Σήμερα, τελευταία ημέρα της χρονιάς, έχω την ανάγκη, κοιτώντας πίσω, να ξεχωρίσω μερικά από τα πρόσωπα (πέρα από τα οικογενειακά και φιλικά) που έχουν επηρεάσει τη ζωή μου με πολλούς τρόπους. Πρόσωπα που με συντροφεύουν με τις σκέψεις, τα γραφόμενα και τις πράξεις τους. Είναι οι ζωντανοί μου φάροι όταν ο καιρός αγριεύει και η ορατότητα δυσκολεύει.
Ξεκινώ με έναν επιστήμονα. Τον εικονιζόμενο φυσικό Κιπ Σ. Θόρν, 84, Αμερικανό θεωρητικό φυσικό, που το 2017 τιμήθηκε με το Νόμπελ Φυσικής. Το ρώτησαν κάποτε τι του αρέσει από την επιστήμη του; «Να την εφαρμόζω», απάντησε. «Μερικές φορές, είναι πολύ δύσκολο και μπορεί να σου σπάσει και τα νεύρα. Αλλά όταν ξαφνικά καταλάβεις κάτι που δεν είχες συλλάβει πριν, η ανταμοιβή είναι αξεπέραστη. Δεν περιγράφεται», πρόσθεσε. Και συνεχίζει:
«Είναι μια έκρηξη αδρεναλίνης. Δεν έχει σημασία εάν κάποιος έχει ανακαλύψει ή καταλάβει κάτι καινούργιο πρώτος. Είναι ωραία η πρωτιά, σίγουρα. Αλλά το να καταλάβεις κάτι που σε έχει παιδέψει πολύ, είναι ένα αίσθημα υπέροχο. Δύσκολα περιγράφεται. Αλλά είναι υπέροχο και αξιοθαύμαστο που εμείς, οι άνθρωποι, έχουμε την ικανότητα να καταλαβαίνουμε τον φυσικό κόσμο που μας περιβάλλει, με τόση λεπτομέρεια και ακρίβεια που να μπορούμε να προβλέπουμε πράγματα που γίνονται, και να κατανοούμε άλλα τόσα που συμβαίνουν πολύ μακριά από τον πλανήτη μας, την Γη, όπως τις Μαύρες Τρύπες που τις έχουμε περιγράψει καθώς συγκρούονται με κύματα βαρύτητας. Όπως και ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις γνώσεις που αποκτούμε στους φυσικούς νόμους για την τεχνολογία προς όφελος των ανθρώπων.»
Και δύο υπέροχες «Σκέψεις για Τροφή», από μία από τις αγαπημένες μου συγγραφείς, την Μάρω Βαμβουνάκη. Δεν ξέρω τι συμβαίνει, αλλά φέτος, προς το τέλος της χρονιάς, όλο και για κάποια απώλεια μαθαίνουμε. Από την δική μου «γειτονιά», επαγγελματική και προσωπική, πολλές. Γράφει η Μάρω:
«Πώς ζει πια κανείς άμα φεύγουν πρόσωπα που υπήρξαν θεμέλιο της ζωής του; της ψυχής του; Πόσο μακριά πάνε και πόσο ψυχραίνει το κλίμα στο σπίτι με το βουβό τηλέφωνο; Πώς θα ζητιανεύεις σημάδια απ’ το απρόσιτο αλλού; Πώς αντέχουν να συνεχίζουν όσοι χάνουν πολυαγαπημένους και δεν πιστεύουν ότι η ψυχή συνεχίζεται; Τι να ψελλίσεις; Αντίο; Ή καλή αντάμωση;
Δεν ξέρω αν υπάρχουν πιο επώδυνα, σοβαρά ερωτήματα για την ταλαίπωρη καρδιά των ζωντανών πίσω…Τι θα απογίνει η αγάπη μας μέσα στην νέα, άγνωστη σιωπή;»
Και τώρα, μια συμβουλή πολύτιμη:
«Ασκηθείτε να προσέχετε και να συλλέγετε το καλό και το όμορφο από όσα συμβαίνουν. Δεν υπάρχει τρόπος καλύτερος για να δυναμώνετε και να παλεύετε τα στενάχωρα μετά.
Και θα το ξαναπώ, υπάρχουν καταιγίδες, αλλιώς όμως τις αντιμετωπίζει μια πυραμίδα, κι αλλιώς ένα καλυβάκι.»
Από την πλούσια βιβλιογραφία της, ξεχωρίζω και προτείνω τα εξής δύο βιβλία, αμφότερα από τις Εκδόσεις Ψυχογιός:
1. Μια Μεγάλη Καρδιά Γεμίζει από Ελάχιστα, Εκδ.: Ψυχογιός. (Περίληψη απ’ το οπισθόφυλλο: Ο άνθρωπος είναι καμωμένος από συγκρούσεις. Η αρμονία που αποτελεί προϋπόθεση αλλά και στόχο, η ωριμότητα, δύσκολα πετυχαίνονται στην πράξη. Αν τα αντίθετα στο σύμπαν -στο εξαίσιο πέρασμα της μέρας στη νύχτα, του χειμώνα στο καλοκαίρι, της βροχής στον ήλιο, της φουρτούνας στη νηνεμία-, όλα τα διαφορετικά συνταιριάζουν υπέροχες συμφωνίες, στις συμπεριφορές μας και στα συναισθήματά μας συνεχώς γρονθοκοπούνται.»). Και,
2. Ο Παλιάτσος και η Άνιμα, επίσης απ’ τον Ψυχογιό. (Περίληψη: Ξεκίνησα να μελετώ ψυχολογία με μεγάλο ενθουσιασμό. Με την ελπίδα πως τούτη η γοητευτική επιστήμη κρατάει στα κιτάπια της τα κλειδιά της βασιλείας. Με τα χρόνια, μια παρατήρηση λεπτή άρχισε να αναδύεται μέσα μου σαν ενόχληση και σαν αίνιγμα. Κάτι, κάπου σε όλα αυτά, σκάλωνε. Ο άνθρωπος που ψυχοθεραπεύεται μπορεί να νικάει παλιούς τρόμους, να αποκαλύπτει τυραννικά απωθημένα, να εγκαταλείπει αμυντικούς μηχανισμούς, άστοχες ενοχές, μπορεί να κερδίζει αυτοπεποίθηση, ωριμότητα, όμως δε μεταμορφώνεται απαραίτητα σε έναν ωραίο, αγνό, θετικό άνθρωπο. Ο θεραπευτής του μπορεί να τον γιατρέψει από τα τραύματά του, δεν μπορεί όμως να τον γιατρέψει από τα ελαττώματα του χαρακτήρα του. Άλλο η ψυχολογική ασθένεια κι άλλο η ηθική, η πνευματική ασθένεια. Διότι το φοβερό δώρο της ελευθερίας του ανθρώπου δεν μπορεί να το πειράξει κανείς. Και ελευθερία θα πει να μπορείς να επιλέξεις και το κακό. Να μπορούμε, αν θες, να χαθείς.)
* … πετάμε τα υπόλοιπα!…
