Ένα πολιτικό σύστημα κρίνεται πολλές φορές από τους ηγέτες του. Οι οποίοι με τη σειρά τους, κρίνονται από την ικανότητα τους να εμπνέουν, να δίνουν λύσεις, να αναδιπλώνονται και να χαράζουν πορεία προς την επόμενη μέρα. Με αυτό το δεδομένα θα κριθούν και σήμερα όλες οι πολιτικές ηγεσίες στην Κύπρο, οι οποίες βρίσκονται, ως επί το πλείστο, με την πλάτη στον τοίχο και υπό ασφυκτική πίεση.

Το αποτέλεσμα της κάλπης ήταν ένας εκλογικός σεισμός, τον οποίο καλούνται πλέον να διαχειριστούν. Να καταγράψουν τις ζημιές, να ανασυνταχθούν, να καταρτίσουν πλάνο με χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και να βάλουν μπρος για μια νέα πορεία. Στηριζόμενη στα νέα δεδομένα και απαιτήσεις της κοινωνίας, όπως αυτά αποτυπώθηκαν στην κάλπη και όχι στην βάση αυτών που εισπράττουν στα μικρόκοσμο του κομματικού περίγυρου  στον οποίο κινούνται.

Δυόμιση εβδομάδες μετά τις εκλογές της 9ης Ιουνίου επικρατεί η εντύπωση ότι όλα τα κόμματα αλλά και γενικότερα το πολιτικό σύστημα, βρίσκεται απέναντι σε αδιέξοδα. Είναι γεγονός ότι τα εκλογικά ρίχτερ ήταν τέτοιας εμβέλειας που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν από κανένα. Αποκάλυψε ίσως και το πόσο μεγάλωσε η απόσταση μεταξύ κομμάτων και του τρόπου με τον οποίο αυτά ασκούν την πολιτική, σε σχέση με το πώς η κοινωνία αντιλαμβάνεται και εισπράττει κάποια πράγματα.

Οι απαντήσεις δεν είναι ασφαλώς εύκολες και μαγικό ραβδί δεν έχει κανένας. Δεν φτάσαμε από την μια μέρα στην άλλη στο φαινόμενο Φειδίας και στα διάφορα άλλα συμπεράσματα που αποτυπώθηκαν ως εκλογική συμπεριφορά στην κάλπη της 9ης Ιουνίου. Υπήρχε μία πορεία φθοράς του κομματικού συστήματος και αμφισβήτησης η οποία στο πέρασμα του χρόνου ενισχυόταν. Παράλληλα, μεγάλωνε και η απόσταση μεταξύ της πολιτικής και των πολιτών. Στην αρχή αυτό εκφράστηκε με την αποχή. Η οποία ως επιλογή είναι πολιτική πράξη, όμως το αποτύπωμα της στην κάλπη, ήταν άνευ κόστους για τα κόμματα διότι μετρούσαν μόνο όσοι συμμετείχαν και όχι όσοι απείχαν.

Παρόλο ότι τα κόμματα δήλωναν ανησυχία και προβληματισμό για το ποσοστό της αποχής που σε κάθε εκλογική αναμέτρηση γινόταν όλο και μεγαλύτερο, εντούτοις στην πραγματικότητα, η όλη συζήτηση εξαντλείτο στα τηλεοπτικά πάνελ τη νύκτα των εκλογών. Δεν είχαν κόστος σε ποσοστά, οπόταν και δεν είχαν και την έγνοια να ασχοληθούν γιατί ένα μέρος της κοινωνίας τους γυρίζει την πλάτη. Δεν μπορούσαν ή δεν ήθελαν να αντιληφθούν πώς αυτό ήταν μία συμπεριφορά η οποία θα είχε και συνέχεια.

Στην πορεία ήρθε η συνεχής και σταθερή άνοδος της ακροδεξιάς και η συνεχής και σταθερή απώλεια των κομματικών ποσοστών τους. Ακόμα όμως και υπό αυτά τα δεδομένα, προτιμούσαν να κάνουν διαχείριση και ερμηνεία αναλόγως το πώς τους βόλευε και όχι μια ενδοσκόπηση για το πού βαδίζουν και γιατί δέχονται αυτή την αμφισβήτηση.

Τα όσα ανέφερε ο Λάμπρος, ο νεαρός φοιτητής κατά την τελετή αποφοίτησης του Πανεπιστήμιου, απηχούν τα αισθήματα που επικρατούν σε ένα μεγάλος μέρος της κοινωνίας και ιδιαίτερα των νέων. Η αντίληψη που επικρατεί είναι ότι κυριαρχεί σαπίλα και διαφθορά στο δημόσιο βίο και ότι αν δεν είσαι παιδί του κομματικού σωλήνα δεν πρόκειται ούτε να διαπρέψεις ούτε καν να αποκατασταθείς.

Κάποτε αυτό το κράτος μπορεί να κατάφερνε να βόλευε το κομματικό ρουσφέτι, οπόταν και η πλειοψηφία σιωπούσε. Το σύστημα όμως αυτό κατέρρευσε μαζί με την οικονομία του κράτους και έμεινε μόνο η μπόχα να αναδύεται από τα ερείπια. Σήμερα που όλο και περισσότεροι νέοι μορφώνονται και παρα- μορφώνονται με γνώσεις και προσόντα αλλά αναγκάζονται να δουλεύουν για 800 ευρώ το μήνα ή να μένουν στην ανεργία, ο θυμός τους μεγαλώνει. 

Σήμερα, τα ζευγάρια δεν μπορούν να αποκτήσουν το δικό τους σπίτι, αναγκάζονται να πληρώνουν πολλά χρήματα σε ιδιωτικές λέσχες γιατί δεν έχουν που να αφήσουν τα παιδιά τους (η εποχή των παππούδων και γιαγιάδων νταντάδων σιγά- σιγά περνά), η καθημερινότητα δύσκολα βγαίνει πλέον υπό το βάρος της ακριβείας και το κράτος, εγκλωβισμένο στα γρανάζια της γραφειοκρατίας μιας δυσκίνητης δημόσιας υπηρεσίας, αδυνατεί να εξυπηρετήσει τον πολίτη.

Οι προεδρικές εκλογές ήταν ένα πρώτο δείγμα για το πώς σκέφτεται πλέον η κοινωνία. Επέλεξε να πάει κόντρα στους κομματικούς υποψηφίους επιλέγοντας τον Νίκο Χριστοδουλίδη. Σύντομα οι προσδοκίες του διαψεύστηκαν όταν συνειδητοποίησε πώς κάτω από το περιτύλιγμα, το περιεχόμενο πολιτικής ήταν το ίδιο, με μια νέα εκδοχή της κομματοκρατίας συνδυασμένης με την κουμπαροκρατία.

Ε, με αυτά και με αυτά, κάποια στιγμή θα φτάναμε και στον Φειδία…