Το περιεχόμενο των δύο εκθέσεων του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών ήταν πάνω-κάτω το αναμενόμενο, και όσοι παρακολουθούν το Κυπριακό από κοντά μέλλον περίμεναν να δουν αυτά που διάβασαν. Η τήρηση ίσων αποστάσεων από την πλευρά των συγγραφέων των δύο εκθέσεων (δραστηριότητες ΟΥΝΦΙΚΥΠ και Καλές Υπηρεσίες στο Κυπριακό) έχει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο παγιωθεί.
Μια πρακτική που επαναλαμβάνεται για πάνω από δύο δεκαετίες και κινείται (λίγο ή πολύ) πάνω στην ίδια γραμμή, είναι ξεκάθαρο ότι οφείλεται στις προθέσεις του συγγραφέα και όχι στις ενέργειες των υπό εξέταση μερών. Εάν κοιτάξουμε λίγο τις εκθέσεις αυτού του αιώνα, για να μην πάμε στην προ 2000 εποχή, θα δούμε ότι η προσέγγιση, από πλευράς Ηνωμένων Εθνών, είναι περίπου η ίδια.
Αυτό σημαίνει πως η τήρηση ίσων αποστάσεων, ή καλύτερα ο καταμερισμός ευθυνών σε αμφότερες τις πλευρές, δεν έχει να κάνει με ενέργειες ή πολιτικές της σημερινής κυβέρνησης. Όπως βεβαίως το γεγονός ότι μια συγκεκριμένη πρακτική που επαναλαμβάνεται εδώ και χρόνια δεν οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στον νυν ειδικό αντιπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.
Η μη επίρριψη ευθυνών είναι μέρος της τακτικής και πρακτικής που ακολουθούν τα Ηνωμένα Έθνη προκειμένου: α) Να κρατήσουν τη διαδικασία εν ζωή, β) Να αποφύγουν να ανοίξουν μέτωπο με την πλευρά του ισχυρού, και γ) Να συνεχίσουν να πιέζουν την πλευρά που από μόνη της αυτοκατηγορείται για τη μη πρόοδο.
Να κάνουμε λίγο πιο απλό. Τα Ηνωμένα Έθνη πιστεύουν πως εάν επιρρίψουν ευθύνες στη μια πλευρά (δηλαδή την τουρκική) τότε ουσιαστικά βάζουν τέλος στην όλη τους προσπάθεια γιατί γνωρίζουν ότι θα υπάρξει αντίδραση και τερματισμός των συζητήσεων. Ωστόσο η τουρκική πλευρά, για την οποία αντιλαμβάνονται (έστω κι αν δεν το δηλώνουν) πως φέρει ευθύνη, είναι στην προκειμένη περίπτωση ο ισχυρός παίχτης, όχι μόνο στο Κυπριακό αλλά και εντός του οικοδομήματος του ΟΗΕ με δεκάδες μέλη να βρίσκονται υπό την επιρροή της Τουρκίας. Ταυτόχρονα διάχυτη είναι η εκτίμηση των ξένων (συμπεριλαμβανομένου του ΟΗΕ) πως μια μεγάλη μερίδα των Ελληνοκυπρίων (συμπεριλαμβανομένης και της ηγεσίας του) πείθεται πως φέρει μερίδιο ευθύνης για το αδιέξοδο και αισθάνεται την ανάγκη να κάνει πρώτη χειρονομίες καλώς προθέσεων.
Η σημερινή κυβέρνηση εμφανίζεται εδώ και καιρό ενοχλημένη από τη στάση και τη συμπεριφορά του Κόλιν Στιούαρτ για σειρά θεμάτων. Και αυτό δεν καταγράφηκε κατά την τελευταία επίσκεψη του ειδικού αντιπροσώπου του ΓΓ στο Προεδρικό, αλλά ήταν φανερό και από δημόσιες τοποθετήσεις που έχουν γίνει ακόμα και από τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Κάποιοι βεβαίως υποστηρίζουν πως ο νυν Πρόεδρος αντιγράφει τον προκάτοχό του. Θα ήταν έτσι εάν αυτό συνέβαινε τα τελευταία 7 χρόνια. Αλλά ξέρουν οι ίδιοι ότι διαχρονικά υπήρχαν αντιπαραθέσεις (άλλες μικρές κι άλλες μεγαλύτερες) με τους εκπροσώπους ή τους μεσολαβητές των Ηνωμένων Εθνών. Αντιπαραθέσεις οι οποίες είχαν και έχουν να κάνουν με τον τρόπο που η πλευρά του διεθνούς οργανισμού προσπαθεί να παρουσιάσει κάποια γεγονότα ή να επιβάλει μια συγκεκριμένη προσέγγιση.
Όπως για παράδειγμα το γεγονός ότι στην παρούσα έκθεση για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ αναφέρεται πως, μεταξύ 13 Δεκεμβρίου και 31 Μαΐου, έχουν καταγραφεί 303 στρατιωτικές παραβιάσεις της νεκρής ζώνης, εκ των οποίων οι 158 ήταν από πλευράς Εθνικής Φρουράς και 145 από τις Τουρκικές Δυνάμεις. Εν ολίγοις η ευθύνη για τη στρατιωτικοποίηση της ΝΖ, για την οποία έκανε λόγο κατ’ επανάληψη και ο Κόλιν Στιούαρτ, βαραίνει την ε/κ πλευρά.
Αυτά που αναφέρονται ως παραβιάσεις/στρατιωτικοποίηση της ΝΖ είναι στη βάση του πως βλέπει η πλευράς των Ηνωμένων Εθνών. Και μπορεί η παραβίαση να ξεκινά από την μετακίνηση στρατευμάτων μέχρι και την τοποθέτηση μιας κάμερας παρακολούθησης. Για τον ΟΗΕ αμφότερες οι ενέργειες είναι παραβίαση.
Όπως και στο ποδόσφαιρο όπου πολλές αποφάσεις (παραβιάσεις κανόνων) κρίνονται από το είδαν οι διαιτητές. Το τελευταίο Euro όμως έδειξε πως υπάρχουν αρκετά που ξεφεύγουν και τα οποία εντοπίζονται μέσω τεχνολογίας. Στην περίπτωση της Κύπρου, για να δούμε το εύρος των παραβιάσεων ίσως θα πρέπει να βάλουμε VAR στη νεκρή ζώνη.
