Οι κινήσεις του Έσπεν Μπαρθ Άιντα και η επικείμενη επίσκεψή του στις Βρυξέλλες για συναντήσεις με αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης κινητοποίησαν τη Λευκωσία, η οποία σπεύδει να ξεκαθαρίσει το τοπίο σ’ ό,τι αφορά τα υπό συζήτηση θέματα.

Η απαίτηση των Τούρκων για τις τέσσερις βασικές ελευθερίες θα είναι στο επίκεντρο των θεμάτων που θα συζητήσει ο αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών στην έδρα της ΕΕ αναζητώντας υποστηρικτές. Οι οποίοι φαίνεται να υπάρχουν, όπως παραδέχθηκε χθες ο Ελληνοκύπριος διαπραγματευτής Ανδρέα Μαυρογιάννης.

Σε δηλώσεις στο ΡΙΚ ο κ. Μαυρογιάννης χαρακτήρισε ως ανεδαφικό το αίτημα της Τουρκίας για υιοθέτηση των τεσσάρων ελευθεριών για τους υπηκόους της στην Κύπρο.

Κατήγγειλε ότι στην Ευρώπη ακούστηκαν φωνές υποστήριξης αυτού του αιτήματος. Δεν λέχθηκε επισήμως ούτε σε επίπεδο ευρωπαίων ηγετών και αυτές οι φωνές οφείλονταν σε έλλειψη αντίληψης του διακυβεύματος, είπε ο διαπραγματευτής. 

Η κυβέρνηση σε σχέση με το τουρκικό αίτημα για παραχώρηση των τεσσάρων βασικών ελευθεριών της ΕΕ (ελευθερία διακίνησης αγαθών, κεφαλαίου, προσώπων και υπηρεσιών) σε Τούρκους υπηκόους, μέσα στο πλαίσιο λύσης του Κυπριακού προχώρησε χθες στην ετοιμασία ενός εφτάλογου μέσα από τον οποίο καταγράφονται οι λόγοι σύμφωνα με τους οποίους αυτές οι αξιώσεις δεν μπορούν να ικανοποιηθούν. 

Συγκεκριμένα, η Λευκωσία ξεκαθαρίζει πως: 

1. Δεν υπάρχει νομικό υπόβαθρο για την εν λόγω τουρκική αξίωση και δεν ευσταθεί το επιχείρημα ότι οι Τούρκοι υπήκοοι απολαμβάνουν ήδη τις τέσσερις ελευθερίες.

2. Το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας (βλ. Συμφωνία Σύνδεσης, Τελωνειακή Ένωση κ.ά.) αποδίδει ελάχιστα και πολύ συγκεκριμένα δικαιώματα στην Τουρκία και σε Τούρκους υπηκόους, όπως η διακίνηση μεταποιημένων βιομηχανικών προϊόντων και περιορισμένα δικαιώματα σε Τούρκους εργαζομένους που νόμιμα εργάζονται σε κράτη μέλη στη βάση εθνικής νομοθεσίας.

3. Ως προς τη διακίνηση υπηρεσιών και κεφαλαίου για την Τουρκία ισχύουν οι σχετικές διατάξεις των Συνθηκών της ΕΕ που ισχύουν για όλες τις άλλες τρίτες χώρες.

4. Οι τέσσερις βασικές ελευθερίες της ΕΕ δεν μπορούν να αποσυνδεθούν από το καθεστώς κράτους-μέλους, την έννοια της ιθαγένειας της Ένωσης και τη συνταγματική δομή της ΕΕ, όπως προβλέπεται από τις Συνθήκες της ΕΕ. Αποδίδονται σε υπηκόους κρατών μελών που έχουν ήδη εναρμονισθεί, πληρούν τα κριτήρια της Κοπεγχάγης, και έχουν συγκεκριμένες υποχρεώσεις έναντι της ΕΕ.

5. Οι τέσσερις βασικές ελευθερίες συμπαρασύρουν και άλλα δικαιώματα και δημιουργούν παράγωγα δικαιώματα τα οποία επηρεάζουν όλα τα κράτη-μέλη.

6. Δεν τίθεται θέμα συζήτησης ή παραχώρησης των τεσσάρων βασικών ελευθεριών της ΕΕ σε Τούρκους υπηκόους ως μέρος μιας ειδικής διευθέτησης που θα αφορά μόνο στην επανενωμένη Κύπρο.

7. Οι Τούρκοι υπήκοοι θα μπορούν να απολαύσουν τις τέσσερις βασικές ελευθερίες εφόσον η Τουρκία θα έχει πλήρως εναρμονισθεί με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, θα έχει εφαρμόσει όλες τις υποχρεώσεις της, όπως αυτές απορρέουν από την ενταξιακή της πορεία, έναντι της ΕΕ και όλων των κρατών-μελών και καταστεί πλήρες μέρος της ΕΕ.