Μέσα από στοχευμένες δράσεις για την εκπαίδευση καταβάλλεται προσπάθεια να τερματιστεί η αστυφιλία στις κοινότητες του Τροόδους και παράλληλα μέσα από κίνητρα να γίνει προσέλκυση νέων ατόμων για μόνιμη εγκατάσταση και εργασία στην περιοχή. Άλλωστε, η πληθυσμιακή γήρανση στις κοινότητες του Τροόδους διαμορφώνει δυσοίωνες προοπτικές για τη δημογραφική εξέλιξη της περιοχής μέχρι το 2030.
Στους σχεδιασμούς της Εθνικής Στρατηγικής Ανάπτυξης Ορεινών Κοινοτήτων Τροόδους, που βρίσκεται στο τελικό στάδιο διαμόρφωσης, περιλαμβάνονται εξειδικευμένα σχέδια εκπαίδευσης προσαρμοσμένων αποκλειστικά στις ιδιαιτερότητες του Τροόδους. Έμφαση δίνεται, λοιπόν, για κάλυψη των αναγκών από την προσχολική ηλικία μέχρι και την πανεπιστημιακή μόρφωση, με στόχο την εναρμόνιση της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής στο Τρόοδος.
Μέσα από συγκεκριμένη δράση, προτείνεται η αναπροσαρμογή υφιστάμενων και ανάπτυξη νέων υπηρεσιών για παιδιά μέχρι την ηλικία των 5 χρονών και 8 μηνών. Η δράση αφορά την προώθηση της λειτουργίας «Ενιαίων Δομών Φροντίδας και Εκπαίδευσης Παιδιών Προσχολικής Ηλικίας». Οι δομές θα προκύψουν με τη συλλειτουργία προγραμμάτων του Yπουργείου Παιδείας και Yπουργείου Εργασίας. Προς τον σκοπό αυτό θα εκπονηθεί Σχέδιο Δράσης ανά γεωγραφική περιοχή για καταγραφή των παιδιών έως 5 χρονών και 8 μηνών, των αναγκών τους, καθώς και των γονέων τους. Ακολούθως θα επιλεγούν τα Δημόσια Νηπιαγωγεία (ΔΝ) τα οποία θα αναβαθμιστούν για επέκταση του ωραρίου λειτουργίας τους (7:00 π.μ. – 6:00 μ.μ.), να στεγάσουν Κέντρο Προστασίας και Απασχόλησης Παιδιών για εξυπηρέτηση κατά τις περιόδους που τα δημόσια νηπιαγωγεία είναι κλειστά (διακοπές Χριστουγέννων, Πάσχα και καλοκαιριού) και να στεγάσουν Βρεφοκομικό και Παιδοκομικό Σταθμό για εξυπηρέτηση παιδιών μέχρι της ηλικίας των 4 χρονών και 8 μηνών. Το πρόγραμμα πιλοτικά θα εφαρμοστεί στις περιοχές Μαραθάσας, Κρασοχωρίων και Κούρρη – Ξυλούρικου.
Παράλληλα, μέσα από άλλη δράση προβλέπεται η κτηριακή και υλικοτεχνική αναβάθμιση Δημόσιων Νηπιαγωγείων. Προβλέπεται η αναβάθμιση 3 ΔΝ για συλλειτουργία και ανέγερση ενός νέου στην Τριμίκλινη. Επιπλέον, 1 ΔΝ στην Κυπερούντα το οποίο περιλαμβάνεται στους προγραμματισμούς του Υπουργείου Παιδείας. Συγκεκριμένα, προτείνεται η επαναλειτουργία Περιφερειακού του Δημοτικού Μαραθάσας για μετεγκατάσταση Δημοσίου Νηπιαγωγείου και λειτουργία Ενιαίας Μονάδας, ανέγερση κτηρίου στο Δημοτικό Σχολείο Τριμίκλινης για μετεγκατάσταση του Δημοσίου Νηπιαγωγείου και λειτουργίας Ενιαίας Μονάδας, η ανέγερση κτηρίου στον Άγιο Αμβρόσιο για λειτουργία ΔΝ και Ενιαίας Μονάδας και η προώθηση της ανέγερσης του νέου ΔΝ Κυπερούντας με υποδομές για λειτουργία ως ενιαία Μονάδα.
Κέντρα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης
Στους σχεδιασμούς του επιτρόπου Ορεινών Κοινοτήτων, Γιαννάκη Παπαδούρη, υπάρχει δράση για ολοκλήρωση και αναβάθμιση της λειτουργίας Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Οι υποδομές του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΚΠΕ) Πεδουλά χρειάζονται αναβάθμιση γιατί οι υφιστάμενοι δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες του ΚΠΕ για διήμερα, τριήμερα και πολυήμερα προγράμματα, όπως επίσης και για τους νέους αναπτυξιακούς σχεδιασμούς που έχουν προβλεφθεί.
Όσον αφορά το νέο ΚΠΕ Κοιλανίου, έχει εγκριθεί η χρηματοδότησή του από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης και ήδη κατασκευάζεται η εκπαιδευτική του υποδομή. Προτείνεται να κατασκευαστούν οι ξενώνες και οι λοιπές υποστηρικτικές υποδομές του ΚΠΕ Κοιλανίου που προβλέφθηκαν στον σχεδιασμό αλλά και στις σχετικές πολεοδομικές και άλλες εγκρίσεις που εξασφαλίστηκαν. Συστήνεται όπως το ΚΠΕ Πεδουλά να τύχει ολικού επανασχεδιασμού για να καταστεί λειτουργικό και να είναι σε θέση να εξυπηρετήσει τις υφιστάμενες και νέες ανάγκες.
Κέντρα πολιτιστικής εκπαίδευσης
Προτείνεται η οργάνωση Κέντρων Πολιτιστικής Εκπαίδευσης Ορεινών Κοινοτήτων, τα οποία θα λειτουργήσουν κατά το πρότυπο των Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΚΠΕ) με τη συνδρομή του Πανεπιστημίου Κύπρου και του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού. Τα Κέντρα θα λειτουργούν υπό τη διαχείριση του Ιδρύματος Πολιτισμού Ορεινών Κοινοτήτων και για τον λόγο αυτό η Δράση αναπτύσσεται στην Ολοκληρωμένη Παρέμβαση: Πολιτισμός – Αξίες Τροόδους.
Ειδικότερα προτείνεται τα Κέντρα να δημιουργηθούν στο Παλαιό Δημοτικό Σχολείο στο Παλαιχώρι, το οποίο κτηριακά αποτελεί διατηρητέα οικοδομή και έχουν εξασφαλιστεί πολεοδομική άδεια και άδεια οικοδομής για τη μετατροπή του σε πολιτιστικό κέντρο.
Προτείνεται ακόμα η αξιοποίηση του Οινολογικού Κέντρου και του Παλαιού Δημοτικού Σχολείου στο Βουνί, στο οποίο θα πρέπει να γίνουν προσαρμογές για την κάλυψη των αναγκών του Κέντρου.
Στο Παλαιό Δημοτικό Σχολείο «Αρχιμανδρίτη Ιερώνυμου Μυριανθέας» στα Καμινάρια θα πρέπει να προωθηθεί η εκπόνηση των αναγκαίων μελετών για την εξασφάλιση των απαιτούμενων αδειών ώστε να χρηματοδοτηθεί η υλοποίηση του έργου.
Επιπλέον, δράση υπάρχει για την ίδρυση και λειτουργία δύο Εκπαιδευτικών Πολυκέντρων Νεολαίας Ορεινών Κοινοτήτων Τροόδους. Για τη δημιουργία των Πολυκέντρων συστήνεται η αναπαλαίωση του παλαιού κτιρίου Αστυνομικής Διεύθυνσης Μόρφου (Ευρύχου) και οι προσαρμογές σε υφιστάμενο κτήριο στον Αγρό.
Τεχνική και επαγγελματική σχολή
Ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα για την ενίσχυση της Τεχνικής και Επαγγελματικής Σχολής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης για την αναζωογόνηση της περιοχής είναι η δημιουργία/ αναβάθμιση Σχολείων Ειδικού Ενδιαφέροντος, Μέσης Γενικής και Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης.
Η δημιουργία των σχολών θα συμβάλει: α) στην ενίσχυση της απασχόλησης και της καταπολέμησης της ανεργίας ιδιαίτερα για νέους/ες που έχουν την τάση να εγκαταλείπουν την περιοχή, β) στη μείωση των ποσοστών ανεργίας των νέων 18 έως 30 ετών, ιδίως των νέων εκτός δομών εκπαίδευσης, κατάρτισης ή εργασίας, μέσω της ενίσχυσης των δεξιοτήτων τους, με στόχο τη διευκόλυνση της εισόδου στην αγορά εργασίας και γ) στην καταπολέμηση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου και ενδυνάμωση των νέων της περιοχή.
Το Υπουργικό Συμβούλιο, ενέκρινε μετά από πρόταση του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού τη μετεξέλιξη του λυκειακού κύκλου σε πρώτο στάδιο της Εμπορικής Σχολής Μιτσή Λεμύθου σε Οικονομική – Εμπορική Σχολή (ΟΕΣ).
Η παράδοση σε προϊόν ποιότητας όπως ο οίνος κουμανδαρία και οι προοπτικές που διανοίγονται για την ένταξη σε συστήματα ποιότητας της πλειονότητας των αγροτικών προϊόντων όχι μόνο της περιοχής του Τροόδους, αλλά και ολόκληρης της Κύπρου, αιτιολογούν την ανάγκη να δημιουργηθεί η Αγροτική Τεχνική Σχολή Τροόδους και να χωροθετηθεί στο δίπολο Καλό Χωριό, Λουβαράς.
