Προκαλεί έκπληξη η πληροφορία ότι στα ενδότερα του Υπουργείου Ενέργειας -ίσως ευρύτερα και της Κυβέρνησης- υπάρχουν δύο σχολές ως προς την επάρκεια ηλεκτρικής ενέργειας και τη σύνδεσή της με την ενίσχυση της παραγωγής με δύο αεριοστροβίλους -συνολικής ισχύος 80 μεγαβάτ- στον σταθμό της ΑΗΚ στη Δεκέλεια.
Η στήλη δέχθηκε -ευπρόσδεκτη- κριτική ότι κινδυνολόγησε στο ρεπορτάζ του περασμένου Σαββάτου, στο οποίο γινόταν αναφορά σε πολύ πιθανά προβλήματα αδυναμίας κάλυψης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας το καλοκαίρι, καθώς οι ελπίδες ότι μέχρι τότε θα μπορούσε με ταχύρρυθμες διαδικασίες η ΑΗΚ να εγκαταστήσει τις δύο νέες μονάδες της έχουν διαψευστεί. Και σήμερα, σε άλλη σελίδα, γράφουμε πως ούτε η αποθήκευση των 160 μεγαβατώρων στη Δεκέλεια μπορεί να εγκατασταθεί φέτος. Ίσως το 2026.
Δεν αποδεχόμαστε ότι το ρεπορτάζ ήταν προϊόν κινδυνολογίας. Όπως δεν ήταν κινδυνολογία οι περσινές -τέτοια εποχή- προειδοποιήσεις πως τεχνοκράτες του τομέα ανησυχούσαν για τη δυνατότητα κάλυψης της ζήτησης το καλοκαίρι του ’24, κάνοντας λόγο για οριακή κατάσταση.
Και επιβεβαιώθηκαν. Δεν ήταν μία, δεν ήταν δύο ήταν πολλές οι φορές που ο Διαχειριστής Μεταφοράς είχε κάνει δημοσίως λόγο το περασμένο καλοκαίρι για οριακή κατάσταση και απηύθυνε εκκλήσεις για περιορισμό της κατανάλωσης. Και επειδή οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες, για πολλές συνεχόμενες μέρες, καταπόνησαν τις μηχανές της ΑΗΚ -που ούτως ή άλλως έχουν, κάποιες, τα προβλήματά τους- ήταν συχνές και οι βλάβες και οι αποσυνδέσεις καταναλωτών.
Οριακή -το ολιγότερο- θα είναι η κατάσταση και το καλοκαίρι του ’25. Το λένε σχεδόν όλοι οι τεχνοκράτες που ασχολούνται με το θέμα. Και όχι μόνο στο χείριστο σενάριο. Οριακή σημαίνει «τη βγάζουμε και δεν τη βγάζουμε». Ιδιαίτερα μετά τις 5-6 το απόγευμα, που τα φωτοβολταϊκά πάνε για ύπνο (η παραγωγή τους αρχίζει να μειώνεται σημαντικά μετά τη μία το μεσημέρι) και δεν έχουμε ούτε αποθηκευμένη ενέργεια να συνδράμει.
Κι αν επιβεβαιωθούν όσοι εκτιμούν ή προβλέπουν πως «κάθε πέρσι και καλύτερα» όσον αφορά τις κλιματικές συνθήκες και τη δυνατότητα κάλυψης των αναγκών σε ρεύμα (καθώς σε συνθήκες μεγέθυνσης του ΑΕΠ και αύξησης του αριθμού των επισκεπτών αυξάνεται και η κατανάλωση ηλεκτρισμού, ανεξαρτήτως θερμοκρασιών) τότε, φέτος το καλοκαίρι τα πράγματα ίσως να είναι χειρότερα από πέρσι.
Μια σχολή, λοιπόν, εντός της κρατικής μηχανής υποστηρίζει πως στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης δεν νοείται η εγκατάσταση νέων συμβατικών μονάδων (με χρήση ντίζελ) στη Δεκέλεια και μάλιστα με πολύ μεγάλο κόστος, πολύ μεγαλύτερο από τα 80-90 εκατ. που είχαν προϋπολογιστεί αρχικά. Και αυτή η σχολή δεν θεωρεί απαράδεκτη και αδιανόητη μια συνειδητή επιλογή του κράτους να μην ενισχύσει τη διαθέσιμη ισχύ συμβατικής ηλεκτρικής ενέργειας και ας χρειαστεί να διακόπτεται επί σκοπού η ηλεκτροδότηση σε μεγάλο αριθμό καταναλωτών «για λίγη ώρα, λίγες μέρες, λίγους μήνες του χρόνου».
Ας μην ξεχνά κανένας όμως, ότι αν φτάσαμε σήμερα να θεωρείται αναγκαία η εγκατάσταση νέων μονάδων συμβατικής παραγωγής είναι γιατί απέτυχαν οι πολυετείς προσπάθειες του κράτους να εισαγάγει φυσικό αέριο. Αν είχαμε σήμερα φυσικό αέριο, θεωρητικά θα ήταν σύντομα διαθέσιμα άλλα 400-420 μεγαβάτ, από την 6η μονάδα της ΑΗΚ στο Βασιλικό και τον (υπό κατασκευή) συνδυασμένο κύκλο της ιδιωτικής PEC, στην ίδια περιοχή.
Κάποιοι μάς άφησαν χωρίς φυσικό αέριο και είναι εξωφρενικό να συζητούν να μας αφήσουν και χωρίς ρεύμα μέσα στο καλοκαίρι, επειδή στοιχίζουν πολλά οι νέοι αεριοστρόβιλοι.
Αν υπάρχει εναλλακτική επιλογή να μην πληρώσουμε τα 130-140 ή 150 εκατ. για τους δύο αεριοστρόβιλους της Δεκέλειας χωρίς να κινδυνεύουν χιλιάδες καταναλωτές να μένουν χωρίς ρεύμα και κλιματισμό εναλλάξ, να μας την πουν και να την υιοθετήσουν. Προλαβαίνουν να βάλουν αποθήκευση; Ας τη βάλουν. Θα μας κοστίσει λιγότερο η αποθήκευση; Να μας πουν. Μπορούν να διασφαλίσουν την άψογη λειτουργία των υφιστάμενων μονάδων σε Βασιλικό και Δεκέλεια χωρίς βλάβες; Μπορούν να προβλέψουν πόσες μέρες με θερμοκρασίες άνω των 40 θα έχουμε; Να ακούσουμε.
Αλλά να μας πουν και κάτι άλλο η ΡΑΕΚ, ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς, η ΑΗΚ και το Υπουργείο Ενέργειας: Κινδυνεύει ή όχι η ευστάθεια και η ισορροπία του ηλεκτρικού συστήματος χωρίς ενίσχυση της παραγωγής στη γερασμένη, ρυπογόνα και οικονομικά ασύμφορη Δεκέλεια; Μπορούμε να στηριχθούμε μόνο στο Βασιλικό για την επάρκεια, αναμένοντας κάποτε τη λειτουργία της 6ης μονάδας και της PEC;
