Η Ζαρέμα Σαλίκοβα, σύζυγος του Ρώσου μεσιστάνα Λεονίντ Φεντούν, μεγαλομετόχου της Lukoil και της Σπαρτάκ Μόσχας, απέκτησε κυπριακό διαβατήριο με συνοπτικές διαδικασίες που τουλάχιστον σκανδαλίζουν.

Όπως προκύπτει από έγγραφα και ηλεκτρονικά μηνύματα που διέρρευσαν, η σύντροφος του πολυσυζητημένου ολιγάρχη, έλαβε την κυπριακή υπηκοότητα στη βάση επένδυσης σε ακίνητο (προορίζεται ως μόνιμη κατοικία της).

Η αίτησή της για πολιτογράφηση εγκρίθηκε τον Αύγουστο του 2018, 10 μήνες μετά την υποβολή της, ενώ το αξίας €2.000.000 πολυτελές διαμέρισμά της σε περιοχή της Λεμεσού, δεν της έχει παραδοθεί ακόμη.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Νέος διασυρμός για τα «χρυσά» διαβατήρια της Κύπρου

Μάλιστα, η ίδια η εταιρεία που σύμφωνα με έγγραφα τής πώλησε το ακίνητο, διαφημίζει πως τα κατασκευαστικά έργα μέχρι και τον περασμένο Απρίλιο ήταν σε εξέλιξη και δεν είχαν ολοκληρωθεί. Με άλλα λόγια, τέσσερα χρόνια μετά την πολιτογράφησή της δεν έχει παραλάβει το ακίνητο που ήταν ο λόγος που εγκρίθηκε η αίτησή της…

Αυτά τα δεδομένα καθιστούσαν την επένδυση επισφαλή από την πρώτη στιγμή. Είναι ενδεικτική και μια εκ των υποθέσεων που ανέδειξε ο «Φ» το περασμένο Σάββατο (28/05/2022) στο πλαίσιο δημοσιεύματος για τα 33 πρόσωπα τα οποία σύμφωνα με το πόρισμα της επιτροπής υπό τον Μύρωνα Νικολάτο, ελέγχονται για ποινικές ευθύνες σε σχέση με πολιτογραφήσεις.

Υπενθυμίζεται πως οι 18 εξ αυτών είχαν λάβει διαβατήριο στη βάση προγράμματος που αφορά σε ομαδικές επενδύσεις (έργα και εταιρείες). Αρχικά προέβησαν στις διαδικασίες για να ικανοποιούν το κριτήριο της μόνιμης κατοικίας, παρουσιάζοντας μαζί με την αίτησή τους αποδείξεις για αγορά οικιστικής μονάδας. Ωστόσο, λίγους μήνες μετά που πολιτογραφήθηκαν ως Κύπριοι, ακύρωσαν το αγοραπωλητήριο έγγραφο. «Το γεγονός αυτό ενδεχομένως να παραπέμπει στην ύπαρξη πρόθεσης εξαπάτησης» σημειώνεται χαρακτηριστικά στο πόρισμα.

Βέβαια, στην περίπτωση της Σαλίκοβα δεν σημαίνει ότι υπάρχει κατ’ ανάγκην κάτι έκνομο. Ωστόσο, τουλάχιστον καταδεικνύεται η ασυδοσία και τα κενά προνοιών σε σχέση με το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα.

Έγγραφα και e-mails

Μέσω των διαθέσιμων στοιχείων για την εν λόγω υπόθεση δίνεται μια καλή εικόνα και για τις διαδικασίες-εξπρές που ακολουθούνταν προκειμένου να παραχωρηθεί κυπριακό διαβατήριο σε ενδιαφερόμενους επενδυτές.

Αναλυτικά:

⦁    Στις 24 Οκτωβρίου του 2017, υπάλληλος επενδυτικής εταιρικής οντότητας (fund), η οποία ανήκει στον δισεκατομμυριούχο Λεονίντ Φεντούν, εμφανίζεται σε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου να κοινοποιεί λεπτομέρειες για την αίτηση της Ζαρέμα Σαλίκοβα να αποκτήσει κυπριακή υπηκοότητα. Στο εν λόγω e-mail επισυναπτόταν και συμβόλαιο που είχε αποστείλει εγγεγραμμένη στην Κύπρο εταιρεία, η οποία ασχολείται με εξυπηρετήσεις ξένων επενδυτών (ιδρύθηκε τον Αύγουστο του 2016). Η εν λόγω εταιρεία απέστειλε συμβόλαιο στην κ. Σαλίκοβα, προκειμένου να κάνει για λογαριασμό της τις διευθετήσεις για τέσσερα διαβατήρια (της ίδιας και των παιδιών της) έναντι ενός ποσού 40.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Αυτή η χρέωση δεν ήταν η πάγια, αφού ο Ελληνοκύπριος αξιωματούχος της εταιρείας και εκ των διευθυντών της, επισημαίνει στο e-mail πως της γίνεται έκπτωση «λόγω των καλών σχέσεων με τον πελάτη». Εξηγεί πως η πάγια χρέωση ανέρχεται στις 50.000 ευρώ + ΦΠΑ. Στο επισυναπτόμενο συμβόλαιο προνοείται, ακόμη, η καταβολή επιπλέον ποσού 9.550 ευρώ. Όπως σημειώνεται, τα χρήματα αυτά αφορούν έξοδα για τη διαδικασία έκδοσης των διαβατηρίων (αίτηση για απόκτηση υπηκοότητας, έκδοση πιστοποιητικών απόκτησης υπηκοότητας, έκδοση διαβατηρίων κ.τ.λ.).

⦁    Στις 27 Αυγούστου του 2018, περίπου 10 μήνες μετά την εκδήλωση ενδιαφέροντος, Κύπρια δικηγόρος μεγάλης νομικής εταιρείας της Λεμεσού με ιστορικό πολιτογραφήσεων, απέστειλε μήνυμα σε υπάλληλο της εταιρείας του κ. Φεντούν, ενημερώνοντας πως η αίτηση για πολιτογράφηση της συζύγου του τελευταίου έχει εγκριθεί. Η κ. Β.Μ. σημείωνε στο e-mail: «Είμαι ευτυχής που σας πληροφορώ ότι έχουμε λάβει την επιστολή έγκρισης για την αίτηση πολιτογράφησης της κ. Ζαρέμα Σαλίκοβα. Θα προχωρήσουμε με την πληρωμή 5.000 ευρώ για την έκδοση του πιστοποιητικού πολιτογράφησης. Μετά απ’ αυτό, η κ. Ζαρέμα θα πρέπει να έρθει στην Κύπρο για την έκδοση του κυπριακού διαβατηρίου της και της ταυτότητας. Μόλις γνωρίζετε τις ακριβείς ημερομηνίες της επίσκεψής της, παρακαλώ ενημερώστε μας συμφώνως». Υπάλληλος της ρωσικής εταιρείας προώθησε το εν λόγω e-mail στον κ. Φεντούν, γράφοντας: «Ζήτω! Τώρα η Ζαρέμα είναι Κύπρια».

⦁    Στις 7 Μαΐου του 2020, σχεδόν δύο έτη μετά την πολιτογράφηση, υπάλληλος του μεγάλου δικηγορικού γραφείου της Λεμεσού που μεσολάβησε για την πολιτογράφηση, έστειλε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου πιστοποιητικά που αφορούσαν (1) την έκθεση πολιτογράφησης της Ζαρέμα Σαλίκοβα, (2) αρχιτεκτονικό πιστοποιητικό για κτηριακό συγκρότημα όπου βρίσκεται το πολυτελές διαμέρισμα που προαγόρασε η επενδύτρια, και (3) απόδειξη έρευνας στο Κτηματολόγιο που βεβαιώνει το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Ένα εκ των εγγράφων που επισυνάπτεται δείχνει ότι η Σαλίκοβα απέκτησε διαμέρισμα στη Λεμεσό, αξίας 2.000.000 ευρώ.

⦁    Σημειώνεται πως η ανέγερση του κτηριακού συγκροτήματος, στο οποίο επένδυσε η σύντροφος του Φεντούν για να λάβει υπηκοότητα, μια τετραετία αργότερα, δεν έχει ολοκληρωθεί. Αυτό προκύπτει από επίσημη ενημέρωση της κατασκευαστικής εταιρείας τον περασμένο Απρίλιο, μέσω φωτογραφίας και επίσημης ενημέρωσης στην ιστοσελίδα της.

Από τον στρατό στη Σπαρτάκ και τη Lukoil 

Ο 66χρονος Λεοντίντ Φεντούν είναι αντιπρόεδρος του κολοσσού στον τομέα της ενέργειας Lukoil. Κατέχει το 9,2% των μετοχών της πετρελαϊκής εταιρείας. Η δε περιουσία του τον Ιούνιο του 2019 υπολογιζόταν στα 8,5 δισεκατομμύρια δολάρια. Το 2021 «αναρριχήθηκε» στη θέση «197» της λίστας του Forbes με τους πλουσιότερους ανθρώπους του πλανήτη, με περιουσία 11,1 δισ. δολαρίων.

Ο πρώην αξιωματικός του ρωσικού στρατού, είναι εκ των ιδιοκτητών του ιστορικού συλλόγου Σπαρτάκ Μόσχας (δεύτερος μεγαλύτερος μέτοχος), ο οποίος την περασμένη Κυριακή αναδείχθηκε κυπελλούχος Ρωσίας. Τον Ιούλιο του 2021, σύμφωνα με δημοσιεύματα, επιχείρησε να επενδύσει στο αγγλικό ποδόσφαιρο. Φέρεται να πρόσφερε 400 εκατομμύρια στερλίνες για να αγοράσει τη Wolves. Η πρότασή του είχε απορριφθεί.

Ανήκει στον κύκλο του Ρώσου Προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, με τον οποίο είχαν ποζάρει μαζί τον Δεκέμβριο του 2012 σε ειδική τελετή στο Κρεμλίνο. Είχε βραβευτεί ως διαπρέπουσα προσωπικότητα που πρόσφερε πολύτιμες υπηρεσίες στην πατρίδα του. Στις 30 Ιανουαρίου του 2018 η κυβέρνηση των ΗΠΑ έδωσε στη δημοσιότητα έναν κατάλογο με τα ονόματα Ρώσων αξιωματούχων και επιχειρηματιών, που θεωρείτο ότι ανήκαν στο περιβάλλον του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν. Η λίστα περιλάμβανε 114 πολιτικές προσωπικότητες και 96 ολιγάρχες. Ανάμεσα σ’ αυτούς και ο Φεντούν. Οι ΗΠΑ είχαν ξεκαθαρίσει ότι δεν επρόκειτο για λίστα κυρώσεων. Τότε είχε εκφραστεί η θέση ότι όσοι συμπεριλήφθηκαν στον κατάλογο θα αντιμετώπιζαν προβλήματα στις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες. Αυτή η κίνηση από πλευράς Αμερικανών, ερμηνεύτηκε ως αντίποινο για τη φερόμενη ανάμειξη της Μόσχας στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 2016.

Η νυν σύντροφος του Φεντούν, Ζαρέμα Σαλίκοβα, είναι μέλος του Δ.Σ. της Σπαρτάκ Μόσχας, ενώ μέχρι τον Μάιο του 2021 ήταν εκτελεστική διευθύντρια του συλλόγου.

Ο Νικολάτος στον «Φ»

Ο πρώην πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου και επικεφαλής της ερευνητικής επιτροπής για τις κατ’ εξαίρεση πολιτογραφήσεις, Μύρων Νικολάτος, κλήθηκε από τον «Φ» να μιλήσει για το κριτήριο της μόνιμης κατοικίας που έπρεπε να πληρείται για παραχώρηση υπηκοότητας.

Αρκέστηκε να δηλώσει πως η ιδιοκτησία ακινήτου στην Κύπρο «αποτελούσε αυστηρή προϋπόθεση» για πολιτογράφηση ενός ενδιαφερόμενου επενδυτή. Κατόπιν ερωτήματός μας, ανέφερε πως είναι πολύ πιθανόν σε αρκετές περιπτώσεις οι αιτητές για απόκτηση κυπριακού διαβατηρίου, να παρουσίαζαν αγοραπωλητήριο έγγραφο, κι όχι τίτλο ιδιοκτησίας ετοιμοπαράδοτης κατοικίας.

Όπως, άλλωστε, σημειώσαμε, η ερευνητική επιτροπή στο πόρισμά της κάνει ξεκάθαρη και ονομαστική αναφορά σε 18 επενδυτές που λίγους μήνες μετά που απέκτησαν διαβατήριο στη βάση αγοραπωλητήριου εγγράφου, ακύρωσαν την οικονομική πράξη για αγορά κατοικίας.