η Ισπανική κατάκτηση του 16ού αιώνα που κατάστρεψε τους πολιτισμούς των Ίνκα και των Αζτέκων για να πάρει τα μεταλλεία του χρυσού από το Περού και το Μεξικό, ή οι πόλεμοι των Ολλανδών Μποέρ του 19ου αιώνα στην Νότια Αφρική για να αποκτήσουν τα διαμάντια. Βρίθει παραδείγματα η ιστορία, παρόμοια με αυτά που ανακοινώνει ο Πλανητάρχης χωρίς χωρίς περίσκεψιν χωρίς αιδώ, όπως θα έλεγε ο Καβάφης.
Θα σας επιστρέψω στα μαθητικά θρανία και θα επαναφέρω στη μνήμη σας τον Ιάσονα και την Αργοναυτική εκστρατεία! Θα σας θυμίσω την Ιωλκό και τη μακρινή Κολχίδα, τον Φρίξο και την Έλλη, την Αργώ, τον Πελία, τη Μήδεια, κόρη του βασιλιά της Κολχίδας…τους κυνοκέφαλους, τις συμπληγάδες πέτρες, τον Δία που ταλαιπώρησε τους Αργοναύτες στο ταξίδι της επιστροφής.
Τελικά, πίσω από όλο αυτό που μας μεγάλωσε, στέκει η αλήθεια, που βέβαια τότε δεν μας την είπαν. Η Κολχίδα (σημερινή Γεωργία) είναι πλούσια σε κοιτάσματα χρυσού που βρίσκονται σε πετρώδεις περιοχές και σε ρυάκια. Οι ντόπιοι φαίνεται βύθιζαν προβιές μέσα στα ρυάκια για να παγιδεύουν τα ψήγματα χρυσού…έτσι φτιάχτηκαν οι «χρυσές προβιές», το δικό μας χρυσόμαλλο δέρας. Από εδώ ξεκινά η επέκταση και ο αποικισμός της Μαύρης Θάλασσας από τους Έλληνες, ίσως για να μάθουν οι αρχαίοι πρόγονοί μας τα μυστικά της εξόρυξης του χρυσού.
Ο Τρωϊκός Πόλεμος του 12ου/13ου αιώνα, νομίζετε έγινε για ένα πουκάμισο αδειανό, για μια Ελένη; Η Τροία ενώνει το Αιγαίο με τη Μαύρη Θάλασσα, είναι κόμβος διερχόμενου εμπορίου, ελέγχει τους δρόμους του εμπορίου, τους δρόμους των πολύτιμων μετάλλων! Από την Τροία περνούσε η εμπορεία του χρυσού, του χαλκού και του κασσίτερου [η αναγκαία προϋπόθεση για κατασκευή των όπλων]. Η αυτοκρατορία των Χετταίων που έλεγχε την πάλαι ποτέ Ανατολία (σημερινή Τουρκία), είναι πασίγνωστη για τα κοιτάσματα χρυσού και αργύρου. Αυτοκρατορίες ολάκερες κτίστηκαν από τους δρόμους του εμπορίου, οι οικονομίες της Εποχής του Χαλκού εξαρτώνται από τις συναλλαγές για την ανάπτυξη των χωρών και των πολιτισμών τους.
Οι μεγάλες καταστροφές που σημειώθηκαν τον 12ο αιώνα π.Χ. στην Ανατολική Μεσόγειο διέλυσαν αυτοκρατορίες, πόλεις και πολιτισμούς, και επέφεραν σημαντικές μειώσεις και κυρίως είχαν ως αποτέλεσμα μετακινήσεις πληθυσμών. Δεν οφείλονταν μόνο, όπως πιστεύαμε, παλιά στους «ανθρώπους των θαλασσών», ή σε σεισμούς και φυσικές καταστροφές, ούτε σε κλιματικές αλλαγές και ξηρασίες, αλλά κυρίως στην αναστάτωση που ακολούθησε τη διαταραχή στα μεγάλα εμπορικά δίχτυα, επακόλουθο της έλλειψης αναγκαίων μετάλλων, ιδιαίτερα του κασσίτερου.
Όλα αυτά είναι προϊστορία θα μου πείτε, και αφορούν καμιά εικοσαριά πρεσβύωπες αρχαιολόγους. Θα σας απαντήσω ότι είναι πολύ σημαντικά και ενδεικτικά για να συνειδητοποιήσουμε την ανάγκη αντίδρασης ενώπιον αυτής της ξεδιάντροπης απειλής, για όλο τον πλανήτη, όχι μόνο για μας. Τα πάντα εξαγοράζονται και πρέπει να έχουν αξιόπιστα ανταλλάγματα, όλα είναι ένα deal, πέρα από αυτό το χάος, η απαξίωση, η καταπάτηση της ελευθερίας.
Αυτά πρέπει να ξεκινήσουμε να διδάσκουμε στα παιδιά μας. Το μέγεθός μας, τις αλήθειες της ιστορίας, τα λάθη μας. Δεν μπορούμε να παραμυθιάζουμε και να αποκοιμίζουμε τη νέα γενιά με Ιάσονες και την Ωραίες Ελένες. Δεν υπάρχουν πιά. Μύθοι ήταν για να κρύψουμε αλήθειες. Διδάξετε όλα αυτά στα λύκεια και στους δεκαεπτάρηδες που θα κληθούν να ψηφίσουν. Στα δοκίμια των εξετάσεων καλό θα ήταν να παραθέτουν μια ατάκα του Πλανητάρχη και να ζητείται από τους μαθητές να την αναλύσουν σε σχέση με την ιστορία και να εκφέρουν προσωπική άποψη. Γιατί μόνο με κριτική σκέψη και συνείδηση μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα επιπλεύσουμε στους ωκεανούς που ρίζει και ορίζει ο Τράμπ και ο κάθε Τράμπ.
Ελεύθερα, 23.2.2025
