Η ευρωπαϊκή οδηγία εκδόθηκε το 2018. Η σχετική νομοθεσία στην Κύπρο προς υιοθέτηση της ευρωπαϊκής οδηγίας ψηφίστηκε το 2022. Είχαμε έξι χρόνια για να προετοιμαστούμε και να την εφαρμόσουμε. Ορίστηκε ημερομηνία υλοποίησης η 1η Ιουλίου 2024. Πέρασαν ήδη επτά μήνες και όχι μόνο δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί αλλά βρίσκεται σε εξέλιξη κι ένας πόλεμος για το αν πρέπει να αναβληθεί λόγω της σωρείας προβλημάτων που υπάρχουν. Με όλο αυτό το σύνηθες για τον τόπο μας μπάχαλο, η Κύπρος βρίσκεται μια ανάσα πριν από την επιβολή ευρωπαϊκού προστίμου. Ο λόγος για τα σκουπίδια και το περιβόητο πρόγραμμα «Πληρώνω όσο πετώ», το οποίο ακούμε εδώ και μερικά χρόνια αλλά δεν το βλέπουμε.
Έχει καταντήσει κανόνας πια, η διαχείριση των πλείστων θεμάτων από το κράτος να προσλαμβάνει ιλαροτραγικές διαστάσεις. Η διαχείριση των σκουπιδιών δεν μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της ανικανότητάς μας, αρκεί μια ματιά στους αριθμητικούς στόχους τους οποίους έχει θέσει η ΕΕ. Το 2024 έπρεπε να κάναμε ανακύκλωση σε ποσοστό 50%. Ούτε στον ύπνο μας δεν το είδαμε. Φέτος ο στόχος ανήλθε στο 55%, πλην όμως, βρισκόμαστε μόλις στο 15%. Και το 2027 πρέπει να πάμε στο 70%. Ούτε και τον ταχύτερο πύραυλο να διαθέταμε δεν θα φτάναμε ποτέ εκεί. Τώρα ας προετοιμαστούμε για το μαστίγωμα των Βρυξελλών.
Την ώρα, όμως, που η δαμόκλειος σπάθη επικρέμεται πάνω από την Κύπρο, κόμματα και κυβέρνηση ανταγωνίζονται ποιος θα κερδίσει τις εντυπώσεις από το φιάσκο. Τα δύο μεγάλα κόμματα απαιτούν αναβολή στην εφαρμογή του σχεδίου προτάσσοντας κενά και προβλήματα. Προειδοποιούν ότι θα επιφέρει επιπρόσθετο κόστος στους πολίτες. Πέραν του δεδομένου κόστους της αύξησης των χρημάτων που μέχρι σήμερα πλήρωναν ως τέλη για τα σκύβαλα.
Από την πλευρά της η κυβέρνηση, βρίσκεται εγκλωβισμένη. Από τη μια γνωρίζει ότι δεν γλυτώνει το ευρωπαϊκό πρόστιμο λόγω της ανικανότητας να πιάσουμε τους στόχους που έθεσαν οι Βρυξέλλες. Από την άλλη, αντιλαμβάνεται πως αν προχωρήσει στην εφαρμογή του σχεδίου ως είναι, θα προκληθεί χάος. Γι’ αυτό και η υπουργός Γεωργίας Μαρία Παναγιώτου επαναλαμβάνει, για να το εμπεδώσουμε, ότι κληρονόμησαν το σχέδιο από την προηγούμενη κυβέρνηση και παλεύουν να καλύψουν κενά και να επιλύσουν προβλήματα.
Κάποιος, βεβαίως, πρέπει να υπενθυμίσει στα κόμματα ότι τη σχετική νομοθεσία την ψήφισαν το 2022. Πριν την ψηφίσουν, συζητούσαν επί μακρόν τις πρόνοιες της. Ως εκ τούτου, όλα αυτά τα κενά και τα προβλήματα έπρεπε να τα είχαν εντοπίσει από τότε. Ειδικά τη διαφαινόμενη αύξηση στο συνολικό κόστος (πάγιο τέλος και σακούλες) το οποίο θα κληθούν να πληρώσουν οι πολίτες συγκριτικά με το τι πληρώνουν σήμερα. Όφειλαν να είχαν διασφαλίσει ότι δεν θα το φόρτωναν στη ράχη των πολιτών. Ειδικά των μικρομεσαίων εισοδηματικών τάξεων.
Κάποιοι βουλευτές είναι η αλήθεια ότι τότε είχαν αντιδράσει, πλην όμως, η πλειοψηφία εκστασιαζόταν από το όνειρο της «πράσινης πολιτικής». Σήμερα, ασθμαίνοντας ανακαλύπτουν πως οι πολίτες δεν θα επωμιστούν απλώς το επιπρόσθετο λειτουργικό κόστος. Θα φορτωθούν και σωρεία προβλημάτων που θα προκύψουν από τη λειτουργία του περιβόητου σχεδίου, επειδή θα γίνεται η διαλογή στην πηγή αλλά το κράτος θα αδυνατεί να κάνει διαχείριση των αποβλήτων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα το μέγα πρόβλημα με τον ΟΕΔΑ Πεντακώμου, ο οποίος βρίσκεται σε αχρησία και χωρίς αυτόν ο ΟΕΔΑ Κόσιης είναι αδύνατον να διαχειριστεί το σύνολο των αποβλήτων. Παράλληλα, η διαχείριση των οργανικών αποβλήτων υποχρεωτικά θα γίνεται για κάποιους δήμους και κοινότητες από ιδιωτικές εταιρείες, που είναι περιορισμένες στην αγορά, γεγονός το οποίο θα επαυξάνει το κόστος.
Ενδεικτικές του μεγέθους του κινδύνου οι δηλώσεις του προέδρου της Ένωσης Δήμων Ανδρέα Βύρα, μετά από προχθεσινή σύσκεψη στο υπουργείο Γεωργίας. Συζήτησαν 20 σοβαρά και σημαντικά θέματα νομικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής φύσεως, στα οποία πρέπει να υπάρξουν λύσεις πριν εφαρμοστεί το σύστημα. Όχι ένα και δυο θέματα αλλά 20!
Από τη μια, η επιβολή προστίμου από τις Βρυξέλλες είναι αναπόφευκτη. Το κόστος θα το πληρώσουν οι πολίτες. Από την άλλη, ενώ σήμερα πληρώνουμε γύρω στα 150-180 ευρώ το χρόνο για τα σκύβαλα, με το νέο σύστημα θα φτάσουμε έως και τα 250 ευρώ βάσει των προκαταρκτικών μελετών. Και το χειρότερο, ενδεχόμενη εφαρμογή του σχεδίου με τα υφιστάμενα κενά, θα προκαλέσει σωρεία άλλων προβλημάτων και το κόστος θα το πληρώσουν και πάλι οι πολίτες. Τουτέστιν, μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα!
Αυτό είναι το αποτέλεσμα της πολιτικής ανικανότητας!
