Με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας το Τμήμα Περιβάλλοντος προχωρεί το αμέσως επόμενο διάστημα στην έναρξη επιθεωρήσεων ελέγχου συμμόρφωσης με τις υποχρεώσεις διαχείρισης αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων.
Η εκστρατεία θα αρχίσει αμέσως μετά τη διακρίβωση της συμμόρφωσης με τη νομοθεσία των παρόχων υγείας σε ιατρεία, ελέγχοντας ότι εξασφαλίζουν ότι τα μολυσματικά και τοξικά απόβλητα που παράγουν διατίθενται σε αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις διαχείρισης ιατρικών αποβλήτων, με τις οποίες να τηρούν γραπτή συμφωνία συνεργασίας για την ορθή διαχείρισή τους, είναι η ορθολογική διαχείριση των Αποβλήτων από Κατασκευές και Κατεδαφίσεις (ΑΚΚ).
Στόχος της εκστρατείας είναι η επαναχρησιμοποίηση και αξιοποίηση τους τουλάχιστον κατά 70%. Οι νέοι κανονισμοί αφορούν όλη την αλυσίδα και ισχύουν για τον ιδιοκτήτη του έργου, τον παραγωγό ΑΚΚ και τους φορείς διαχείρισης και εφαρμόζονται σε σχέση με τα απόβλητα που προέρχονται από κατασκευές και κατεδαφίσεις.
Σήμερα, τα εν λόγω απόβλητα απορρίπτονται παράνομα από μεταφορείς σκιπ σε ρυάκια, χωράφια, οικόπεδα και χωματερές, με τους επιτήδειους να εκμεταλλεύονται τα κενά όχι της νομοθεσίας που είναι αυστηρή πλέον, αλλά της απουσίας ελέγχων. Με βάση τη νομοθεσία πρέπει να καταλήγουν μόνο σε αδειοδοτημένους φορείς.
Σε ότι αφορά τους ιδιοκτήτες των εργοταξίων και τους εργολάβους, αυτοί έχουν την ευθύνη ορθής διαχείρισης των ΑΚΚ αφού εκτιμηθούν οι ποσότητες και τα είδη των αποβλήτων, επομένως και το κόστος διαχείρισης των αποβλήτων. Σημειώνεται πως στις τεχνικές προδιαγραφές της προκήρυξης ενσωματώνονται δελτίο ποσοτήτων για την κοστολόγηση της διαχείρισης των παραγόμενων ΑΚΚ και δήλωση ότι δεν καταβάλλεται το σχετικό ποσό χωρίς την πιστοποίηση από τον επιβλέποντα μηχανικό για την ορθή διαχείριση των ΑΚΚ, ο οποίος επιβεβαιώνει τα στοιχεία που παρέχονται από το Συλλογικό Σύστημα ή το Ατομικό Σύστημα.
Η ευθύνη βαραίνει τον επιβλέπων μηχανικό ο οποίος παρακολουθεί και διασφαλίζει την εφαρμογή του σχεδίου διαχείρισης των ΑΚΚ κατά το στάδιο εκτέλεσης του έργου και ενημερώνει σχετικά τον ιδιοκτήτη γραπτώς. Τονίζεται ότι με την ολοκλήρωση του έργου ο επιβλέπων μηχανικός πιστοποιεί την ορθή διαχείριση των παραγόμενων ΑΚΚ σύμφωνα με το σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων, καθώς και το ανάλογο Σύστημα. Επομένως, ο ιδιοκτήτης που εκτελεί το έργο αναλαμβάνει και τις υποχρεώσεις του παραγωγού ΑΚΚ.
Με βάση τους σχετικούς κανονισμούς, οι παραγωγοί ΑΚΚ έχουν υποχρέωση να διατηρούν δικό τους σύστημα διαχείρισης ή να συμμετέχουν σε συλλογικό.
Οι παραγωγοί έχουν την ευθύνη να διασφαλίσουν την τήρηση του σχεδίου διαχείρισης ΑΚΚ, όπως και να χρησιμοποιούν κατά προτεραιότητα ανακυκλώσιμα υλικά σε οποιοδήποτε οικοδομικό ή τεχνικό στο οποίο έχει δραστηριοποιηθεί και από το οποίο παρήχθησαν ΑΚΚ.
Σημειώνεται ότι οι παραγωγοί υποχρεούνται να χρησιμοποιούν τις βέλτιστες τεχνικές για την επιλεκτική κατεδάφιση και χωριστή συλλογή των επικίνδυνων ουσιών όπως αμιαντούχα απόβλητα, απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού και λαμπτήρες, καθώς και την επιλεκτική αφαίρεση υλικών τουλάχιστον για ξύλο, ανόργανα κλάσματα (σκυρόδεμα, τούβλα, πλακάκια και κεραμικά, πέτρα) μέταλλα, γυαλί, πλαστικά και γύψο.
Ο εργολήπτης κοστολογεί τη διαχείριση ΑΚΚ κατά την υποβολή της προσφοράς, γνωστοποιεί την έναρξη των εργασιών στο Σύστημα κοινοποίηση στο Τμήμα Περιβάλλοντος και προβαίνει σε συμφωνία με αδειοδοτημένη μονάδα διαχείρισης ΑΚΚ. Ακολούθως, ετοιμάζει σχέδιο διαχείρισης ΑΚΚ, το υποβάλει στο Σύστημα και το σχέδιο ελέγχεται και σφραγίζεται από αυτό. Αντίγραφο διατηρείται στο εργοτάξιο.
Στο εν λόγω σχέδιο διαχείρισης περιγράφεται το έργο, χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης και εκτίμηση των ποσοτήτων των παραγόμενων ΑΚΚ, κατ’ όγκο ή κατά βάρος που εκτιμάται ότι θα παραχθεί με την υλοποίηση του οικοδομικού ή τεχνικού έργου, καθώς και την ποσότητα επαναχρησιμοποίησης ή ανάκτησης των ΑΚΚ, λαμβάνοντας υπόψη την εκτίμηση του μελετητή. Στο σχέδιο περιλαμβάνεται και η συμφωνία με την αδειδοτοτημένη μονάδα διαχείρισης ΑΚΚ για παραλαβή και επεξεργασία των αποβλήτων.
Σύμφωνα με τους περί Αποβλήτων (Διαχείριση Αποβλήτων από Κατασκευές και Κατεδαφίσεις) Κανονισμούς του 2023 (ΚΔΠ.112/2023) οι παραγωγοί Αποβλήτων Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΚΚ) /εργολήπτες που δεν διατηρούν Ατομικό Σύστημα Διαχείρισης ΑΚΚ είναι υπόχρεοι να συμμορφώνονται με μια σειρά υποχρεώσεων όπως το να συμμετέχουν σε συλλογικό σύστημα διαχείρισης ΑΚΚ και να εξασφαλίζουν ότι τα απόβλητα που παράγουν διατίθενται σε αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις διαχείρισης ΑΚΚ, με τις οποίες τηρούν γραπτή συμφωνία συνεργασίας για την ορθή διαχείρισή τους. Θα πρέπει, επίσης, πριν την έναρξη εκτέλεσης των εργασιών να ενημερώνουν το συλλογικό σύστημα διαχείρισης ΑΚΚ και τον διευθυντή του Τμήματος Περιβάλλοντος για την έναρξη εργασιών και να ετοιμάζουν και να διατηρούν στο εργοτάξιο επικαιροποιημένο Σχέδιο Διαχείρισης ΑΚΚ το οποίο να έχει ελεγχθεί και να φέρει σφραγίδα του συλλογικού συστήματος διαχείρισης ΑΚΚ στο οποίο συμμετέχουν.
Σημειώνεται ότι έχει δοθεί μεγάλο χρονικό περιθώριο για συμμόρφωση με τη νομοθεσία και επομένως το Τμήμα Περιβάλλοντος αποφάσισε να προβεί σε επιθεωρήσεις και ελέγχους σε εργοτάξια σε παγκύπρια βάση για διακρίβωση των πιο πάνω.
Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης οι επιθεωρητές του Τμήματος θα λαμβάνουν τα μέτρα που προβλέπονται από τη νομοθεσία, τα οποία περιλαμβάνουν εξώδικη ρύθμιση μέχρι €4.000 ή/και ποινική δίωξη.
Έλεγχος με συνοδεία της Αστυνομία σε δρόμους
Σε πρώτο στάδιο η εκστρατεία θα περιλάβει τους παραγωγούς, δηλαδή τα μεγάλα εργοτάξια και μεγάλους εργολάβους, οι οποίοι με βάση τους κανονισμούς έχουν υποχρέωση να έχουν σχέδιο διαχείρισης για να καταλήγουν στη μονάδα διαχείρισης τα απόβλητα εκσκαφών. Οι εν λόγω ποσότητες πρέπει να είναι πιστοποιημένες από επιμετρητή. Επομένως, οι επιθεωρητές αφού ζητήσουν το σχέδιο από τους εργολάβους γνωρίζουν από πριν με μια μονάδα έχουν συμβληθεί για διαχείριση των αποβλήτων.
Με τον διοικητικό έλεγχο θα διαπιστωθεί κατά πόσο τα απόβλητα μεταφέρθηκαν σε αδειοδοτημένη μονάδα ή κατέληξαν σε ανεξέλεγκτους χώρους σε άδεια χωράφια και ποταμούς. Ουσιαστικά, οι επιθεωρητές ακολουθούν τα απόβλητα για να διαφανεί αν καταλήγουν στον τόπο διαχείρισης. Έτσι, σε περίπτωση που ο ιδιοκτήτης του έργου δεν έχει σχέδιο διαχείρισης του επιβάλλεται εξώδικο πρόστιμο, αν δεν υπάρχουν αποδεικτικά ότι μεταφέρθηκαν στο χώρο διαχείρισης τότε το εξώδικο θα επιβάλλεται στον μεταφορέα.
Επιπλέον, σε συνεργασία με την Αστυνομία, οι επιθεωρητές του Τμήματος Περιβάλλοντος στο πλαίσιο της εκστρατείας θα σταματούν τους μεταφορείς σε αυτοκινητοδρόμους οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να έχουν αποδεικτικά στοιχεία για το πού θα καταλήξουν τα απόβλητα, διαφορετικά θα επιβάλλεται πρόστιμο για παράνομη απόρριψη.
Η εκστρατεία θα σχεδιαστεί τις προσεχείς ημέρες από τη διεύθυνση του Τμήματος Περιβάλλοντος σε συνεργασία με τους επαρχιακούς. Σημειώνεται ότι οι έλεγχοι αυτοί θα είναι στοχευμένοι.
