Τώρα που ξεκινά η προσπάθεια της Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ επαναλαμβάνονται ακόμα πιο πανηγυρικά οι σπουδαίες θεωρίες για το ρόλο της κοινωνίας των πολιτών στη λύση του Κυπριακού.
Τα τελευταία χρόνια ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας κάνει συνεχώς αναφορές στις εκθέσεις του. Η απεσταλμένη του δηλώνει ότι δίνει μεγάλη σημασία. Την Τετάρτη οργανώθηκε και εκδήλωση στο Λήδρα Πάλας «για τον ρόλο της Κοινωνίας των Πολιτών στη διατήρηση της ειρήνης». Μίλησε και ο Κόλιν Στιούαρτ ο οποίος τόνισε ότι η κ. Ολγκίν πιστεύει ακράδαντα ότι η Κοινωνία των Πολιτών είναι «απολύτως ζωτικής σημασίας» και ότι είναι αφοσιωμένη στο να διασφαλίσει ότι η Κοινωνία των Πολιτών έχει φωνή.
Ουδέποτε κατάλαβα τι περισσότερο μπορεί να πετύχει η κοινωνία των πολιτών από όσα πέτυχε μέχρι σήμερα, αλλά αυτός ο αποπροσανατολισμός των ανθρώπων των Ηνωμένων Εθνών είναι ίσως η κορυφαία πράξη ξεπλύματος της κατοχής και της κατοχικής Τουρκίας. Η κοινωνία των πολιτών στην οποία αναφέρονται είναι κάποιες ομάδες Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων που δραστηριοποιούνται σε αυτό που ονομάζεται επαναπροσέγγιση και οι οποίες δεν εκπροσωπούν τη μεγάλη μάζα του λαού. Καθοδηγούμενη συνήθως η επαναπροσέγγισή τους από πρεσβείες και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Και πάντα με τη λογική της αποδοχής των τετελεσμένων της κατοχής και όχι της απαλλαγής της Κύπρου από την κατοχή.
Αυτή η δραστηριότητα δεν είναι σημερινή, ξεκίνησε από το 1975, και σήμερα μπορούμε να διακρίνουμε τα αποτελέσματά της, παρά να θεωρητικολογούμε. Πάντως, απέδειξε ότι δεν έχει τη δυνατότητα να μας απαλλάξει από την κατοχή. Αν φυσικά συμφωνούμε όλοι ότι αυτό είναι το πρόβλημά μας. Αλλά, συμφωνούμε; Συμφωνεί η κοινωνία των πολιτών και στις πλευρές της κατοχικής γραμμής; Συμφωνούν οι άνθρωποι των Ηνωμένων Εθνών;
Προσέξτε παράδειγμα που ανέφερε ο κ. Στιούαρτ στην ομιλία του και θα απαντηθεί εύκολα το ερώτημα. «Αν δείτε τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο», είπε, «ένα από τα πράγματα που εδραίωσαν την ειρήνη, ήταν η συμφωνία μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας να συνεργαστούν σε ένα κοινό κείμενο. Κάποια στιγμή, η Κύπρος θα πρέπει να το κάνει αυτό».
Ποια είναι αυτή η συμφωνία Γαλλίας και Γερμανίας; Δεν ξέρουμε ποιαν εννοεί ο κ. Στιούαρτ και άλλοι, διότι την αναφέρουν κι άλλοι με παρόμοιες ευκαιρίες και παρόμοιες νουθεσίες. Η πρώτη συμφωνία που έγινε μεταξύ των δυο χωρών ήταν η υπογραφή στη Ρεμς της Γαλλίας, της άνευ όρων παράδοσης της Γερμανίας, στις 7 Μαΐου 1945. Την επόμενη μέρα ανακοινώθηκε η λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η δεύτερη υπογράφτηκε στις 9 Μαΐου 1950. Ήταν η συμφωνία για τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, τα μέλη της οποίας θα διαχειρίζονταν από κοινού την παραγωγή άνθρακα και χάλυβα και ήταν η πρώτη συμφωνία που έκτισε στη συνέχεια τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τι σχέση μπορεί να έχουν αυτές οι συμφωνίες, που εξασφάλιζαν την ειρήνη στην Ευρώπη, με το δικό μας πρόβλημα; Πρώτα από όλα έγιναν αφού έληξε ο πόλεμος. Δεν υπόγραψαν Γαλλία και Γερμανία καμιά συμφωνία ενόσω διαρκούσε η γερμανική κατοχή. Μετά την απελευθέρωση υπόγραψαν πολλές συμφωνίες. Ακόμα και για την ιστορία τους. Χρειάστηκε, όμως, να περάσουν πολλά χρόνια ελευθερίας, ειρήνης και αλληλοσεβασμού για να είναι σήμερα σύμμαχοι Γάλλοι και Γερμανοί και να προστατεύουν την μεταξύ τους ειρήνη. Και για να έχει ρόλο η κοινωνία των πολιτών στη διατήρηση της ειρήνης.
Εμείς, λοιπόν, με ποιον θα υπογράψουμε ανάλογες συμφωνίες; Με την Τουρκία; Με τους Τουρκοκύπριους; Ενόσω διαρκή η κατοχή; Στην πραγματικότητα, αυτό που μας συμβουλεύουν οι μεσολαβητές, οι εκπρόσωπο των Ηνωμένων Εθνών, είναι να ξεχάσουμε την κατοχή, να κάνουμε πως δεν την βλέπουμε, να κάνουμε πως δεν είναι η Τουρκία που ορίζει το παρόν και το μέλλον μας με 40.000 στρατιώτες. Κι όταν κάνουμε πως δεν υπάρχει κατοχή, ο ρόλος της κοινωνίας των πολιτών θα αποκτήσει «απολύτως ζωτική σημασία».
Τι να κάνει, όμως, η κοινωνία των πολιτών πέρα από τις ευχάριστες δικοινοτικές δεξιώσεις, και μάλιστα μακριά από τη μάζα των πολιτών; Μπορεί να αντιμετωπίσει την κατοχή όταν τα ίδια τα Ηνωμένα Έθνη παριστάνουν ότι δεν υπάρχει; Ότι δεν είναι η Τουρκία το πρόβλημα, αλλά η ψυχολογία; Ας συνεχίσουμε, λοιπόν, να ντύνουμε την κατοχή με μεταξωτές κορδέλες, ίσως βελτιωθεί η ψυχολογία μας.
