Πενήντα χρόνια μετά, συνεχίζει το Πολυτεχνείο να αποτελεί σημείο αναφοράς, πηγή έμπνευσης, αγωνιστικότητας, αντίστασης αλλά και υπενθύμισης πως το πολυτιμότερο αγαθό για μια χώρα και τον άνθρωπο, είναι η Δημοκρατία. Το Πολυτεχνείο συνεχίζει να εμπνέει γιατί δεν ήταν μια ακόμα φοιτητική κινητοποίηση, όπως τις εκατοντάδες που έζησε η Ελλάδα στη διάρκεια των πέντε δεκαετιών που ακολούθησαν. Ήταν μια εξέγερση είχε ξεκινήσει ουσιαστικά μερικούς μήνες πριν.
Από τον Φεβράρη του 1973 όταν άρχισαν οι πρώτες κινητοποιήσεις μέχρι και τον Νοέμβριο του ιδίου έτους ήταν εμφανές ότι πλέον οι Έλληνες και πρωτίστως οι νέοι δεν μπορούσαν να αντέξουν άλλο την χούντα που κυβερνούσε την Ελλάδα από την 21η Απριλίου 1967. Αυτό φάνηκε στις 15 Νοεμβρίου 1973, ένα 24ωρο μετά την απόφαση για κατάληψη του Πολυτεχνείου όπου ήταν ξεκάθαρο πως το θέμα δεν ήταν η απαίτηση για εκλογές στους φοιτητικούς συλλόγους. Το θέμα ήταν η Δημοκρατία και η Ελευθερία των Ελλήνων. Γι’ αυτό και η εξέγερση ακόμα και σήμερα, 50 χρόνια μετά, συνεχίζει να εμπνέει. Όπως κάθε άλλη εξέγερση του περασμένου αιώνα.
Η αντίστροφη μέτρηση για την πτώση της χούντας είχε ξεκινήσει. Σύμφωνα με έρευνα της Metron Analysis που δημοσιεύθηκε περασμένη Κυριακή στο Βήμα περίπου ένας στους δύο ερωτηθέντες στην Ελλάδα θεωρούν ότι η εξέγερση του Πολυτεχνείου συνέβαλε καθοριστικά στην πτώση χούντας, και ένας στους τρεις να εκτιμά ότι υπήρξε αρκετή συμβολή. Η ίδια έρευνα έδειξε ότι αυτή την προσέγγιση έχουν σχεδόν όλες οι γενιές που ρωτήθηκαν στο πλαίσιο της έρευνας.
Παρά το γεγονός ότι έχει κυριαρχήσει η θέση πως η πτώση της δικτατορίας οφείλεται εν πολλοίς στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, εντούτοις τα πραγματικά γεγονότα δεν το επιβεβαιώνουν. Η συγκεκριμένη εξέγερση έπαιξε ρόλο στο να ενισχυθεί περαιτέρω το αντιχουντικό αίσθημα αλλά, σ’ ότι αφορά τα πραγματικά γεγονότα, δεν οδήγησε στον τερματισμό της δικτατορίας. Αυτή τερματίστηκε 249 ημέρες μετά την 17η Νοεμβρίου 1973, στις 24 Ιουλίου 1974. Τέσσερις ημέρες μετά την έναρξη της εισβολής της Τουρκίας στην Κύπρο, στις 20 Ιουλίου 1974.
Στις 25 Νοεμβρίου 1973, μια εβδομάδα μετά την εξέγερση στο Πολυτεχνείο, ο Δημήτρης Ιωαννίδης ανέλαβε τα ηνία της χούντας με νέο πραξικόπημα, απομακρύνοντας τον Παπαδόπουλο από την εξουσία. Ο σχεδιασμός της απομάκρυνσης του Παπαδόπουλου είχε ξεκινήσει από μήνες πριν από τον ίδιο τον Ιωαννίδη. Εκμεταλλεύθηκε τα γεγονότα στο Πολυτεχνείο για να ανατρέψει τον Παπαδόπουλο και να αναλάβει ο ίδιος τον έλεγχο.
Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ότι ο Ιωαννίδης και οι συνεργάτες του υποκίνησαν κάποιες ενέργειες ως προς την καταστολή της εξέγερσης προκειμένου να εκμεταλλευθούν τα γεγονότα και να προχωρήσει στην πραγματοποίηση ενός πραξικοπήματος που ίδιος ετοίμαζε από καιρό. Εξάλλου το γεγονός ότι μέσα σε μία εβδομάδα μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου βρέθηκε να αναλαμβάνει τα ηνία της χούντας δείχνει πως όλα είχαν κυλήσει βάσει σχεδίου. Ενός σχεδίου του οποίου η εφαρμογή συνεχίστηκε για εφτά ακόμα μήνες και τερματίστηκε με την καταστροφή της Κύπρου το καλοκαίρι του 1974.
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου ήταν ένα ιστορικό γεγονός, γιατί ήταν η πρώτη μαζική αντίδραση των Ελλήνων εναντίον της χούντας που κυβερνούσε τη χώρα από τον Απρίλη του 1967. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου ήρθε να συνταράξει συθέμελα τους Έλληνες δικτάτορες. Δεν τους έριξε όμως. Έπεσαν 249 ημέρες και αφού φρόντισαν να οδηγήσουν την Κύπρο στην καταστροφή και να παραδώσουν ένα σημαντικό μέρος των εδαφών της στην Τουρκία. Είναι λοιπόν, πέντε δεκαετίες μετά, να αρχίσουμε σιγά-σιγά να απομακρυνόμαστε από τη συναισθηματική προσέγγιση των γεγονότων και να τα δούμε με πραγματισμό και ως έχουν συμβεί. Συνολικά και όχι αποκομμένα το ένα με το άλλο.
