Καφές για όλα τα γούστα – Στην Κύπρο με τζίρους εκατομμυρίων

Ο καφές είναι απόλυτα ταυτισμένος με την  κοινωνική ζωή της Κύπρου, την επαγγελματική αλλά και κοινωνική καθημερινότητα και αφορά όλες τις ηλικιακές ομάδες. Παράλληλα είναι μια βιομηχανία στην Κύπρο με τζίρους δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ. 

Στην Ελλάδα έχουν τον Φραπέ, στην Ιταλία τον Espresso, στην Ισπανία τον Cafe bombon, στην Ιρλανδία τον Irish coffee, στο Βιετνάμ τον Egg Coffee, στην Αυστραλία τον flat white, στην Νότια Ινδία το Kaapi, στην Τουρκία, έχουν τον τούρκικο καφέ, που όπως ο ελληνικός και ο κυπριακός ψήνεται στην χόβολη, στην Σουηδία και τη Φινλανδία έχουν το kaffeost, στο Μεξικό τον Café de olla, στην Βραζιλία έχουν τον Cafezinho, στην Αυστρία έχουν τον Melange και εμείς τον κυπριακό καφέ.

Η κάθε χώρα έχει τον καφέ της ή καλύτερα τον τρόπο που απολαμβάνει τον διάσημο αυτό ρόφημα. Στο κάτω-κάτω υπάρχουν πολλά είδη καφέ για όλα τα γούστα. Αδύνατον, ακόμη και για αυτούς που δεν είναι φίλοι του καφέ, να μην βρουν το δικό τους είδος. 

Στην Κύπρο ο καφές καθιερώνεται από την εποχή της Τουρκοκρατίας και η αδιάλειπτη κατανάλωσή του στο χρονικό συνεχές, ακόμα και νοθευμένος σε περιόδους φτώχειας ή εμπορικού ελέγχου από τους κατακτητές, μαρτυρά την επίδρασή του στη συνείδηση και στην καθημερινότητα των Κυπρίων. Ως πολιτισμικό στοιχείο, συμβαδίζει με την ιστορία του τόπου, ενσωματώνεται σε ιδεολογίες, εντάσσεται στη γλώσσα του καθημερινού με ποικίλες εκφράσεις, μπαίνει στο στόχαστρο για λόγους κοινωνικούς, θρησκευτικούς ή πολιτικούς, λειτουργεί ως ταυτότητα, πρόφαση, αφορμή, υπόσχεση ή παρηγοριά και εντέλει επικρατεί ως πολιτισμική πρακτική μέχρι σήμερα .

Από τα ανδροκρατούμενα καφενεία των συνοικιών και των χωριών μέχρι τις σύγχρονες εγχώριες και εισαγόμενες καφετέριες, η κουλτούρα του καφέ είναι συνθετικό στοιχείο στο dna του Κύπριου. Οι επιλογές και ποιότητες είναι εκεί για να ικανοποιήσουν τους πάντες. Ο καφές σε όλες του τις εκδοχές πωλείται ή σερβίρεται σχεδόν παντού. Από τα περίπτερα, στις καντίνες του δρόμου, στα εστιατόρια στα μπαρ, στις ειδικευμένες αλυσίδες καφέ με τους επαγγελματίες μπαρίστες , αλλά και στα παραδοσιακά καφενεία. Ερωτήματα όπως κρύος η ζεστός, παραδοσιακός ή όχι ανήκουν στο παρελθόν. Η εξειδίκευση στον καφέ κερδίζει έδαφος και μπήκε σιγά – σιγά στην ζωή μας. Οι νέες τάσεις του τομέα βασίζονται όλο και περισσότερο στη νέα γενιά την οποία η βιομηχανία του καφέ προσπαθεί με μοντέρνες τεχνικές και ιδέες να κερδίσει.

Χαρακτηριστικό πως μια χώρα που δεν ξεπερνά το εκατομμύριο και ουσιαστικά χωρίς τουρίστες το 2019 με 2021 κατά τη περίοδο Δεκεμβρίου 2019 με Νοεμβρίου 2020 στην Κύπρο είχαν εισαχθεί 105 χιλιάδες σάκοι καφέ των 60 κιλών, που αποτελεί τον τρόπο μέτρησης του εμπορίου του καφέ σύμφωνα με τον οργανισμό   International Coffee Organization. Την περίοδο Δεκέμβριος 2020-Νοέμβριος 2021 εισήχθησαν λίγο περισσότεροι από 100 χιλιάδες σάκους καφέ. Ακόμη και με αυτές τις ποσότητες δεν μπήκαμε στην εικοσάδα των χωρών παγκοσμίως με την περισσότερη κατανάλωση καφέ ανά κάτοικο. Με βάση τα στατιστικά στοιχεία οι Σκανδιναβοί παρουσιάζονται ως οι θεριακλήδες του καφέ.

ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΚΑΙ «ΚΥΠΡΙΑΚΟΙ» ΠΟΥ ΑΝΤΕΧΟΥΝ

Το Καφεκοπτείον Γ. Χαραλάμπους ιδρύθηκε το 1943 ως εταιρεία με την επωνυμία George Charalambous Ltd και είναι το πρώτο οργανωμένο καφεκοπτείο στην Κύπρο με παγκύπρια δραστηριότητα. Πρόκειται για μια οικογενειακή επιχείρηση, που ειδικεύεται στην παραγωγή και διάθεση του ομώνυμου καφέ Χαραλάμπους στην τοπική αγορά και το εξωτερικό, με μεγάλη και σημαντική ιστορία στην παραγωγή αυθεντικού κυπριακού καφέ. Όνομα συνυφασμένο με την σύγχρονη ιστορία του καφέ στην Κύπρο είναι  το Λαϊκόν Καφεκοπτείο, που τροφοδοτεί την κυπριακή αγορά με τον παραδοσιακό Καφέ Λαϊκού από το 1948. Ιδρύθηκε από μια ομάδα επαγγελματιών καφετζήδων, με εφόδια ένα μεταχειρισμένο χειροκίνητο καρβουδιστήρι και μύλο, ένα ποδήλατο για διανομή και αρχικό προσωπικό 6 άτομα.

ΤΙ ΚΑΘΟΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΤΙΜΗ ΤΟΥ ΚΑΦΕ

Γενικά, οι τιμές του καφέ διαμορφώνονται και υπολογίζονται με βάση πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες. Κάποια είδη καφέ έχουν υψηλότερη τιμή, λόγω της διαδικασίας που χρειάζονται για να παρασκευαστούν. Επίσης, ρόλο στην τιμή παίζει φυσικά και το χαρμάνι… Αναλόγως της ποιότητας, της καταγωγής και της σπανιότητάς του κάθε χαρμανιού, ο καφές μπορεί να διαφέρει στην τιμή.

ΤΑ ΔΥΟ ΒΑΣΙΚΑ ΕΙΔΗ

Υπάρχουν πάνω από 50 είδη καφέ αλλά τα κυρίαρχα είναι δύο, τα οποία και καλλιεργούνται συστηματικά και εν τέλει χρησιμοποιούνται σε όλο το κόσμο. Ο Coffea arabica και o Coffea canephora, ο οποίος είναι ευρύτερα γνωστός ως Coffea robusta.

Η ποικιλία arabica είναι η αρχαιότερη από τις δύο ποικιλίες. Πιστεύεται ότι προέρχεται από την Αιθιοπία αλλά, όπως δηλώνει και η ονομασία της, καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά στην Αραβική χερσόνησο. Το 78% της παγκόσμιας παραγωγής καφέ είναι της ποικιλίας arabica. Ευδοκιμεί καλύτερα σε μεγάλα υψόμετρα, διαθέτει μία πολύ ραφιναρισμένη γεύση σε σύγκριση με τα υπόλοιπα είδη καφέ και περιέχει 1% καφεΐνη. Η ποικιλία arabica στις μέρες μας παράγεται κυρίως σε χώρες της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής και είναι γνωστή για την έντονη αρωματική γεύση που δίνει στον καφέ. Από υψηλής ποιότητας ποικιλία arabica παρασκευάζονται οι διάφοροι τύποι ελαφρού καφέ (mild coffees).

Η ποικιλία robusta (εύρωστη) είναι ανθεκτικότερη στις ασθένειες του φυτού από την arabica, λόγω της σχεδόν διπλάσιας ποσότητας καφεΐνης που περιέχει, μιας και η καφεΐνη μπορεί να παραλύσει και σκοτώσει ορισμένα από τα έντομα που απειλούν το καφεόδεντρο. Όπως λέει και το όνομά του, είναι ένα «εύρωστο» είδος με υψηλή παραγωγή ανά φυτό. Ευδοκιμεί σε χαμηλότερα υψόμετρα και διαθέτει μία πιο δριμεία, σκληρή γεύση. Η ποικιλία robusta, που αποτελεί το υπόλοιπο 22% της παγκόσμιας παραγωγής, έχει τη δυνατότητα να προσαρμόζεται στα θερμά-υγρά κλίματα, στα οποία η arabica δεν ευδοκιμεί. Παρά την περισσότερο ουδέτερη γεύση της σε σχέση με την arabica, η ποικιλία robusta έχει αυξημένη δημοτικότητα, ιδιαίτερα στη μορφή του διαλυτού καφέ. Τα περισσότερα διακινούμενα σήμερα προϊόντα καφέ είναι συσκευασμένα μίγματα σε διάφορους συνδυασμούς των δύο ποικιλιών με διαφορετικά χαρακτηριστικά προκειμένου να ικανοποιήσουν την επιθυμητή γεύση και άρωμα από το καταναλωτικό κοινό.

ΤΑ 10 ΠΙΟ ΑΚΡΙΒΑ ΧΑΡΜΑΝΙΑ ΚΑΦΕ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

1/ Black Ivory Coffee – Τιμή: $1,000+ ανά λίβρα

2/ Finca El Injerto – Τιμή: $500+ ανά λίβρα

3/ Hacienda La Esmeralda – Τιμή: $350 ανά λίβρα

4/ Kopi Luwak – Τιμή: $160 ανά λίβρα

5/ St. Helena – Τιμή: $79 ανά λίβρα

6/ Molokai – Τιμή: $51 ανά λίβρα

7/ Jamaican Blue – Τιμή: $50 ανά λίβρα

8/ Fazenda Santa Ines – Τιμή:  $50 ανά λίβρα

9/ Los Planes – Τιμή: $40 ανά λίβρα

10/ Hawaiian Kona – Τιμή: $35 ανά λίβρα

Από το περιοδικό Insider (Μάιος )