Η απορία, η δυσάρεστη έκπληξη, η δυσφορία, η απογοήτευση, η ανησυχία, ο θυμός για τις συνθήκες υπονόμευσης της επάρκειας ηλεκτρικής ενέργειας Φεβρουάριο μήνα δεν θα έπρεπε να απορρέουν μόνο από τις οριακές συνθήκες ηλεκτροδότησης της χώρας. Διότι ξέραμε ότι έτσι έχουν τα πράγματα κι ας διαφωνούν κάποιοι στο Υπουργείο Ενέργειας ή σε άλλες Αρχές.

Τα συναισθήματα οργής θα πρέπει να πηγάζουν από την ολιγωρία που εξακολουθούν να επιδεικνύουν κάποιοι από αυτούς που καθηκόντως πρέπει να λάβουν αποφάσεις. Για την ακρίβεια, αυτοί που όφειλαν προ καιρού να είχαν πάρει αποφάσεις για να μην φτάσουμε σε αυτό το σημείο: Να παίζεται κάθε μέρα στα μπούκικα, που λέει ο λόγος, αν θα βγάλουμε το κρίσιμο δίωρο 7 – 9 το βράδυ με φως ή στο σκοτάδι.

Όμως, οκ. Έτσι έχουν τα πράγματα σήμερα. Είμαστε τσίμα – τσίμα. Λίγο ο αέρας τη μια, λίγο τα ΜΟΕ του ηλεκτρισμού την άλλη, πότε και τα δυο μαζί, κουτσοπεράσαμε. Αύριο και μεθαύριο προβλέπονται ακόμα πιο δύσκολα τα πράγματα. Και ίσως μείνει κόσμος χωρίς ρεύμα. Στο ψοφόκρυο που προβλέπει η Μετεωρολογική. Επειδή περίμεναν τις παγωνιές Ιανουάριο, μάς είπαν κάποιοι, και… ήρταν ακάλεστες μέσα στον Φεβρουάριο. Και μας πέτυχαν με κάποιες μονάδες να είναι εκτός λειτουργίας για συντήρηση -κάτι που αρχίζει κάθε χρόνο τέτοια εποχή, είναι αλήθεια.

Μας βρήκε όμως το κρύο πάλι με τις πεπαλαιωμένες και εξουθενωμένες μονάδες στη Δεκέλεια, οι οποίες δεν μπορούν να ανταποκριθούν στα επίπεδα που ζητά το σύστημα σε ώρα ανάγκης. Χώρια που μια δουλεύουν και μια όχι, που λέει ο λόγος πάλι, και χώρια που και όταν δουλεύουν είναι τόσο αντιοικονομικές (χαμηλή αποδοτικότητα λόγω ηλικίας και παλιάς τεχνολογίας) που σου έρχεται να πεις «καλύτερα να μην δουλεύουν».

Δεν γίνεται όμως να μην δουλεύουν. Και έτσι που δουλεύουν είναι ακόμα απαραίτητες. Και με τους ρυθμούς που κινούνται ΑΗΚ, Υπουργείο Ενέργειας και ΡΑΕΚ για εγκατάσταση νέων, σύγχρονων, πιο ευέλικτων και λιγότερο ρυπογόνων μονάδων στη Δεκέλεια, μάλλον θα είναι για πολύ ακόμα απαραίτητες. Κάτι ξέρουν στην Ορμήδεια και φωνάζουν.

Επιστρέφουμε στην αρχική σκέψη: Δεν προετοιμαστήκαμε ούτε αυτή τη φορά έγκαιρα. Και αυτοί που μιλούσαν για κινδυνολογία, δεν επιβεβαιώνονται. Το θέμα δεν είναι όμως ποιος επιβεβαιώνεται και ποιος όχι. Το θέμα είναι: Έστω και τώρα, που να πάρει, σηκώστε μανίκια και βρείτε λύσεις. Μην μας λέτε για αποθήκευση, την ώρα που ξέρετε πως χρειάζονται υπό τις καλύτερες συνθήκες 12 με 18 μήνες για να εγκατασταθούν οι πρώτες μπαταρίες. Χωρίς να υπολογίζεται χρόνος για προσφορές, αξιολογήσεις, ακυρώσεις, κλπ. Και μην μας λέτε ούτε για αποθήκευση που… θα βάλει ο ιδιωτικός τομέας. Γιατί δεν έβαλε τόσο καιρό; Και γιατί να ελπίζουμε ότι θα βάλει… επειγόντως; Πόσο μάλλον τώρα που έμειναν έξω οι παραγωγοί φωτοβολταϊκών της μεταβατικής ρύθμισης από τις επιχορηγήσεις υπό όρους που ανακοίνωσε το υπουργείο…

Η αποθήκευση -στα δίκτυα, από τον ιδιοκτήτη των δικτύων και με διαχείριση από τον ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς- είναι μια αναγκαία λύση, που πρέπει επιτέλους να προωθηθεί από Κυβέρνηση και Βουλή. Αλλά δεν θα λύσει τα σημερινά προβλήματα, θα λύσει κάποια από τα επόμενα, των επόμενων 2-3 χρόνων. Διότι τώρα, απλά δεν προλαβαίνουμε. Ούτε για τις δύο νέες γεννήτριες στη Δεκέλεια προλαβαίνουμε. Πάρτε όμως τις αποφάσεις, μπας και το ’26 ή ’27 έχουμε λιγότερα προβλήματα.

Για τα σημερινά προβλήματα -και αυτά που έρχονται το καλοκαίρι- άλλες λύσεις χρειάζονται τώρα. Λύσεις που θα εξασφαλίζουν ικανή παραγωγή συμβατικής ενέργειας. Ενέργεια από φωτοβολταϊκά έχουμε πάρα πολλή, αλλά δεν μας είναι χρήσιμη τις δύσκολες ώρες αιχμής (πλην των μεσημεριών του καλοκαιριού), που και για τον χειμώνα και για το καλοκαίρι είναι μετά τη δύση του ήλιου. Αυτό το πρόβλημα δεν λύνεται τα επόμενα ένα έως τρία χρόνια ούτε με «περισσότερα φωτοβολταϊκά», ούτε με «μπαταρίες», ούτε με «ηλεκτρική διασύνδεση», ούτε με καμία άλλη ευχή. Ούτε δυστυχώς με «φυσικό αέριο» πριν τα τέλη του 2026 το ενωρίτερο. Λύνεται με αυξημένη συμβατική παραγωγή με χρήση υγρού καυσίμου. Δυστυχώς. Μπορούμε να συμμαζέψουμε τα κομμάτια μας στο Βασιλικό και τη Δεκέλεια και να διασφαλίσουμε επάρκεια, με μικρή -έστω- εφεδρεία; Καλώς. Αν όχι, δανειστείτε, ενοικιάστε (αν βρείτε ή αν προλαβαίνετε), ανακαλύψτε μικρές κινητές μονάδες παραγωγής (κι ας γίνουμε ρεζίλι ξανά και ας μας κατακλέψουν), αλλά κάντε κάτι σήμερα.