Καμιά δεκαπενταριά χρόνια συζητούσαν κυβέρνηση και βουλή τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης. Προπάντων μετά το 2013 που ήρθε η Τρόικα και ανακάλυψε ότι ήταν όλοι οι δήμοι καταχρεωμένοι.
Πού πάτε με 30 δήμους μια κουτσουλιά τόπος, τους είπε η Βελκουλέσκου (την θυμάστε;). Έκαναν, λοιπόν, μελέτες, τις οποίες πληρώσαμε εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ, και όλες οι μελέτες έδειχναν ότι δεν επιβιώνουν τόσοι πολλοί δήμοι σε τόσο μικρή χώρα. Καμιά μελέτη -Βρετανών, Ιταλών, Ελλαδιτών- δεν υποστήριζε ότι οι δήμοι μπορούν να είναι πάνω από 14. Των Βρετανών, μάλιστα, έλεγε ότι οι δήμοι στην ελεύθερη Κύπρο πρέπει να είναι πέντε. ΠΕΝΤΕ.
Αλλά, πού να ξέρουν οι εμπειρογνώμονες; Κόψε, ράψε η Κυβέρνηση τους έκαμε 17 τους νέους δήμους για να γίνει η ιστορική μεταρρύθμιση. Κόψε, ράψε και η Βουλή τους έκανε 20. Έλεγαν κι εξυπνάδες ότι από 30 θα τους κάνουν 20, άρα είναι τεράστια μείωση. Ενώ 30 έγιναν στα κουτουρού και αποδείχτηκε ότι ήταν τεράστιο λάθος. Μέχρι το 2011 οι δήμοι ήταν 24. Τότε χωρίς πολλές – πολλές συζητήσεις τους έκαναν αίφνης 30. Το αποφάσισε η κυβέρνηση Χριστόφια και το ψήφισαν οι υπόλοιποι στο άψε – σβήσε. Διότι θα μοίραζαν όλοι τα οφίκια και μέγαρα. Τα μέγαρα κόστιζαν, βέβαια, εκατομμύρια να κτιστούν κι εκατομμύρια να συντηρούνται και να γεμίζουν υπαλλήλους. Και δώστου χρεώσεις στον κοσμάκη για να τα βγάζουν πέρα οι δήμοι και να καπαρδίζουν οι τοπικοί άρχοντες.
Όταν ήρθε η ώρα της μεταρρύθμισης, έκαναν τους δήμους 20, αλλά πρόσθεσαν και τους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης, που έχουν κι αυτοί εκλεγμένους αλλά κι ένα σωρό υπαλλήλους, πρόσθεσαν και 93 αντιδημάρχους (που ούτε οι ίδιοι δεν ξέρουν τι ρόλο έχουν) και 442 δημοτικούς Συμβούλους και ο σκοπός της μεταρρύθμισης ήρθε ανάποδα. Διότι ο σκοπός ήταν να γίνουν εξοικονομήσεις. Να γίνουν αυτόνομοι και βιώσιμοι και να εξυπηρετούν τους πολίτες με ποιότητα υπηρεσιών και χωρίς να τους εξοντώνουν στις φορολογίες. Έτσι έλεγαν. Αλλά, πώς; Αφού μόνο για τους αντιδημάρχους το ετήσιο κόστος είναι €2.3 εκατομμύρια. Κι όλοι οι άλλοι;
Η κρατική χορηγία για το 2025, για δήμους, κοινότητες και Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ) θα είναι €170 εκατομμύρια. (Μαλώνουν αυτές τις μέρες για τη μοιρασιά). Τα €117 εκατομμύρια θα πάνε στους 20 νέους δήμους. Η κρατική χορηγία είναι από τα λεφτά των πολιτών. Οι οποίοι πληρώνουν ως πολίτες φόρους και ως δημότες άλλους φόρους. Έκανε εξοικονόμηση η μεταρρύθμιση; Το 2022, πριν τη μεταρρύθμιση, η κρατική χορηγία που μοιράστηκε στους 30 δήμους των ελεύθερων περιοχών ήταν €52,6 εκατομμύρια. Μειώθηκαν στους 20 οι δήμοι αλλά διπλασιάστηκε η κρατική χορηγία!
Είναι μέχρι να βρουν τα πόδια τους, θα μας λένε τώρα. Μα, η αλήθεια είναι ότι η κρατική χορηγία θα είναι επαναλαμβανόμενη. Και εκτός αυτού, άλλα €12 εκατομμύρια θα πληρώσει ο φορολογούμενος μέσω του υπουργείου Εσωτερικών, για το κόστος των νέων θέσεων τις οποίες προκηρύσσουν οι Επαρχιακοί Οργανισμοί Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ). Θα τα δώσει η κυβέρνηση στους δήμους διότι έχασαν τα έσοδα/τέλη από την έκδοση πολεοδομικών και οικοδομικών αδειών, ώστε να μην αποκοπεί το ποσό από τους ΕΟΑ, που έχουν τώρα αυτά τα έσοδα. Και το κονδύλι θα επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο εκτός και αν ορθοποδήσουν οικονομικά ο δήμοι. Ζήσε Μάη μου!
Άκουγα χτες και τον Στέφανο Στεφάνου, που απηύθυνε, λέει, έκκληση προς την κυβέρνηση να ανταποκριθεί με γρηγορότερους ρυθμούς στα διάφορα ζητήματα που έχουν εγερθεί για να γίνει κατορθωτή η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Διότι, «είμαστε σε ένα πολύ κρίσιμο σημείο σε ό,τι αφορά στη μετάβαση στη νέα κατάσταση με τη μεταρρύθμιση την οποία η κυβέρνηση θα πρέπει να στηρίξει για να είναι ομαλή».
Στο «κρίσιμο σημείο» θα μείνουμε για πάντα, όμως, αυτή είναι η αλήθεια. Διότι, όταν έκοβαν κι έραβαν δεν σκέφτονταν το δημόσιο συμφέρον, σκέφτονταν τους κομματικούς και τους τοπικούς παράγοντες που ήθελαν να εξυπηρετήσουν. Να το πω όπως το είπε ο δήμαρχος Πάφου Φ. Φαίδωνος (4/4/2022), όταν τα συζητούσαν ακόμα: «Θα μας συνοδεύουν για δεκαετίες τα πολιτικά εγκλήματα που μεθόδευσαν πέντε συγκεκριμένα πολιτικά πρόσωπα στο θέμα της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης». Πολιτικά εγκλήματα. Αυτό.
