«Εάν κάνεις πάντα αυτό που πάντα έκανες, θα παίρνεις πάντα αυτό που πάντα έπαιρνες». Ουδείς αμφισβητεί την αλήθεια αυτής της φράσης του Henry Ford, η οποία ουσιαστικά δείχνει τον δρόμο για την αλλαγή, κάνοντας τα πράγματα διαφορετικά.
Οι πολίτες αλλά και οι επιχειρήσεις απαιτούν από το κράτος να εξελίσσεται και να γίνεται πιο αποτελεσματικό, απλοποιώντας διαδικασίες που είναι αχρείαστα δαιδαλώδεις και χρονοβόρες. Διαδικασίες οι οποίες σχεδιάστηκαν σε μια άλλη εποχή, για τις ανάγκες μιας άλλης κοινωνίας και οικονομίας, όχι ενός σύγχρονου ευρωπαϊκού κράτους δικαίου το έτος 2024. Η βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών, η ευημερία των επιχειρήσεων και της χώρας και η χρηστή διοίκηση απαιτούν επιμονή και μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό.
Στο Πρόγραμμα Διακυβέρνησης, με βάση το οποίο εκλέγηκε ο Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης, ο θεσμικός εκσυγχρονισμός του κράτους, ειδικότερα της δημόσιας διοίκησης, αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο. Σε μια εποχή κατά την οποία το επιτελικό κράτος έχει να διαχειριστεί πολλαπλές και σύνθετες προκλήσεις, η κρατική μηχανή οφείλει να προχωρήσει σε μια πιο ανθρωποκεντρική και πολιτοκεντρική προσέγγιση. Ο οριζόντιος προγραμματισμός και συντονισμός των πολιτικών καθίσταται απαραίτητος και υλοποιείται με επιτυχία μέσα από τον νέο θεσμό που δημιουργήθηκε στην Προεδρία, αυτό της Γραμματείας Συντονισμού και Υποστήριξης του Κυβερνητικού Έργου.
Ένας θεσμός που λειτουργεί αποτελεσματικά στις πλείστες χώρες σε πρωθυπουργικά και προεδρικά γραφεία και ο οποίος απουσίαζε από την Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αν και συναντούμε το θεσμικό αυτό όργανο με διαφορετικά ονόματα, κοινή συνισταμένη, παραμένει η αποστολή του. Όπως αναφέρεται και σε σχετικά πρόσφατη Έκθεση του ΟΟΣΑ, ο θεσμός αυτός αποτελεί τον «φύλακα της συνολικής στρατηγικής κατεύθυνσης της Κυβέρνησης, μεταφράζοντας τις πολιτικές προθέσεις στα αρμόδια τμήματα και διασφαλίζοντας ότι οι συμφωνημένες πολιτικές και προγράμματα υλοποιούνται».
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο και ακολουθώντας τις καλές πρακτικές που ήδη εφαρμόζονται σε άλλα Κράτη, αλλά και την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Προεδρία προχώρησε τον Σεπτέμβριο του 2023 στην δημιουργία της Γραμματείας Συντονισμού και Υποστήριξης του Κυβερνητικού Έργου, για τον συντονισμό της αποτελεσματικής υλοποίησης του Προγράμματος Διακυβέρνησης και των επιμέρους κυβερνητικών πολιτικών. Στόχος μας, η θέσπιση του θεσμού ως παρακαταθήκης και για μελλοντικές Κυβερνήσεις, ανεξάρτητα από τα άτομα που θα την στελεχώνουν.
Η Γραμματεία στελεχώνεται αποκλειστικά από υπαλλήλους του δημοσίου και ευρύτερου δημοσίου τομέα, μέσα από την αξιοποίηση των υφιστάμενων εργαλείων κινητικότητας, πρακτική που εφαρμόζεται σε 92% των χωρών του ΟΟΣΑ. Η επιλογή έγινε μέσα από διαδικασία προσωπικών συνεντεύξεων, αξιοποιώντας το εργαλείο της δημόσιας υπηρεσίας για την εσωτερική κινητικότητα των υπαλλήλων, συγκεντρώνοντας πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Αξιοποιώντας το ακαδημαϊκό υπόβαθρο και προπαντός την εμπειρία τεχνοκρατών από διαφορετικά τμήματα και υπηρεσίες του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, η Γραμματεία Συντονισμού και Υποστήριξης Κυβερνητικού Έργου, έχει όλα τα εφόδια για να ανταποκριθεί επάξια στην αποστολή της.
Συγκεκριμένα, ανάμεσα σε άλλα, καθημερινά παρέχει στήριξη στον Πρόεδρο της Δημοκρατία και ολόκληρη την Κυβέρνηση σε θέματα λήψης αποφάσεων, το συντονισμό των πολιτικών που έχουν «οριζόντιο» χαρακτήρα και απαιτούν συνέργειες πολλών τμημάτων και υπηρεσιών, την παρακολούθηση της προόδου σε ζητήματα τολμηρών μεταρρυθμίσεων και την ανάπτυξη μακροπρόθεσμων, μεσοπρόθεσμων και βραχυπρόθεσμων στόχων σε επίπεδο στρατηγικού σχεδιασμού, οι οποίοι να είναι πλήρως εναρμονισμένοι με την κυβερνητική πολιτική και την βέλτιστη κατανομή των διαθέσιμων πόρων.
Η προστιθέμενη αξία της Γραμματείας βρίσκεται και στο γεγονός ότι δεν ακολουθεί μια «παραδοσιακή», παθητική σχέση με τα Υπουργεία/Υφυπουργεία, ούτε τους ασκεί έλεγχο, αλλά διαδραματίζει έναν πολύ πιο ενεργό ρόλο στο επίπεδο της ανάπτυξης και εφαρμογής των κυβερνητικών πολιτικών. Επιπρόσθετα, μέσα από την αξιοποίηση της τεχνολογίας, μπορεί να παρέχει άμεση πληροφόρηση, τόσο στον Πρόεδρο όσο και στα μέλη της Κυβέρνησης, για τυχόν εμπόδια και προβλήματα στην υλοποίηση των πολιτικών και μέτρων, με σκοπό την έγκαιρη επίλυση τους. Ταυτόχρονα, η πληροφόρηση αυτή θα αξιοποιείται για ενημέρωση των πολιτών ως προς την πρόοδο υλοποίησης του Κυβερνητικού έργου, αντιλαμβανόμενοι πλήρως ότι η λογοδοσία, η διαφάνεια και ο δημόσιος έλεγχος αποτελούν καθοριστικά χαρακτηριστικά των όποιων θεσμικών αλλαγών.
Παρά το γεγονός ότι το χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει από την σύσταση της Γραμματείας μέχρι σήμερα είναι σύντομο, έχει ήδη αρχίσει να αποδίδει, και η αξία της ως μηχανισμού συντονισμού και υποστήριξης μέρα με την ημέρα εδραιώνεται. Ενδεικτικά αναφέρω, ότι όλα τα Υπουργεία και Υφυπουργεία έχουν καταρτίσει, για πρώτη φορά, ετήσια Σχέδια Δράσης για την περίοδο μέχρι το τέλος του 2024, στη βάση του προϋπολογισμού τους και έχουν καθορίσει τις εμβληματικές δράσεις στις οποίες θα επικεντρωθούν για το έτος. Όλη η σχετική πληροφόρηση βρίσκεται στην ιστοσελίδα www.diakivernisi.gov.cy που έχει δημιουργηθεί για το σκοπό αυτό. Η Γραμματεία καλείται σε συστηματική βάση να συμβάλει στην εφαρμογή ολοκληρωμένων λύσεων σε ζητήματα που απασχολούν τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα σε αυτά που έχουν διατομεακό χαρακτήρα, όπως για παράδειγμα το μεταναστευτικό, το κυκλοφοριακό, το στεγαστικό, η αντιμετώπιση των ακραίων καιρικών φαινομένων, η τριτοβάθμια εκπαίδευση και οι προκλήσεις του εργατικού δυναμικού.
Η αντίσταση στην αλλαγή είναι ένα υγιές φαινόμενο και είναι κατανοητή. Εμείς όμως επιλέγουμε ένα άλλο δρόμο. Θέλουμε οι πολίτες να νιώσουν την διαφορά στην καθημερινότητα τους, να βιώσουν αυτή την αλλαγή, να δουν το κράτος και τους μηχανισμούς του να είναι πραγματικά αποτελεσματικοί. Γι’ αυτό από την πρώτη στιγμή συνεργαζόμαστε και στηρίζουμε τα Υπουργεία και Υφυπουργεία. Πιστέψαμε και έχουμε επενδύσει στην αξία της Γραμματείας Συντονισμού και Υποστήριξης του Κυβερνητικού Έργου καθώς μπορεί να συμβάλει τα μέγιστα στον εκσυγχρονισμό του κράτους μας.
Με την ευκαιρία του ενός έτους από την ανάληψη της διακυβέρνησης του Προέδρου Χριστοδουλίδη και μελετώντας αυτές τις μέρες τον απολογισμό στον οποίο θα προβεί ο ίδιος ο Πρόεδρος στις 5 Μαρτίου, νοιώθουμε ως ομάδα περήφανοι για το τι έχουμε πετύχει. Με σκληρή δουλεία θα συνεχίσουμε, για την Κύπρο στην οποία όλοι επιζητούμε – ένα ιδανικό τόπο για να ζει, να εργάζεται και να δημιουργεί ο καθένας την επιχείρηση του, σύμφωνα και με το Όραμα 2035.
*Υφυπουργός παρά τω Προέδρω.
