Ας μην κρυβόμαστε, που λέει κι ο Πρόεδρος, για να γίνει η Κύπρος χώρα πρότυπο στην καταπολέμηση της διαφθοράς, πρέπει να έρθει ο κόσμος ανάποδα.
Μπορεί να γίνει κι αυτό. Αλλά, για να γίνει πρέπει αυτοί που κατέχουν θέσεις εξουσίας και παίρνουν τις αποφάσεις να αντιληφθούν αυτό που αντιλαμβάνεται όλος ο κόσμος. Ότι αυτά που εκτρέφουν τη διαφθορά είναι δυο στοιχεία ριζωμένα βαθιά και για δεκαετίες στην κυπριακή Πολιτεία: Η απουσία ελέγχου και η ατιμωρησία.
Στην ομιλία του, την οποία σχολιάζαμε χθες, ο Προέδρος Χριστοδουλίδης, ξεδίπλωσε το όραμά του να μετατρέψει την Κύπρο σε χώρα πρότυπο στην καταπολέμηση της διαφθοράς, αλλά δεν αναφέρθηκε σε αυτά τα δύο στοιχεία. Διότι στην πραγματικότητα, καμιά κυβέρνηση, κανένας Πρόεδρος, υπουργός ή όποιος άλλος κρατικός αξιωματούχος θέλει τον έλεγχο και την τιμωρία να κρέμονται απειλητικά πάνω από το κεφάλι του. Όχι ότι ο Νίκος Χριστοδουλίδης είναι μπλεγμένος σε κάποιο σκάνδαλο (του μεγέθους Χρυσά διαβατήρια, ας πούμε) και φοβάται τον έλεγχο. Αλλά, είναι κάτι που αυτομάτως δημιουργεί απέχθεια σε όποιον αναλάβει δημόσιο αξίωμα. Κι αυτό είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα για όποιον πραγματικά θέλει να ενεργήσει για την καταπολέμηση της διαφθοράς.
Φυσικά έγιναν και γίνονται πολλές αλλαγές προς αυτή την κατεύθυνση, ιδίως αλλαγές που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά, η Κύπρος ως πρότυπο στην καταπολέμηση της διαφθοράς θα συνεχίσει να είναι ένα κακόγουστο ανέκδοτο, αν η ηγεσία και πρώτος από όλους ο Πρόεδρος, δεν προωθήσει και δεν ενισχύσει τον έλεγχο. Όχι με θεωρίες και συμβούλους και κώδικες δεοντολογίας και διαδικτυακές πλατφόρμες. Πρακτικά και σε συγκεκριμένα ζητήματα. Όπως έκαναν όταν συνεργάστηκαν ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης και ο Κώστας Κληρίδης και ξεσκέπασαν το μεγάλο σκάνδαλο της Πάφου (ΣΑΠΑ) και οδήγησαν στη Δικαιοσύνη δημάρχους, βουλευτές, διευθυντές αδιακρίτως. Ή το σκάνδαλο Δρομολαξιάς – ΣΥΤΑ, που οδήγησαν στη φυλακή πρόεδρο ΣΥΤΑ, αστυνομικούς, κομματικό στέλεχος. Μόνο τέτοιος πόλεμος μπορεί να είναι αποτελεσματικός πόλεμος κατά της διαφθοράς.
Όλα αυτά που βγαίνουν στο φως, από τα χρυσά διαβατήρια μέχρι το τερματικό Βασιλικού, από το λιμάνι και τη μαρίνα Λάρνακας μέχρι τους μεγάλους δρόμους που καθυστερούν χρόνια και κοστίζουν έξτρα εκατομμύρια, έχουν ως βάση τους την απουσία επαρκούς ελέγχου και την ατιμωρησία όσων δεν επιτέλεσαν τον καθήκον τους και δεν ανταποκρίθηκαν στην ευθύνη που ανέλαβαν εκ μέρους των πολιτών, ή και όσων είχαν οικονομικό ή άλλο προσωπικό όφελος για να κλείσουν τα μάτια σε παρανομίες.
Αν ο Πρόεδρος δεν στρέψει την προσοχή του και την προσοχή των στελεχών του προς την κατεύθυνση του ελέγχου και της τιμωρίας και να οδηγήσει στη Δικαιοσύνη τα λαμόγια της δημόσιας ζωής, δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτε και η διαφθορά θα συνεχίσει να βασιλεύει. Για να το πετύχει χρειάζεται ακούραστη και αδιάφθορη Γενική Εισαγγελία και Ελεγκτική Υπηρεσία. Αλλά, δεν φαίνεται να βρίσκεται σε αυτή την κατεύθυνση, μάλλον νομίζει πως αντιμετωπίζεται η διαφθορά με ομιλίες γεμάτες υποσχέσεις και «αποφασιστικές» δηλώσεις στις κάμερες.
Για να λέμε αλήθειες, η Κύπρος δεν είναι η μοναδική χώρα με κακό όνομα στη διαφθορά. Μια έρευνα που ανακοίνωσε πέρσι η Κομισιόν έλεγε ότι επτά στους δέκα Ευρωπαίους πιστεύουν ότι η διαφθορά είναι διαδεδομένη στη χώρα τους. Υπάρχουν χώρες, όμως, που αναδεικνύονται πρωταθλήτριες στον πόλεμο κατά της διαφθοράς κι εμείς δεν είμαστε μέσα σε αυτές. Είμαστε, μάλλον, πολύ μακριά από αυτές. Γιατί ούτε τα πιο απλά φαινόμενα διαφθοράς δεν μπορέσαμε να τα κατανοήσουμε. Όπως είναι, το ότι το 78% των Ευρωπαίων πολιτών συμφωνεί ότι οι πολύ στενοί δεσμοί μεταξύ επιχειρήσεων και πολιτικής οδηγούν στη διαφθορά.
Εμείς αυτό το θεωρούμε λογικό. Γι΄ αυτό και δεν υπάρχουν στενότεροι δεσμοί μεταξύ επιχειρήσεων και πολιτικής ή πολιτικών από αυτούς που υπάρχουν στην Κύπρο. Ολοφάνεροι δεσμοί, δεν κρύβονται πια. Είτε με χρηματοδοτήσεις προεκλογικών εκστρατειών, είτε με χρηματοδοτήσεις κομμάτων από ύποπτους λογαριασμούς, είτε με οικογενειακά ταξίδια με ιδιωτικά αεροπλάνα, είτε με εργολάβους που κάνουν δουλειές στο δημόσιο και ταυτόχρονα στο σπίτι του Προέδρου. Είναι θέμα λογικής και ηθικής. Πού να τα βρούμε είτε το ένα, είτε το άλλο;
