Ελληνικόν Γυμνάσιον Βαρωσίων… Έτος 1934. Γυμνασιαρχία Ιωάννη Καλαφατά εκ Σύμης. Πρόγραμμα της εκπαιδευτικής εκδρομής των τελειοφοίτων του Γυμνασίου.
Έναρξις Τετάρτη 16/5/1934, 5.πμ
Άφιξις Κυριακή 20/5/1934, 7 μ.μ.
Τετάρτη 16/5. Αναχώρησις 5, π.μ. μέσω Τρικώμου, Λευκονοίκου, Κυθραίας, άφιξις εις Λευκωσίαν, 7.μ.μ. Επίσκεψις Γυμνασίου, Αρχιεπισκοπής, Μουσείου, Σαπωνοποιείου, Αθαλάσσης. Αναχώρησις από Λευκωσίαν 11.30 π.μ., άφιξις εις Κερύνειαν 1.μμ. Γεύμα, Μπέλλαπαις, Μητρόπολις, Γυμνάσιον, Καραβάν, Λάπηθον (επίσκεψις αγγειοπλαστικών εργαστηρίων), Λάμπουσα (αρχαία), άφιξις Μύρτου 6.30 μ.μ. Διανυκτέρευσις εις την Μονήν Αγίου Παντελεήμονος.
Πέμπτη 17/5/34. Αναχώρησις μέσω Μόρφου, Αστρομερίτη, Ευρύχου, Γαλάτας, Κακοπετριάς, Καρβουνά εις Αμίαντον άφιξις 8 π.μ. Επίσκεψις μεταλλείων, Αρτοποιείου, Γεύμα. Αναχώρησις 1 μ.μ. μέσω Τρόοδους, Πλατρών, άφιξις Πέρα Πεδί 4 μ.μ. επίσκεψις εργοστασίων Οινοπνευματοποιίας ΚΕΟ. Αναχώρησις 5.30 μ.μ. Άφιξις εις Τροοδίτισσαν 7.μ.μ. Διανυκτέρευσις εις την μονήν.
Παρασκευή 18/5/34 Αναχώρησις 5 π.μ. μέσω Προδρόμου, Ξενοδοχείον Βερεγγάρια, Πεδουλάς, Μουτουλλάς, Καλοπαναγιώτης και Λεύκα. Αφιξις 7 μ.μ. Επίσκεψις μεταλλείων Μαυροβουνίου και Σκουριωτίσσης, γεύμα εις Καραβοστάσιν, εγκαταστάσεις Ξερού, αρχαία Σόλων, Βουνιού. Αναχώρησις μέσω Κάμπου Τσακκίστρας άφιξις εις την μονήν του Κύκκου 6.30 μ.μ. και διανυκτέρευσις.
Σάββατον 19/5/34 Αναχώρησις εκ της Μονής Κύκκου 5 π.μ., μέσω Σταυρού της Ψώκας (πρόγευμα), εις Χρυσορογιάτισσαν (γεύμα), αναχώρησις 1.μ.μ. Άφιξις εις Πάφον, 3 μ.μ. επίσκεψις πόλεως, αρχαιοτήτων Πάφου. Αναχώρησις δι Άγιον Νεόφυτον και διανυκτέρευσις εις την μονήν.
Κυριακή 20/5/34 Αναχώρησις εκ της Μονής Αγίου Νεοφύτου 5 π.μ. μέσω Κτήματος, Γεροσκήπου (επίσκεψις μεταξουργείου), Κούκλια, Παλαίπαφος – Ναός της Αφροδίτης- Πισσούρι, Κολόσσι, επίσκεψις αρχαιοτήτων και άφιξις εις Λεμεσόν, 9.30 π. μ. Επίσκεψις κηροποιείου, Ακτίνων, Δημοτικών Λουτρών, Σκαρίνου (γεύμα). Άφιξις εις Λάρνακα 2.30 μ.μ Επίσκεψις Αλυκής, Τεκκέ, Παρακολούθησις συναντήσεως ΕΠΑ-ΑΝΟΡΘΩΣΕΩΣ. Αναχώρησις 6 μ.μ. Άφιξις εις Αμμόχωστον 7 μ.μ.
Ο συνοδός καθηγητής, Νικής Μιχαηλίδης, 2/5/34
Αξίζει θαρρώ να σημειώσω και αξίζει να το γνωρίζετε πως, επί γυμνασιαρχίας Καλαφατά (1928-1946), ιδρύεται το 1929 ο Μαθητικός Σύλλογος, με καταστατικό το οποίο απέκτησε βαθμηδόν πολλά νόμιμα δικαιώματα εν τω πλαισίω της μαθητικής αυτοδιιοικήσεως! Εφάρμοσε δε ένα σύστημα (που είχε δοκιμαστεί στη Σύμη, πατρίδα του Γυμνασιάρχη), να αποστέλλη δελτάρια ευχετήρια επί της ονομαστική εορτή των εις άπαντας τους πολίτας της Αμμοχώστου και δι’ αυτών να συλλέγη δωρεάς. Ούτω συνελέγη το πρώτον σεβαστόν ποσόν δια του οποίου έγιναν τα πρώτα έπιπλα και αι πρώται παραγγελίαι βιβλίων, ο πυρήν της Βιβλιοθήκης του Ελληνικού Γυμνασίου Αμμοχώστου, ήτις και ελειτούργει τη πρωτοβουλία μαθητών. Εκ των μαθητών επρωτοστάτησαν οι κ.κ. Ευάγγ. Λ. Λουΐζου, Ευθύμιος Ψαθάς, Κυριάκος Δημητρίου, Γεώργιος Μελανίδης, Χρ. Λουλλής, Αυγουστίνος Στεφάνου κ.ά. ο Μαθητικός Σύλλογος ησφάλισε την βιβλιοθήκην, ούτω ώστε, όταν αυτή εκάη μετά του όλου Γυμνασίου το 1935, εισεπράχθη το ποσόν των 200 λιρών.
Αντέγραψα, αγαπητοί αναγνώστες, λίγες μόνο σελίδες από το μοναδικό βιβλίο του χαλκέντερου Λαπηθιώτη Κώστα Κύρρη, «Ιστορία της Μέσης Εκπαιδεύσεως Αμμοχώστου 1191-1958 ιδίως δε του Ελληνικού Γυμνασίου Αμμοχώστου», που εκδόθηκε το 1967. Γνωρίζω ότι ο Σύλλογος Αποφοίτων και Φίλων ΕΓΑ το επανέκδωσε το 2005. Να το βρείτε, εσείς όλοι στα δώματα του Υπουργείου Παιδείας του 2025, να το διαβάσετε και θα διαπιστώσετε ότι η παιδεία για να σταθεί στα πόδια της στους ταραγμένους σύγχρονους καιρούς έχει ανάγκη εκτός από αντικειμενική γνώση κυρίως από δόσιμο, προοπτική και ελπίδα! Ίσως διαβάζοντας τα τότε επιτεύγματα θα καταλάβετε γιατί τα παιδιά μας χασμουριούνται και βαριούνται στις τάξεις τους.
Τη βδομάδα αυτή μου τηλεφώνησε διευθύντρια δημοτικού σχολείου με την παράκληση να μιλήσω σε τελετή που θα διοργάνωνε το σχολείο. Την ευχαρίστησα για την πρόταση και ευγενικά της αντιπρότεινα ότι θα ήταν ίσως πιο ευεργετικό για τα παιδιά, αντί να με ακούν εμένα παθητικά και να χασμουριούνται, να τους ανάθετε εκείνη να ερευνήσουν τα σύγχρονα, ίδια θέματα που τα αφορούν ή καλύτερα, που θα έπρεπε να τα αφορούν. Για τα χίλια δυο που συμβαίνουν στη σημερινή τους ζωή, στον περίγυρό τους, που είτε το θέλουν είτε όχι εμπεριέχουν το παρελθόν.
Να ερευνήσουν την ιστορία του σχολείου τους, να το σχεδιάσουν. Ποιος το έκτισε; Με τι υλικά; Πότε; Να ερευνήσουν την περιοχή, την πόλη ή το χωριό τους, το περιβάλλον που τους τριγυρίζει, να ρωτηθούν κατά πόσο το γνωρίζουν και εάν αυτό τους ευχαριστεί. Μια έρευνα, όχι στο ιστορικό παρελθόν των ταλαίπωρων 50 χρόνων, αλλά στο σήμερα, στο χώρο που βιώνουν, με τα σύγχρονα μέσα της τεχνολογίας που διαθέτει το κάθε σχολείο.
Πρότεινα να τους παραχωρήσουν χάρτες πολεοδομικούς, να τους ζητήσουν να γίνουν «καντουνομέτρηδες», να μετρήσουν πόσα σπίτια έχει ο δρόμος τους, αν τα σπίτια έχουν κήπους, ή αν είναι μόνο πολυκατοικίες, αν γνωρίζουν άλλα παιδιά στη γειτονιά που κατοικούν, και από που είναι οι γονείς τους… Ποιο είναι το όνομα του δρόμου τους και γιατί φέρει αυτό το όνομα; Υπάρχει πράσινο; Πόσο και τι είδος; Κάδοι ανακύκλωσης υπάρχουν; Για ποιο σκοπό υπάρχουν; Υπάρχουν ακόμη πουλιά εκεί που μένουν; Έχουν αδέσποτα γατιά, και αν ναι, ξέρουν τι κάνουν μ’ αυτά;
Φτάνει η μαύρη παρελθοντολογία, τολμάτε να προχωρήσετε στη μόνη διέξοδο στο κενό και πρωθύστερο Δεν Ξεχνώ, Αγωνίζομαι και Διεκδικώ. Πάρτε τα παιδιά να δουν την υπόλοιπη Κύπρο, όπως την έβλεπαν τα παιδιά του 1934 ή όπως αυτήν που είδε ο Ελλαδίτης ζωγράφος Σπύρος Βασιλείου το 1965! Ναι, σήμερα η μισή είναι κατεχόμενη, αλλά είναι εκεί ολοζώντανη και εντυπωσιακή.
Ελεύθερα, 19.1.2025
