Η γεωγραφική θέση στην οποία βρίσκεται η κάθε χώρα μπορεί να είναι και θέμα τύχης ή ατυχίας, αναλόγως των εξελίξεων και των πολιτικών ή στρατιωτικών δεδομένων. Για την Κύπρο; Η πλειοψηφία θεωρεί πως η θέση της, η γεωγραφική, είναι πηγή αρνητικών εξελίξεων. Οι πλείστοι θεωρούν πως πολλά απ’ όσα συμβαίνουν (εισβολές, κατακτητές κ.λπ.) οφείλονται ακριβώς λόγω της γεωγραφικής της θέσης, την οποία όλοι θέλουν να εκμεταλλευθούν.
Ακόμα και σήμερα κοιτάζοντας είτε βόρεια προς τα κατεχόμενα, είτε νότια προς την κατεύθυνση των Βάσεων θα δούμε ότι τουλάχιστον δύο χώρες (Τουρκία και Βρετανία αντίστοιχα) βλέπουν την Κύπρο ως ένα σημείο απ’ όπου μπορούν να δραστηριοποιηθούν ή να ελέγξουν την ευρύτερη περιοχή. Η Τουρκία, το λέει ξεκάθαρα συχνά-πυκνά, πως θέλει την Κύπρο ένα φυλάκιο για να ελέγχει την περιοχή.
Από τις ιδρύσεώς της, ένεκα και των όσων είχαν προηγηθεί του προηγούμενους αιώνες, η Κύπρος – ηγεσία και λαός – κατέληγαν σε μια μονότονη μεμψιμοιρία ως προς τα δεινά και τα προβλήματα αυτού του τόπου. Οι επιλογές των πρώτων ηγετών του τόπου ενίσχυαν αυτό το συναίσθημα, ότι δηλαδή λόγω της γεωγραφικής της θέσης η Κύπρος ήταν καταδικασμένη από την τύχη.
Καμιά ουσιαστική προσπάθεια δεν καταβλήθηκε προκειμένου να γυρίσει ο τροχός και η γεωγραφική θέση της Κύπρου να μετατραπεί από πηγή προβλημάτων σε πηγή κέρδους πολιτικού και διπλωματικού και εν συνεχεία και οικονομικού. Αναπτύχθηκαν κάποιες σχέσεις με γειτονικά κράτη οι οποίες στηρίζονταν πρωτίστως στο προσωπικό κέρδος που θα αποκόμιζαν οι ηγέτες της Κύπρου. Πόσο πλήθος θα τους υποδεχόταν για να τους χειροκροτήσει.
Σήμερα, είκοσι χρόνια μετά την ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και έχοντας πλέον εμπεδώσει πως δεν μπορεί να ψάχνεται μέσα σε αδέσμευτους διαδρόμους που δεν την οδηγούσαν πουθενά, άρχισε τελικά να πράττει το αυτονόητο. Ό,τι δηλαδή έπρεπε να γίνει ευθύς εξαρχής με την ανεξαρτησία. Και τότε ήταν πολύ πιο εύκολα τα πράγματα για μια δυτικόστροφη πορεία μιας και όλες οι χώρες που εμπλέκονταν (οι λεγόμενες εγγυήτριες δυνάμεις) ανήκαν εξολοκλήρου στο δυτικό μπλοκ. Εκ των υστέρων γράφτηκαν και λέχθηκαν πολλά ως προς τις επιλογές που έγιναν τότε για την εξωτερική πολιτική. Τοποθετήσεις οι οποίες επιχειρούσαν πάνω απ’ όλα να δικαιολογήσουν παρά να τεκμηριώσουν τις συγκεκριμένες επιλογές.
Ένας αντικειμενικός παρατηρητής βλέπει την Κύπρο, σήμερα, να κάνει μια πολύ στοχευμένη εξωτερική πολιτική και συνάμα να αναδεικνύει τα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει από μια δύσκολη γεωγραφική θέση στην οποία βρίσκεται. Κτίζοντας μια σειρά από συνεργασίες και συμμαχίες κατάφερε να κερδίσει την εμπιστοσύνη των συνομιλητών της στην εγγύς περιοχή της αλλά και πιο πέρα στην περιοχή του Κόλπου.
Συνομιλώντας με Κύπριους αξιωματούχους εκείνο που αποκόμισα είναι πως από τη μια υπάρχει εμπιστοσύνη από τους Άραβες συνομιλητές του για να τους μιλήσουν για τα τεκταινόμενα στην περιοχή και τους βοηθούν να έχουν μια σωστή και ολοκληρωμένη εικόνα. Και υπήρξαν αρκετές περιπτώσεις, στο πρόσφατο παρελθόν, που οι Κύπριοι αξιωματούχοι είχαν μια πολύ πιο ξεκάθαρη εικόνα απ’ ότι αξιωματούχοι άλλων χωρών, πολύ πιο ισχυρών. Πλην όμως οι Κύπριοι μέσα από μια καλά συντονισμένη προσπάθεια που πάει πίσω κάποια χρόνια, κατάφεραν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των Αράβων συνομιλητών τους. Και δεν είναι και οι πιο εύκολοι για να εμπιστευθούν τον συνομιλητή τους ιδιαίτερα εκείνο που προέρχεται από τη δύση.
Κινούμενοι, την ίδια ώρα, στην αντίπερα όχθη, δηλαδή προς τα δυτικά της Κύπρου και κυρίως προς την κατεύθυνση των Βρυξελλών, έδειξαν στους εκεί συνομιλητές τους ότι έχουν και τις κατάλληλες επαφές αλλά κυρίως έχουν καλή γνώση της περιοχής στην οποία βρίσκονται. Κερδίζοντας έτσι στο μπορούν να παρεμβαίνουν ουσιαστικά εντός της ΕΕ στα θέματα της Μέσης Ανατολής και του Αραβικού κόσμου.
Τη γειτονιά σου την ξέρεις καλύτερα από τον οποιοδήποτε άλλο. Εναπόκειται πάντα στον καθένα το πως θα εκμεταλλευθεί αυτή του γεωγραφική θέση για να έχει όφελος. Χωρίς μεμψιμοιρίες αλλά με σωστή στρατηγική.
