Ο κύβος ερρίφθη και το Τμήμα Αρχαιοτήτων, θέλοντας και μη, σε 12 μέρες από σήμερα θα λειτουργεί τελικά υπό τη σκέπη του Υφυπουργείου Πολιτισμού. Κι αυτό επειδή θα τεθεί σε ισχύ η ειλημμένη πρόταση της πολιτείας για ένταξή του, έναν χρόνο μετά την ίδρυσή του κι αφού ναυάγησαν και οι τελευταίες προσπάθειες του τμήματος για αναβολή αυτής της εξέλιξης, με την -όχι και τόσο κρυφή- ελπίδα ότι θα επικρατήσει ο κυπριακής έμπνευσης αφορισμός «αναβολή μήτηρ ματαίωσης».
Είναι να απορεί κανείς γιατί τελικά δόθηκαν αυτοί οι 12 μήνες προετοιμασίας, αφού όπως αποδείχτηκε στην πράξη ο μόνος που εργάστηκε μεθοδικά, επίμονα και συντονισμένα το διάστημα αυτό ήταν… το Τμήμα Αρχαιοτήτων. Για ν’ αποτρέψει τη μεταφορά του.
Υπενθυμίζω ότι η φαεινή ιδέα γι’ αυτή τη 12μηνη εξαίρεση ήταν μια υποτροπολογία του τότε προέδρου του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου σε τροπολογία του βουλευτή της ΔΗΠΑ Μαρίνου Μουσιούττα για να εξασφαλιστεί ευρύτερη συναίνεση, αλλά και για να δοθεί χρόνος να δημιουργηθεί μια σωστή δομή. Μάλιστα, η αρχική πρόταση της ΔΗΠΑ ήταν η μετάβαση αυτή να γίνει σε τέσσερα χρόνια. Κι ενώ αρχικά η αντίδραση όλων μας ήταν «ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι», αποδεικνύεται σιγά- σιγά ότι ακόμη κι αυτά τα τέσσερα χρόνια δεν θα έφταναν αν ήταν να περιμένουμε να ωριμάσουν πρώτα οι συνθήκες, οι προϋποθέσεις και οι δομές για την ομαλή υποδοχή του Τμήματος Αρχαιοτήτων. Τουλάχιστον οι προϋποθέσεις που το ίδιο ζητούσε.
Αυτοί οι δώδεκα μήνες, λοιπόν, κύλησαν σαν νερό και στην ουσία αυτός ο χρόνος πήγε σχεδόν στράφι. Θα μπορούσε η ένταξη του Τμήματος Αρχαιοτήτων να είχε γίνει κανονικά από πέρσι κι όχι μόνο θα ήμασταν στον ίδιο παρονομαστή, αλλά ενδεχομένως σήμερα να είχαν γίνει και μερικά βήματα σε ό,τι αφορά τις εν λόγω συνθήκες και προϋποθέσεις και να είχαν προχωρήσει κάποια ζητήματα σε ό,τι αφορά το λογικό μέρος των απαιτήσεων και αναγκών του Τμήματος ως προς τη στελέχωση. Διότι υπάρχει και η παράλογη, η μαξιμαλιστική πλευρά που πρέπει να είσαι ΠΟΛΥ, μα πάρα πολύ καλόπιστος για να μην την εντάξεις στο πλαίσιο μιας απέλπιδας προσπάθειας για ναρκοθέτηση του ιστορικού «παντρέματος». Μάθαμε ότι το Τμήμα αξίωνε για «προίκα» 200 νέες θέσεις αξίας 30 εκατομμυρίων ευρώ κι όταν του ζητήθηκε μια πιο ρεαλιστική πρόταση, έπεσε «γενναία» στις… 174.
Για να πούμε όμως του στραβού το δίκιο, το Τμήμα Αρχαιοτήτων έχει δικαιωθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό για τις επιφυλάξεις και τις κόνξες του, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το σκέλος της στελέχωσης και της προετοιμασίας. Διότι στην πράξη δεν τηρήθηκαν οι υποσχέσεις. Το αρτιγέννητο Υφυπουργείο θα πρέπει να βρει τις λύσεις, προσωρινές και μόνιμες, εν κινήσει. Κι όχι μόνο σε σχέση με την ομαλή ένταξη του Τμήματος Αρχαιοτήτων. Εκατό και πλέον μέρες Χατζηγιάννη κι άλλες 250 Τουμαζή ακούγαμε για την ανάγκη στελέχωσης της νέας δομής, το αυτονόητο δηλαδή, λες και ήταν η ιδιοτροπία ενός κακομαθημένου νηπίου.
Η νέα Γενική Διευθύντρια Εμμανουέλα Λαμπριανίδου, που κι αυτή μόλις τον Μάρτιο ανέλαβε, ανέφερε πρόσφατα ότι το οργανόγραμμα του Υφυπουργείου εγκρίθηκε την περασμένη εβδομάδα, δηλαδή 11 μήνες μετά. Και μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο εγκρίθηκαν –επιτέλους δηλαδή- πέντε νέες θέσεις. Οι οποίες όμως θα καλυφθούν με προσωρινές λύσεις αφού μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία πρόσληψης των μόνιμων στελεχών προβλέπεται να έχει ανατείλει το 2024. Κι όσο κι αν επισημαίναμε στο παρελθόν ότι Υφυπουργείο Πολιτισμού μόνο με αλλαγές ταμπελών δεν γίνεται, πρακτικά αυτή είναι η διαδικασία που ακολουθείται, με μερικές προσθήκες στην πορεία με το σταγονόμετρο.
Έχουν τα δίκια τους λοιπόν στο Τμήμα Αρχαιοτήτων και το έχω ξαναγράψει ότι στη θέση τους ίσως να έκανα κι εγώ το ίδιο. Ίσως κάποιοι λειτουργοί και υπάλληλοι εκεί να πετάνε ακόμη βελάκια στη φωτογραφία μου, όμως το λέω ειλικρινά ότι πιστεύω πως είχαν κι έχουν κάθε λόγο να ανησυχούν. Είναι ένα ιστορικό τμήμα του κράτους, που λειτουργεί από το 1935 και πέρασε από μύρια κύματα επιφορτισμένο με τεράστιο όγκο εργασίας και μια ευαίσθητη και απαιτητική αποστολή, τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού. Βρήκαν τη ρέγουλα και τη θαλπωρή σ’ ένα «σκληρό» και πολυάσχολο χαρτοφυλάκιο τα τελευταία 63 χρόνια και επ’ ουδενί δεν θα ήθελαν να μπλέξουν με μια αμφιβόλου επάρκειας και ετοιμότητας δομή, που δεν τη στηρίζουν και δεν την προικίζουν ούτε αυτοί που την εμπνεύστηκαν.
Προτιμούσαν να είναι ένα δευτερεύον τμήμα του ΥΜΕΕ, μαζί με το Δημοσίων Έργων, το Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών, το Οδικών Μεταφορών, το Πολιτικής Αεροπορίας και το Ταχυδρομικών Υπηρεσιών, μαζί με τις υπόλοιπες διευθύνεις και τους εποπτευόμενους οργανισμούς, παρά να είναι ένας κυρίαρχος και προβεβλημένος πυλώνας στο Υφυπουργείο Πολιτισμού. Με άλλα λόγια, προτιμούν να είναι τελευταίοι (και ανέμελοι) στην πόλη, παρά πρώτοι και ανάστατοι στο χωριό. Τους αδικείτε;
Τώρα όμως το νερό μπήκε στο αυλάκι και πρέπει ν’ αλλάξουν τη φιλοσοφία τους για να κουμπώσει με τη φιλοσοφία μιας συνεκτικής πολιτικής για τον Πολιτισμό. Η γέννα θα έχει πόνους, αλλά ελπίζουμε να αξίζει τον κόπο και το μωρό, όταν κάποτε μπουσουλήσει, να είναι χαριτωμένο κι όχι τερατάκι.
Ελεύθερα, 18.6.2023
