Μετά από μια μεγάλη χρονική περίοδο απραξίας, χωρίς ουσιαστικά βήματα για να αυξηθεί το ποσοστό του αιγοπρόβειου γάλακτος στο χαλλούμι, αναμέναμε ότι η σημερινή κυβέρνηση θα μάθαινε από τα λάθη της. Δυστυχώς, μετά την απόφασή της να εκδοθεί νέο διάταγμα για ένα και μόνο χρόνο, πάει χαμένο το δώρο που δόθηκε από τις Βρυξέλλες για επέκταση της μεταβατικής περιόδου κατά πέντε χρόνια, ώστε να γίνουν όλες οι απαραίτητες ενέργειες για να υπερτερεί το αιγοπρόβειο γάλα έναντι του αγελαδινού στην παρασκευή χαλλουμιού.
Ουσιαστικά, με την απόφαση, η κυβέρνηση ικανοποιεί 10 μεγάλες επιχειρήσεις με ετήσιο κύκλο εργασιών 300 εκατομμυρίων ευρώ και 250 αγελαδοτρόφους, και αφήνει δυσαρεστημένες 2.000 οικογένειες αιγοπροβατοτρόφων. Το κυριότερο όμως, με την απόφασή της αυτή, η κυβέρνηση θέτει σε κίνδυνο ολόκληρη τη βιομηχανία παραγωγής χαλλουμιού και απαξιώνει τη μεγάλη επιτυχία της κατοχύρωσης του προϊόντος ως ΠΟΠ, επιτυχία στην οποία μερίδιο είχε και ο ίδιος ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, ως Υπουργός Εξωτερικών τότε.
Πρόκειται για μια απόφαση καταστροφική για το χαλλούμι, αφού, πέραν της χαμηλής ποσόστωσης που καθορίστηκε για την ξηρά περίοδο, η διάρκεια του νέου διατάγματος για ένα μόνο χρόνο αποδεικνύει ότι η κυβέρνηση δεν λαμβάνει τα μηνύματα των καιρών, ούτε καν τα μηνύματα των αποφάσεων δικαστηρίων σε ευρωπαϊκό επίπεδο και τις δύσκολές μάχες που εξακολουθεί να δίνει η Νομική Υπηρεσία για να αντιμετωπίσει τα συμφέροντα που σήμερα εξυπηρετούνται με την εν λόγω απόφαση. Η απόφαση ερμηνεύεται ως ακόμη 12 χαμένοι μήνες για προσαρμογή στις ποσοστώσεις που καθορίζονται στον εκτελεστικό κανονισμό για το χαλλούμι ΠΟΠ (50%+ το αιγοπρόβειο μέχρι τον Ιούλιο του 2029).
Έχουμε φτάσει σε ένα εξαιρετικά οριακό σημείο στο θέμα του εθνικού μας προϊόντος, του χαλλουμιού. Έχουν γίνει δεκάδες συσκέψεις μετά την κατοχύρωση του χαλλουμιού ως ΠΟΠ. Έχουν ακουστεί και ληφθεί υπόψη οι απόψεις όλων των εμπλεκομένων. Έχουν εξεταστεί με προσοχή όλες οι παράμετροι. Η απόφαση αποτελεί ένα τεράστιο πισωγύρισμα. Σε 12 μήνες από σήμερα, η κυβέρνηση θα αρχίσει μια νέα ανούσια διαβούλευση με όλους τους εμπλεκόμενους για την παρασκευή χαλλουμιού για να καθορίσει τις νέες ποσοστώσεις ελάχιστης χρήσης αιγοπρόβειου γάλακτος για το εθνικό προϊόν της Κύπρου. Σε 12 μήνες όμως, θα απομένουν μόνο τέσσερα χρόνια για πλήρη προσαρμογή. Επί της ουσίας, χάνουμε ένα ολόκληρο χρόνο.
Αν πραγματικά νοιαζόταν και για τους «αδύνατους» και τους φτωχούς, αυτό που όφειλε να κάνει η κυβέρνηση μετά την τροποποίηση του Κανονισμού της ΕΕ για επέκταση της μεταβατικής περιόδου για την ποσόστωση του αγελαδινού και αιγοπρόβειου γάλακτος μέχρι το 2029, ήταν να ανακοινώσει ποσοστιαία αύξηση της συμμετοχής του αιγοπρόβειου γάλακτος στο μείγμα για την παρασκευή του χαλλουμιού 5% ανά έτος με ορίζοντα πενταετίας, ώστε το 2029 το αιγοπρόβειο να υπερτερεί, επιτέλους, του αγελαδινού.
Μόλις πριν από λίγες ημέρες το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, το Γενικό Χημείο του Κράτους, το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Τμήμα Γεωργίας υπέγραψαν συμφωνία με την οποία αναλαμβάνουν να συνεργαστούν και να εφαρμόσουν ερευνητικό έργο που αποσκοπεί στην πιστοποίηση επιστημονικής μεθόδου ανίχνευσης της χρήσης γαλακτόσκονης ή/και της χρήσης του νωπού γάλακτος που δεν έχει παραχθεί στην Κύπρο. Το ερευνητικό πρόγραμμα αναμένεται να ολοκληρωθεί σε 18 μήνες. Με την ολοκλήρωσή του θα μπορούμε να μάθουμε επιτέλους και πόση γαλακτόσκονη χρησιμοποιείται στην παρασκευή του χαλλουμιού. Σήμερα η ιδιαίτερα υψηλή τιμή παραγωγού του νωπού αγελαδινού γάλακτος στην Κύπρο (€0,64 / λίτρο) σε σχέση με την μέση επικρατούσα τιμή παραγωγού στην Ευρωπαϊκή Ένωση (€0,49/ λίτρο) έχει ως αποτέλεσμα τη χρήση γαλακτόσκονης για την παραγωγή χαλλουμιού. Από την ανάλυση των στοιχείων διαφάνηκε ότι, από τις 44.200 τόνους χαλλουμιού που παράχθηκαν το 2022, μια μεγάλη ποσότητα παραγόμενων χαλλουμιών, περίπου 7.000 τόνοι, δεν δικαιολογούνταν από τη δηλωθείσα ποσότητα γάλακτος, καταδεικνύοντας τη χρήση γαλακτόσκονης στο προϊόν ή/και άλλες παρατυπίες, όπως για παράδειγμα η εισαγωγή «λευκών τυριών σχάρας» και η επανεξαγωγή τους ως «χαλλούμι».
Η απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει στη μείωση της ελάχιστης χρήσης αιγινού και πρόβειου γάλακτος στο 15% από το 19% που ήταν η εκδηλωθείσα πρόθεσή της την περασμένη εβδομάδα, στην προσπάθεια της να ικανοποιήσει αποκλειστικά τους τυροκόμους που έχουν εύκολες προσβάσεις στο Προεδρικό, χαρακτηρίζεται επίσης λανθασμένη. Ουσιαστικά η κυβέρνηση αναιρεί προηγούμενες θέσεις της. Στο ερώτημα που τίθεται από τους τυροκόμους αναφορικά με τη μη αφαίρεση από το διαθέσιμο αιγοπρόβειο γάλα των ποσοτήτων που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την παραγωγή αιγοπρόβειου χαλλουμιού, σημειώνεται ότι, το 100% αιγοπρόβειο χαλλούμι δεν μπορεί να διαφοροποιηθεί από το «μεικτό» χαλλούμι, αφού πρόκειται επί της ουσίας για ένα και το αυτό προϊόν, το χαλλούμι ΠΟΠ. Σε περίπτωση δε που αφαιρεθούν οι καθ’ ισχυρισμό ποσότητες αιγοπρόβειου γάλακτος που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την παραγωγή αιγοπρόβειου χαλλουμιού, τότε δεν υπάρχει περίπτωση να πετύχουμε την αύξηση του αιγοπρόβειου γάλακτος στις ποσότητες που θα απαιτηθούν το 2029 για την παρασκευή προϊόντος.
Επιπρόσθετα, η απόφαση να καθοριστούν ποσοστώσεις για ακόμα ένα χρόνο μόνο, αντί του καθορισμού ποσοστών ετήσιας αύξησης του αιγοπρόβειου γάλακτος με στόχο το 2029 να ανεβεί στο 50+%, δυσκολεύει το επιχειρηματικό περιβάλλον που επιθυμεί να προβεί σε επενδύσεις στον τομέα, από τη στιγμή που διαβλέπει ότι δεν υπάρχει σταθερή προοπτική. Με την απόφαση, δεν υπάρχει περίπτωση να αυξηθούν οι ποσότητες αιγοπρόβειου γάλακτος μέχρι το 2029 στα επίπεδα που προβλέπει ο ευρωπαϊκός κανονισμός. Και γιατί αυτό; Για να μην θίξουμε τα μεγάλα συμφέροντα! Για να μην μοιραστούν την πίτα των 300 και πλέον εκατομμυρίων ευρώ όλοι όσοι δικαιούνται, αλλά μόνο οι λίγοι… Κρίμα…
