Επτά στους δέκα Ευρωπαίους πιστεύουν ότι η διαφθορά είναι διαδεδομένη στη χώρα τους. Αυτό έδειξε μια πρόσφατη έρευνα που ανακοίνωσε η Κομισιόν και αυτό δείχνει πως η Κύπρος δεν είναι η μοναδική χώρα στην οποία βασιλεύει η διαφθορά. Εντάξει, ένα το κρατούμενο.
Από την άλλη, όμως, υπάρχουν χώρες που αναδεικνύονται πρωταθλήτριες στον πόλεμο κατά της διαφθοράς κι εμείς δεν είμαστε μέσα σε αυτές. Οι πρώτες στη λίστα (του 2022) 180 χωρών της Διεθνούς Διαφάνειας είναι η Δανία, η Φιλανδία, η Νέα Ζηλανδία.
Για να γίνει αντιληπτό πού βρισκόμαστε: υπάρχει ένας μέσος όρος στον παγκόσμιο Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς ο οποίος παραμένει αμετάβλητος στο 43 για δέκατη συνεχή χρονιά. Η Δανία έχει βαθμολογία 90. Η Σομαλία στην τελευταία θέση της λίστας έχει βαθμολογία 12. Εμείς, μαζί με την Ελλάδα, έχουμε βαθμολογία 52. (Η Τουρκία, για όποιον ενδιαφέρεται, πολύ πιο κάτω: 36).
Υπάρχουν, λοιπόν, πολλές χώρες χειρότερες (πιο διεφθαρμένες, να τις πούμε;) από τη δική μας. Αλλά, η σύγκριση δεν μπορεί ποτέ να γίνεται με τους χειρότερους. Άλλωστε, όπως φαίνεται, είμαστε ελάχιστα πάνω από το μέσο όρο. Και το πιο σημαντικό, αντί να αναβαθμιζόμαστε ακολουθούμε την κατρακύλα. Το 2012 είχαμε βαθμολογία 66, αλλά από τότε πάμε κάτω – κάτω. Σαν να προσπαθούμε να φτάσουμε την Υεμένη ή το Σουδάν ή τη Βενεζουέλα, αντί να δούμε προς τη Νέα Ζηλανδία, που τα ίδια χρόνια, βλέποντας τους σχετικούς πίνακες, βρίσκεται συχνά πρώτη και πάντα μέσα στις πρώτες. Πώς νίκησε τη διαφθορά η Νέα Ζηλανδία; Γιατί δεν πάνε να την ρωτήσουν, να δουν αν έχει κανένα μυστικό; Διαβάζω κάπου ότι νίκησε τη διαφθορά χάρη στους «ισχυρούς δημοκρατικούς θεσμούς και το σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα». Ναι, τόσο απλά είναι τα πράματα. Και μια χώρα όπως την Κύπρο, μια ασιελιά τόπος, όπως λέμε, δεν χρειάζεται μυστικά για να πολεμήσει τη διαφθορά. Ισχυρούς δημοκρατικούς θεσμούς και αποφασιστικότητα μόνο. Και φυσικά ηγέτες, που θα πάρουν αποφάσεις.
Στην έρευνα που ανακοίνωσε η Κομισιόν, για παράδειγμα, το 78% των Ευρωπαίων πολιτών συμφωνεί ότι οι πολύ στενοί δεσμοί μεταξύ επιχειρήσεων και πολιτικής οδηγούν στη διαφθορά. Είναι γεγονός και είναι κραυγαλέο. Αλλά, στην Κύπρο αυτό είναι κανόνας. Δεν υπάρχουν στενότεροι δεσμοί από αυτούς που υπάρχουν στην Κύπρο μεταξύ επιχειρήσεων και πολιτικής, ή πολιτικών να λέμε καλύτερα.
Ανακοινώνουν, για παράδειγμα, οι υποψήφιοι Πρόεδροι της Δημοκρατίας (είναι και αυτό μια πρόοδος, το ότι ανακοινώνονται, παλιότερα ήταν όλα στα μουλωχτά), ποιοι είναι οι χρηματοδότες της εκστρατείας τους και βλέπεις να παρελαύνουν στις λίστες επιχειρήσεις και επιχειρηματίες. Μια εταιρεία, ας πούμε, δίνει στον υποψήφιο €200.000. Όταν αυτή η εταιρεία ζητήσει μια εξυπηρέτηση από τον χρηματοδοτούμενο της, δεν θα παίξουν ρόλο οι χιλιάδες που του έδωσε;
Όταν τα δύο μεγάλα κόμματα παίρνουν δώρο εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ από μια εταιρεία συνδεδεμένη με την οικονομική καταστροφή, τα κουρέματα, την αποστράγγιση και το λουκέτο της Λαϊκής Τράπεζας, είναι από μεγαλοψυχία που τους τα δίνει ή θέλει κάποια… εξυπηρέτηση;
Όταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με όλη την οικογένειά του, δέχεται να πάει πανάκριβο ταξίδι – δώρο με ιδιωτικό αεροπλάνο επιχειρηματία, θέλεις και παπά να σου το πει πως πρόκειται για την πιο κραυγαλέα διαπλοκή;
Όταν ένας εργολάβος που κάνει δουλειές του δημοσίου, δουλειές εκατομμυρίων, κάνει ταυτόχρονα και οικοδομικές εργασίες στο σπίτι ή στο εξοχικό του Προέδρου της Δημοκρατίας, είναι άλλοι νομίζετε «οι πολύ στενοί δεσμοί μεταξύ επιχειρήσεων και πολιτικής που οδηγούν στη διαφθορά»; Αυτοί είναι. Αλλά, εμείς ακόμα να το πάρουμε χαμπάρι.
Αποκαλύφθηκε, ας πούμε, το 2016, ότι ένας επιχειρηματίας που έκανε δουλειές του δημοσίου και εμπλεκόταν και στις υποθέσεις των σκουπιδιών και του ΣΑΠΑ, όπου βοούσε εξ αρχής η μίζα και η απάτη σε βάρος του λαού, έδωσε εισφορά μερικών χιλιάδων σε κόμμα. Πώς απαντούσε τότε ο αρχηγός του κόμματος; «Θέλω να δω ποια είναι η παρανομία, η οποία έχει γίνει στη συγκεκριμένη υπόθεση», έλεγε. Σκόπιμα παραλείπω τα ονόματα, διότι αφορά όλους. Τα παίρνουν κανονικά και κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν. Έτσι θεμελίωσαν τη διαφθορά. Αν δεν σταματήσουν αυτά με αυστηρό έλεγχο και από το λαό, η κατρακύλα στον δείκτη θα φτάσει στον πάτο.
